Zofia Fafius, znana również jako Zofia Fafiusowa, to wybitna postać w historii polskiej architektury. Urodziła się 18 grudnia 1907 roku w Warszawie, gdzie również spędziła większą część swojego życia. Zmarła 6 stycznia 1988 roku w tym samym mieście, pozostawiając po sobie trwały ślad w świecie architektury.
Jej osiągnięcia i wkład w rozwój tej dziedziny są nieocenione.
Życiorys
Zofia Fafius, z domu Kryńska, rozpoczęła swoją edukację na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, gdzie w 1934 roku zdobyła tytuł inżyniera. Już w 1939 roku dołączyła do oddziału Wybrzeże Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP), a w 1946 przeniosła się do oddziału warszawskiego. W latach 1953–1955 pełniła rolę sekretarza Zgromadzenia Ogólnego SARP, a w kolejnych latach, od 1957 do 1959, była członkiem Głównego Sądu Koleżeńskiego tego stowarzyszenia.
Zofia Fafiusowa była jednym z pionierów w Polsce w zakresie zastosowania uprzemysłowionego budownictwa prefabrykowanego. Współprzewodniczyła zespołowi architektów, który zaprojektował osiedle Wierzbno w Warszawie, będące jednym z pierwszych projektów realizowanych w nowej technologii. W skład zespołu wchodzili również Jerzy Stanisławski, Kazimierz Stasiniewicz, Tadeusz Węglarski, Andrzej Wochna oraz Janusz Osterman.
W 1960 roku została uhonorowana Nagrodą m.st. Warszawy za „budowę Stolicy”. Pełniła również funkcję radnej w Radzie Narodowej miasta stołecznego Warszawy w latach 1961–1969, obejmując III i IV kadencję. Otrzymała liczne odznaczenia, w tym Srebrną Odznakę SARP w 1954 roku, Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1964) oraz Odznakę „Milionera” w 1974 roku. W 1967 roku szkoła przy ul. Piaseczyńskiej w Warszawie, której projekt był autorstwa Fafius, zdobyła tytuł Mistera Warszawy.
W 1980 roku Zofia Fafius uzyskała status architekta twórcy. Zmarła, a jej ostatnim miejscem spoczynku stał się cmentarz Powązkowski.
Projekty architektoniczne
W dorobku architektonicznym Zofii Fafius znajdziemy wiele istotnych projektów, których realizacja miała miejsce na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Wśród jej najważniejszych osiągnięć wyróżniają się m.in.:
- Budynek konsulatu Jugosławii w Warszawie, którego budowa odbyła się w latach 1948–1958,
- Willa rodziny Oskara Sosnowskiego usytuowana przy ul. Myśliwieckiej 18 w Warszawie (1949–1952),
- Dom mieszkalny przy ul. Brackiej 5 w Warszawie, budowany w latach 1949–1951,
- Dom mieszkalny usytuowany przy ul. Kruczej 7 w Warszawie (1949–1952),
- Budynek szkoły tysiąclecia znajdujący się przy ul. Elektoralnej 5/7, oddany do użytku w 1959 roku, w którym mieści się Liceum Ogólnokształcące im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego,
- Osiedle Wierzbno C w Warszawie, gdzie Fafius pełniła rolę generalnego projektanta (1955–1965),
- Osiedle Sielce w Warszawie – część zachodnia, odpowiedzialność generalnego projektanta w latach 1956–1957,
- Dwa budynki mieszkalne zlokalizowane na osiedlu Latawiec przy placu Na Rozdrożu, realizowane w 1960 roku,
- Budynek szkoły tysiąclecia przy ul. Piaseczyńskiej w Warszawie, stworzony wspólnie z Tadeuszem Węglarskim i Adolfem Derentowiczem, znajdujący się na osiedlu Dolna-Sobieskiego (1966–1967, Mister Warszawy 1967).
Prace Zofii Fafius stanowiły istotny wkład w rozwój architektury powojennej Warszawy, łącząc nowoczesne podejście z funkcjonalnością jej projektów.
Przypisy
- a b c d e f g h i j k In memoriam – Pamięci Architektów Polskich – Zofia Fafius. [dostęp 01.12.2021 r.]
- Fafius Zofia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 01.12.2021 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: JÓZEF HIGERSBERGER, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 01.12.2021 r.]
- a b BarbaraB. Petrozolin-Skowrońska BarbaraB. (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 521, ISBN 83-01-08836-2 .
- a b c d e f g h i j BarbaraB. Petrozolin-Skowrońska BarbaraB. (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 175, ISBN 83-01-08836-2 .
- a b Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: „Arkada” Pracownia Historii Sztuki, 1998, s. 250. ISBN 83-908950-0-5.
- Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 11–12. ISBN 83-85028-56-0.
- Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 21.01.1956 r. Lista osób odznaczonych „Medalem 10-lecia Polski Ludowej” M.P. z 1956 r. nr 003, poz. 027.
- a b c 100 dni od fundamentów do kluczy. Pierwsze w Polsce osiedle z prefabrykatów powstanie na Wierzbnie w Warszawie. „Życie Warszawy”. XII, Nr 10 (3492), s. 1, 12.01.1955 r. ISSN 0137-9437.
- a b c d e Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 60, 176, 195, 210. OCLC 831027217.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Leon Suzin | Janusz Zygadlewicz | Stefan Ciszewski | Jerzy Grygorczuk | Sławomir Czajkowski | Edward Świrkowski | Michał Czosnowski | Tadeusz Wenda | Andrzej Czyżewski (architekt) | Stefan Sztolcman | Jan Prot | Zygmunt Wierzbowski (1904–2002) | Andrzej Konarski (ur. 1938) | Jerzy Kuźmienko | Anna Ptaszycka | Maksymilian Goldberg | Zdzisław Nowakowski (inżynier) | Konstanty Jakimowicz | Wojciech Wolski (1930–2021) | Andrzej Piotr WierzbickiOceń: Zofia Fafius