Sławomir Petelicki

---

Życiorys

Sławomir Petelicki był synem Hanny (1925–2014) oraz Mirosława Petelickiego (1922–2014). Jego matka, pochodząca z Warszawy, w roku 1945 zdecydowała się ochotniczo wstąpić do Ludowego Wojska Polskiego, gdzie później pełniła rolę sekretarki szefa Departamentu Uzbrojenia WP w Ministerstwie Obrony Narodowej. Jego ojciec, pułkownik Sił Zbrojnych, miał korzenie w Nieświeczu i w latach 1943-1944 był aktywnym członkiem komunistycznej partyzantki. W 1944 roku wstąpił do Brygady PSzP „Grunwald”, a następnie zajął się pracą w Oddziale Spraw Zagranicznych Sztabu Generalnego LWP. Sławomir miał młodszego brata, Janusza (ur. 1953).

Złoto-krzyżowy kierunek jego edukacji rozpoczął się w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie. Po ukończeniu liceum, w roku 1969, zdobył tytuł magistra prawa na Uniwersytecie Warszawskim, zdobijając doświadczenie akademickie, które wzbogaciło jego karierę zawodową.

W latach 1969-1990 służył w Służbie Bezpieczeństwa MSW PRL, gdzie odbywał misje za granicą jako dyplomata. W 1971 roku był w Wietnamie Północnym, w 1972 w Chinach, a od 1973 roku pracował w Konsulacie Generalnym PRL w Nowym Jorku. W tej placówce działał pod przykryciem jako attaché konsularny i wicekonsul, jednocześnie pełniąc rolę rezydenta o ps. „Wan”. Pracował nad inwigilacją głównie polonijnych środowisk, co było kluczowe dla operacji wywiadowczych PRL.

W swoim obszarze działania, Petelicki zaangażował się w rozpracowywanie kluczowych instytucji takich jak Polski Instytut Naukowy, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej czy Fundacja Kościuszkowska. Wśród osób, które miały nieprzyjemne doświadczenia z rąk Petelickiego, znajdował się Zbigniew Brzeziński, Jan Nowak-Jeziorański, Jerzy Mroczkowski i Bolesław Wierzbiański.

W 1976 roku, Wydział XI Departamentu I MSW zainicjował sprawę o kryptonimie „Tyrmand”, która jednak została zamknięta w 1981 roku. Po powrocie do Polski w sierpniu 1978 roku, Petelicki nadal pracował w Wydziale XI, zajmując się zwalczaniem „dywersji ideologicznej” oraz opozycji, w efekcie czego w lutym 1980 roku objął stanowisko zastępcy naczelnika tego wydziału.

W 1983 roku został skierowany na placówkę wywiadowczą do Sztokholmu, gdzie pełnił funkcję kierownika rezydentury pod przykryciem I sekretarza Ambasady PRL. Jego działania obejmowały ścisłą inwigilację emigracji oraz rozpracowywanie kanałów finansowych dla polskiej opozycji. Po powrocie do kraju we wrześniu 1989 roku, został zastępcą naczelnika Wydziału X Departamentu I MSW, którym kierował Gromosław Czempiński.

Na mocy decyzji premiera Tadeusza Mazowieckiego, a także ministra spraw wewnętrznych Krzysztofa Kozłowskiego oraz prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego, 13 lipca 1990 roku objął dowodzenie Grupą Reagowania Operacyjno-Manewrowego, formalnie wydzieloną jednostką wojskową 2305. Był bezpośrednio odpowiedzialny za selekcję i szkolenie pierwszych żołnierzy jednostki GROM, koncentrując swój wysiłek na specjalistycznych działaniach związanych z rozpoznaniem dalekim i dywersją.

Od 1995 roku pełnił obowiązki dowódcy pododdziału MSW, a w latach 1996-1997 był pełnomocnikiem premiera Włodzimierza Cimoszewicza w zakresie walki z przestępczością zorganizowaną. W grudniu 1997 roku powrócił na stanowisko dowódcy JW 2305, które piastował do 1999 roku, kiedy to, 15 sierpnia, dzięki prezydentowi Aleksandrowi Kwaśniewskiemu, otrzymał awans na generała brygady.

Po zakończeniu służby wojskowej, Petelicki zaangażował się w działalność doradczą, a od 2001 roku podjął współpracę z polskim oddziałem firmy konsultingowej Ernst & Young. Jego osiągnięcia obejmowały również zasiadanie w Radach Nadzorczych Biotonu oraz Pol-Aqua SA. Publikacja jego artykułu „Gra o najwyższą stawkę. Czego liderzy biznesu mogą nauczyć się od komandosów GROM-u” zyskała uznanie jako jeden z najlepszych tekstów w Harvard Business Review Polska.

Sławomir Petelicki był również honorowym członkiem 5th i 10th Special Forces Groups (US Army Special Forces) „zielonych beretów”, a także wszechstronnie przeszkolonym żołnierzem działań specjalnych. Posiadał wiele umiejętności, w tym uprawnienia skoczka spadochronowego, strzelca wyborowego, płetwonurka oraz 5 dan w karate fudokan. W 2000 roku został uhonorowany tytułem „Gentleman Roku” przez czytelników miesięcznika „Gentleman”. W 1997 roku był jednym z inicjatorów utworzenia Fundacji Byłych Żołnierzy Jednostek Specjalnych G.R.O.M.

