Helena Bobińska, urodzona 9 maja 1887 roku w Warszawie, to postać, która na stałe zapisała się w historii literatury polskiej oraz radzieckiej. Była znana jako powieściopisarka oraz autorka książek skierowanych do dzieci i młodzieży, co podkreśla jej wkład w rozwój literatury dla najmłodszych czytelników.
Oprócz twórczości literackiej, pełniła również rolę tłumaczki, co pozwoliło jej na dotarcie do szerszej publiczności i promowanie kultury oraz literatury. Zmarła 9 czerwca 1968 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny.
Życiorys
W młodzieńczych latach Helena Bobińska postanowiła przyłączyć się do ruchu socjalistycznego oraz komunistycznego, ściślej mówiąc, do nurtu SDKPiL. Jej zaangażowanie zaowocowało udziałem w rewolucji 1905 roku. Po bolszewickim przewrocie w 1917 roku, aż do 1945 roku pozostawała w Związku Radzieckim. W tym okresie aktywnie współpracowała z różnymi polskojęzycznymi publikacjami literackimi oraz młodzieżowymi, wśród których można wymienić takie tytuły, jak „Trybuna”, „Komsomolska Prawda” czy „Kultura Mas”. Jej powieściowaniu debiutem był utwór pt. O szczęśliwym chłopcu (1918), w którym ukazała kontrast między życiem dziecka inteligenta a losem dzieci z warstw proletariackich.
W 1932 roku Bobińska sprzeciwiła się proponowanej przez Brunona Jasieńskiego reformie pisowni polskiej. Cztery lata później, w 1936 roku, objęła funkcję kierownika literackiego w Państwowym Teatrze Polskim w Kijowie. W latach 1934–1938 była także członkinią Związku Pisarzy Radzieckich. W trakcie II wojny światowej przebywała na terenie ZSRR, a w 1945 roku wróciła do ojczyzny. W tym samym roku stworzyła powieściową biografię Maria Skłodowska-Curie. Jej dorobek literacki to nie tylko powieści, ale także opowiadania oraz nowele. Część z jej prac była zgodna z wymaganiami realizmu socjalistycznego, w których można odnaleźć wyraźne akcenty dydaktyczno-społeczne, takie jak O wakacyjnej zabawie w sprawiedliwą republikę z 1949 roku czy hagiograficzna powieść o młodości Stalina pod tytułem Soso. Dziecięce i szkolne lata Stalina z 1953 roku.
Bobińska pozostawiła po sobie fragmenty autobiograficzne, które dotyczą lat 1902–1918, w formie wspomnień zatytułowanych Pamiętniki tamtych lat, cz. 1 (1963). Jej działalność literacka obejmowała również przekłady z języka rosyjskiego, do których zalicza się dzieła Antoniego Czechowa, Arkadego Gajdara oraz Maksyma Gorkiego. Utwory Bobińskiej były tłumaczone na języki takie jak rosyjski, bułgarski, słowacki, czeski, niemiecki, norweski, węgierski oraz bengali.
W 1951 roku za twórczość skierowaną do dzieci i młodzieży została uhonorowana nagrodą Prezesa Rady Ministrów. Zmarła w Warszawie, a jej miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w kwaterze D6-4-21.
Życie prywatne
W życiu prywatnym Helena Bobińska była siostrą Juliana Bruna. Ponadto, pełniła rolę ciotki Celiny Budzyńskiej, a także była żoną Stanisława Bobińskiego oraz matką Celiny Bobińskiej.
Dzieła (wybór)
Oto wybrane dzieła Heleny Bobińskiej, które odzwierciedlają jej twórczość literacką oraz zainteresowania:
- O szczęśliwym chłopcu (1918),
- Tajemnica Romka (1926),
- Zemsta rodu Kabunauri (1930),
- Ludzie Czerwonego Frontu. Powieść z życia kolektywników polskich na Białorusi (1932),
- Maria Skłodowska-Curie (1945),
- Stach Sobie-pan (1929),
- Lipniacy (1948),
- O wakacyjnej zabawie w sprawiedliwą republikę (1949),
- O kotku góralu (1949),
- Sąd pionierów (1925, wyd. krajowe 1950),
- Pionierzy (1951),
- Spisek (1952),
- Soso. Dziecięce i szkolne lata Stalina (1953),
- Pamiętnik tamtych lat, cz. 1 (1963),
- O królu Słońcu i jego czterech córkach (1971).
Ordery i odznaczenia
Helena Bobińska została uhonorowana wieloma odznaczeniami za swoje osiągnięcia. Oto niektóre z nich:
- Order Sztandaru Pracy II klasy, przyznany 22 lipca 1949,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 19 stycznia 1955,
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy, przyznany przez Związek Radziecki.
Przypisy
- Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 04.01.2024 r.]
- Teresa Torańska, Oni, Wyd. iSOURCE S.A., s. 11, 14 (darmowy fragm. PDF-u).
- Mikołaj Iwanow, Pierwszy naród ukarany. Polacy w Związku Radzieckim w latach 1921–1939, Wyd. PWN, Warszawa–Wrocław 1991, s. 206.
- M. Iwanow, op. cit., s. 212.
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...), kultury i sztuki”.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Barbara Fijewska | Jorge Zalszupin | Mirosława Dubrawska | Stanisław Wocjan | Henryk Jarecki | Edyta Jungowska | Mikołaj Stanisław Epstein | Adam Kreczmar | Edward Sobiszewski | Krzysztof Knittel | Żurom | Eugeniusz Morawski-Dąbrowa | Aleksander Orłowski (malarz) | Paweł Szymański (kompozytor) | Klementyna Umer | Paulina Holtz | Narcyza Żmichowska | Aleksandra Gryka | Danuta Kwiatkowska | Stefan GałkowskiOceń: Helena Bobińska