Jorge Zalszupin

---

Życiorys

Jorge Zalszupin przyszedł na świat 1 czerwca 1922 roku w Warszawie, w żydowskiej rodzinie Leopolda i Idy Siebert. W maju 1939 roku zdał maturę w Liceum im. Adama Mickiewicza. Po zakończeniu nauki ojciec zarejestrował go na studia architektoniczne na politechnice w Paryżu. Jednak po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku, wraz z ojcem i siostrą zbiegł z Warszawy. Niestety, matka, która była rozwiedziona z ojcem, musiała pozostać w mieście. Po ucieczce, w wieku 18 lat, Zalszupin osiedlił się w Bukareszcie, gdzie rozpoczął naukę w Akademii Sztuk Pięknych. Gdy nauczył się języka rumuńskiego, kontynuował edukację na Instytucie Architektury w Bukareszcie, zdobywając dyplom w 1944 roku.

Wrócił do Polski z nadzieją na odnalezienie matki, jednak po potwierdzeniu jej śmierci szybko postanowił opuścić kraj. Po przewrocie komunistycznym w 1947 roku, wraz z rodziną, uciekł z Rumunii przez Pragę do Francji. Początkowo planował emigrację do Nikaragui, do której otrzymał wizy, lecz ostatecznie zdecydowali się na zostanie we Francji. Swoją karierę zawodową rozpoczął w Dunkierce, która odbudowywała się po wojennych zniszczeniach. Niedługo potem zniechęcił się do tego kraju, a jego pragnienie osiedlenia się skłoniło do aplikowania o wizy dziesiątek państw. Ostatecznie zadecydował o wyjeździe do Brazylii, kraju, o którym wiele przeczytał w „L’Architecture d’aujourd’hui(inne języki)”. W 1949 roku przybył do Brazylii, która w tym czasie dynamicznie się rozwijała, oferując bardziej postępową rzeczywistość polityczną i kulturalną. Po sześciu miesiącach sprowadził do siebie ojca i siostrę.

Początkowo osiedlił się w Rio de Janeiro, jednak wkrótce przeniósł się do São Paulo, gdzie podjął pracę w biurze Lucjana Korngolda, polskiego emigranta. Zdecydował się na to miasto ze względu na bardziej sprzyjający klimat oraz obecność polskiej diaspory, ponieważ Zalszupin nie władał językiem portugalskim. Chociaż myślał o powrocie do Francji, ostatecznie postanowił pozostać w Brazylii, a po roku stał się niezależnym architektem. Zalożył własną firmę Escritório Téchnico Prumo w São Paulo, zaczynając projektować domy jednorodzinne. Z biegiem czasu, na wyraźne prośby klientów, zaczął także projektować meble potrzebne do takich inwestycji.

Wkrótce porzucił indywidualne projekty dla mebli i zaczął opracowywać krótkie serie, poszukując wspólników do produkcji. W 1959 roku założył jedną z najbardziej znaczących firm meblarskich w Brazylii – L’Atelier, która, początkowo pracująca w małym warsztacie, rozrosła się do przedsiębiorstwa zatrudniającego na koniec lat 60. XX wieku 300 wykwalifikowanych rzemieślników. W swoich projektach Zalszupin łączył nowoczesność z prostotą, czerpiąc inspirację z meblarstwa skandynawskiego. Jego Duńskie Krzesło uznawane jest za ikonę brazylijskiego designu. Otwarł również sklep w Conjunto National na Avenida Paulista w São Paulo. To właśnie w jego pracach pojawiły się innowacyjne zastosowania sklejki i chromowanego metalu, które stały się wyróżnikiem jego przedsiębiorstwa. W dużej mierze przyczynił się także do wprowadzenia na brazylijski rynek wyrobów plastikowych produkowanych na wtryskarkach, oferując licencjonowane kopie angielskich mebli Hille i włoskich Kartell.

Zalszupin był mocno zainspirowany pracami Oscara Niemeyera oraz innych modernistów, aczkolwiek różnił się od nich tym, że bardziej koncentrował się na projektowaniu wnętrz budowli. Realizował projekty sklepów, biur, domów mieszkalnych, a także willi, tworząc do nich meble. Podjął owocną współpracę z Niemeyerem, a swoimi ulubionymi materiałami uczynił brazylijskie drewno jakaranda oraz perobinha-do-campo(inne języki).

W Brazylii ożenił się i uzyskał obywatelstwo brazylijskie. W 2012 roku, po długiej przerwie, zagościł w Polsce, gdzie miała miejsce monograficzna wystawa jego dorobku w Muzeum Oscara Niemeyera w Kurytybie. Zmarł 17 sierpnia 2020 roku.

---

Oceń: Jorge Zalszupin

---