Petelicki brał również udział w pracach Zespołu Ekspertów Niezależnych (ZEN), który przygotował raport w sprawie katastrofy smoleńskiej, wskazujący na kluczowe problemy w polskim systemie bezpieczeństwa. W 2011 roku stał się jednym z członków Komitetu poparcia Marszu Niepodległości.

Posiadał własną firmę S O G Consulting Sławomir Petelicki, której celem było świadczyć doradztwo w obszarze działalności gospodarczej i zarządzania. Zmarł 16 czerwca 2012 roku w wyniku rany postrzałowej. Jego pogrzeb miał miejsce 26 czerwca 2012 roku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A29-tuje-14). Mszę pogrzebową odprawiono w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie, w której uczestniczyli metropolita gdański oraz były biskup polowy, abp Sławoj Leszek Głódź i bp polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek.

W kontekście jego tragicznej śmierci, prokuratura oraz policja prowadziły dochodzenie mające na celu wyjaśnienie okoliczności zgonu. Prokuratura Okręgowa w Warszawie ujawniła wstępne wyniki sekcji zwłok generała – potwierdzono postrzał w głowę oraz rany wlotowe i wylotowe, jednak nie znaleziono innych obrażeń. W czerwcu 2013 roku śledztwo zostało umorzone, kiedy biegli orzekli, że nie znaleziono dowodów popełnienia przestępstwa, z dużym prawdopodobieństwem stwierdzono, że samobójstwo nie było starannie zaplanowane. Problematyką jego śmierci zajęła się Dorota Kania w książce „Cień tajnych służb”, publikowanej w 2013 roku.

Żona Sławomira, Agnieszka Petelicka, była znaną producentką filmową, a w 1996 roku odgrywała kluczową rolę jako matka chrzestna Sztandaru Jednostki Wojskowej GROM.

Upamiętnienie

W 2010 roku nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazała się książka nosząca tytuł GROM. Siła i honor. To wyjątkowy wywiad-rzeka z Sławomirem Petelickim, którego autorem jest Michał Komar. Drugie wydanie tego dzieła miało premierę w 2013 roku. Po odejściu generała w 2013 roku, na rynku ukazały się kolejne publikacje. Wśród nich, wydana przez Czarną Owcę książka Ostatni samuraj. Rozmowy o generale Petelickim (Triumf i dramat człowieka honoru), autorstwa Anity Czupryn i Doroty Kowalskiej. Ponadto, w czerwcu 2013 roku, wznowiono wydanie książki pt. Droga wojownika, napisanej przez Andrzeja Wojtasa, które ukazało się dzięki Znaku.

Muzyk Paweł Kukiz zadedykował Sławomirowi Petelickiemu swój album pt. Siła i honor, który miał swoją premierę we wrześniu 2012 roku.

W 67. rocznicę urodzin generała, 13 września 2013 roku, rozpoczęło działalność Stowarzyszenie im. Generała Sławomira Petelickiego. Zostało ono utworzone z inicjatywy jego wdowy, Agnieszki Petelickiej. Celem stowarzyszenia jest „niesienie pomocy i wsparcia byłym żołnierzom oraz oficerom jednostek specjalnych Wojska Polskiego, ich rodzinom oraz pielęgnowanie tradycji jednostek wojsk specjalnych, nauczanie patriotyzmu i dbanie o pamięć o osiągnięciach żołnierzy jednostek specjalnych, w szczególności Generała Sławomira Petelickiego”. Pierwszym prezesem stowarzyszenia został płk Tadeusz Sapierzyński, który dowodził GROM-em w latach 2004–2006.

Od 2012 roku w Warszawie organizowany jest Rajd Pamięci Generała Petelickiego, który jest istotnym elementem upamiętniającym jego postać.

W dniach 13–14 września 2014 roku, na Cyplu Czerniakowskim w Warszawie, odbył się patriotyczny festyn pod nazwą „Tobie Ojczyzno”. Głównym organizatorem tego wydarzenia było Stowarzyszenie im. Generała Sławomira Petelickiego. W ramach festynu zorganizowano memoriał im. gen. Sławomira Petelickiego, gdzie Jednostka Wojskowa GROM, wraz z funkcjonariuszami Biura Operacji Antyterrorystycznych Komendy Głównej Policji, przedstawiła fascynujący pokaz działań specjalnych na Wiśle.

Odznaczenia

Sławomir Petelicki, znany z licznych osiągnięć i zasług, zdobył szereg odznaczeń, które potwierdzają jego zaangażowanie w służbę dla kraju.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 1995,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 1993,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Zasługi za Dzielność – 1995,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Srebrny Krzyż Zasługi,
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Złota Odznaka GROM,
• Odznaka pamiątkowa SG WP,
• Oficer Legii Zasługi (Officer of the Legion of Merit) – Stany Zjednoczone,
• Medal Pochwalny Sił Lądowych – Stany Zjednoczone,
• Air Assault Badge (inne języki) – Stany Zjednoczone,
• Odznaka pamiątkowa Sił Specjalnych USA – Stany Zjednoczone,
• Challenge coins (Stany Zjednoczone), m.in.:
• – Delta Force,
• – 75th Ranger Regiment,
• – Special Operations Combat Diver,
• – Military Sniper,
• – Military Free Fall.

---

Oceń: Sławomir Petelicki

---