Aleksander Rożniecki

---

Życiorys

Aleksander Rożniecki to postać o bogatej historii wojskowej i patriotycznej. Był absolwentem Korpusu Kadetów, a swoją wojskową karierę rozpoczął w 1788 roku jako członek gwardii konnej. Już w 1789 roku awansował na podporucznika, a następnie przeniósł się do 4 Brygady Kawalerii Narodowej, gdzie jako kapitan brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej w 1792 roku. To czas, kiedy zaczął angażować się w sprzysiężenie insurekcyjne, a w trakcie insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku szczególnie wyróżnił się swoją bojowością oraz patriotyzmem, co pozwoliło mu na zdobycie stopnia wicebrygadiera.

W 1798 roku Rożniecki dołączył do Legionów Polskich jako pułkownik i brał udział w kampaniach lat 1799 i 1801 w Legii Naddunajskiej, a wkrótce stał się generałem brygady i czasowym dowódcą Legii. Po zakończeniu działalności Legionów Polskich, kontynuował służbę w korpusie generała Masseny, uczestnicząc w licznych kampaniach na terenie Włoch i Niemiec, gdzie zyskał sławę w bitwie pod Castelfranco w 1805 roku.

W 1806 roku dołączył do wojska polskiego Księstwa Warszawskiego. W 1807 roku został inspektorem kawalerii, a także otrzymał generał jakieś odznaczenia. W trakcie wojny austriacko-polskiej w 1809 roku, zademonstrował swoje talenty taktyczne i śmiały manewr, zaczynając od Raszyna. Jego oddział jako pierwszy dotarł do Krakowa 14 lipca, przełamując opór Austriaków przed zwycięskim wkroczeniem księcia Poniatowskiego. Działając w Małopolsce Wschodniej, powołał administrację wojskową i cywilną.

Od 1810 roku pełnił funkcję generała dywizji, kierując wywiadem przeciwko Rosji. Był członkiem loży Wielkiego Wschodu Narodowego Księstwa Warszawskiego, a w 1821 roku był jej ostatnim wielkim mistrzem. W wyprawie na Moskwę w 1812 roku był dowódcą 4 Lekkiej Dywizji Jazdy w IV Korpusie Jazdy Odwodowej Wielkiej Armii, biorąc udział w bitwach pod Mirem i Borodino. W 1813 roku sprawował funkcję szefa sztabu VIII Korpusu w kampanii niemieckiej, gdzie został ranny pod Lipskiem i wzięty do niewoli rosyjskiej.

Po 1815 roku w Królestwie Polskim został dowódcą Jazdy, a w 1816 roku dodatkowo organizował i dowodził Korpusem Żandarmerii. Jego działalność obejmowała działania policyjno-szpiegowskie, w których zwalczał rzeczywiste spiski, a także posługiwał się metodami prowokacji i korupcji. Wszyscy go znienawidzili jako organizatora i szefa tajnej policji carskiej, która prześladowała polskich bojowników i działaczy konspiracyjnych. Na wniosek Rożnieckiego, przy wsparciu Nikołaja Nowosilcowa oraz Mateusza Lubowidzkiego, powołano Biuro Centralne Policji dla Warszawy i Królestwa Polskiego.

Po wybuchu powstania listopadowego uciekł z Warszawy i zaciągnął się do armii carskiej, a także został członkiem rosyjskiej Rady Państwa. Po pewnym czasie powrócił do Warszawy, gdzie zmarł. Pochowano go na Cmentarzu Powązkowskim w katakumbach za 7 filarem.

Odznaczenia

Aleksander Rożniecki posiadał szereg prestiżowych odznaczeń, które świadczyły o jego zasługach i osiągnięciach. Oto lista jego wyróżnień:

• Order Świętego Aleksandra Newskiego, który otrzymał w Rosji w 1820 roku,
• Order Świętego Włodzimierza II klasy, przyznany w Rosji w 1818 roku,
• Order Świętej Anny I klasy z brylantami, nadany w Rosji w 1819 roku,
• Order Świętego Stanisława I klasy, przyznany przez Aleksandra I Romanowa w 1815 roku,
• Order Wojskowy Księstwa Warszawskiego II klasy, nadany w 1809 roku,
• Order Orła Białego, który otrzymał w 1829 roku,
• Order Legii Honorowej IV i V klasy, nadany we Francji w 1809 roku,
• Order Korony Żelaznej III klasy, przyznany w Lombardii/Francji,
• Order Obojga Sycylii I klasy, otrzymany w Neapolu,
• Order Orła Czerwonego IV klasy, nadany w Prusach,
• Znak Honorowy za 35 lat służby, przyznany w 1830 roku.

---

Oceń: Aleksander Rożniecki

---