Most Anny Jagiellonki, znany do 2021 roku jako most Południowy, jest istotnym obiektem infrastrukturym w Warszawie, który pełni kluczową rolę w komunikacji drogowej stolicy. Przeprawa ta znajduje się w ciągu ekspresowej obwodnicy Warszawy, będącej częścią drogi ekspresowej S2, co czyni ją centralnym punktem dla ruchu tranzytowego.
Most łączy węzeł „Warszawa Wilanów”, zlokalizowany w Wilanowie, z węzłem „Wał Miedzeszyński” w Wawrze. Jako dziewiąty most drogowym w Warszawie, most Anny Jagiellonki wyróżnia się swoją długością - jego całkowita długość, z dojazdami, wynosi imponujące 1,5 km.
Ten most, będący najdalej na południe wysuniętą przeprawą przez Wisłę w stolicy, zaczął być budowany 21 czerwca 2017 roku. Początkowo planowano zakończyć budowę latem 2020 roku, jednak termin ten nie został dotrzymany, a obiekt oddano do użytku 22 grudnia 2020 roku. Pomimo opóźnienia, most stanowi istotne udogodnienie w komunikacji oraz rozwija sieć drogową w tej części Warszawy.
Opis
Budowa mostu Anny Jagiellonki, będącego kluczowym elementem Południowej Obwodnicy Warszawy, rozpoczęła się 21 czerwca 2017 roku. Inauguracja robót budowlanych miała miejsce podczas symbolicznego wbicia pala prefabrykowanego, który stanowił fundament podpory nr 26 na lewej, wawerskiej stronie rzeki Wisły. Realizacja tego projektu obejmowała fragment obwodnicy o długości około 6,5 km, między węzłem „Przyczółkowa” a węzłem „Wał Miedzeszyński”, co jest integralną częścią drogi ekspresowej S-2. Praca nad tym zadaniem została podzielona na trzy odcinki, dla których przygotowano odrębne decyzje administracyjne.
Przed rozpoczęciem budowy uzyskano Zezwolenie na Realizację Inwestycji Drogowej (ZnRID) dla odcinka numer 2, który obejmował most przez Wisłę. Ta decyzja została wydana przez Wojewodę Mazowieckiego 25 maja 2017 roku. Biuro projektowe Egis, działające w Polsce, odpowiedzialne było za opracowanie wielobranżowej dokumentacji projektowej. Zespół projektowy składał się z następujących specjalistów:
- Główny Projektant: mgr inż. Rafał Sabisz,
- Projektant: mgr inż. Michał Adamek,
- Projektant: mgr inż. Łukasz Wolszczak,
- Sprawdzający: mgr inż. Rafał Lewoczewicz.
Obiekt, oddany do użytku 22 grudnia 2020 roku, nosi imię Anny Jagiellonki i, znany też jako MG04, jest jednym z największych mostów drogowych w kraju. Jego architektura, zgodna z zapisami decyzji dotyczących środowiska, charakteryzuje się sprężonym pomostem o „płaskiej konstrukcji”. Most ma stałą wysokość w obszarach zalewowych oraz zmienia swoją wysokość w części nurtowej.
Całkowita długość obiektu MG04 wynosi 1506,5 m i dzieli się na trzy niezależne części:
- MG04-01 o długości całkowitej 342,0 m, znajdujący się nad lewobrzeżną strefą zalewową, jest belką ciągłą z 8 przęsłami o rozpiętości: 32,0+6×46,0+32,0 = 340,0 m,
- MG04-02 o długości całkowitej 535,5 m nad rzeką Wisłą, to belka ciągła z 4 przęsłami o rozpiętości: 90,75+2×176,0+90,75 = 533,5 m,
- MG04-03 o długości całkowitej 628,0 m, położony nad prawobrzeżną strefą zalewową, stanowi belkę ciągłą z 13 przęsłami o rozpiętości: 37,0+12×46,0+37,0 = 626,0 m.
Każda z tych trzech części ma przekrój poprzeczny składający się z dwóch niezależnych ustrojów skrzynkowych. Typowy przekrój ma szerokość 21,3 m i tworzy go jednokomorowa skrzynka o szerokości 7,5 m, a także dwa wsporniki liczące blisko 7 metrów, wsparte żelbetowymi prefabrykowanymi zastrzałami. Łączna szerokość mostu wynosząca 44,4 m umożliwia ruch w każdym kierunku na jezdni czteropasowej. Dla pieszych oraz rowerzystów, na obszarze mostu wyznaczono chodnik o szerokości 1,5 m oraz ścieżkę rowerową szerokości 2,5 m.
Całkowita długość przeprawy, wliczając dojazdy, sięga około 1505 m. Spośród tej długości, 533,6 m to most, a pozostałe to dojazdy: 342,8 m po stronie wilanowskiej i 629 m po stronie wawerskiej. Obiekt składa się z dwóch identycznych konstrukcji, dedykowanych dla każdej jezdni, a jego łączna szerokość wynosi 45,80 m.
Most Anny Jagiellonki wyróżnia złożoność realizacji, która odbywała się w trzech różnych technologiach. Lewobrzeżna część została zbudowana w technologii nasuwania podłużnego (Incremental Launching Method), typowej dla obszarów zalewowych. Część mostu po prawej stronie rzeki realizowano w technologii „przęsło po przęśle” z użyciem rusztowania przestawnego z jazdą górą (Overhead Movable Scaffolding System). Stworzono to w dwóch etapach: najpierw skrzynka, a następnie wsporniki z zastrzałami, dla których zastosowano urządzenie WFT (Wing Form Traveler). Środkowy most wzniesiono w technologii betonowania nawisowego (Balanced Cantilever Method), co czyni go jedynym obiektem w Polsce zrealizowanym w tej technologii z użyciem zastrzałów wspierających dla wsporników.
Obiekt opiera się na trzech podporach w nurcie rzeki. Fundamenty tych podpór zostały oparte na wierconych, wielkośrednicowych palach. Część z pali została zagłębiona na głębokość 27 m poniżej dna Wisły, aby zapewnić stabilność gruntu. Do budowy fundamentów w części zalewowej zastosowano prefabrykowane pale żelbetowe, których łączna długość wynosi około 25,7 km. Łączna masa stali zbrojeniowej wykorzystanej do konstrukcji mostu to około 10 tys. ton, podczas gdy beton dostarczono w sumie w trakcie 12 tys. kursów betoniarek.
Budowa
W lipcu 2013 roku rozpoczęto prace geologiczne związane z wykonaniem odwiertów, które były niezbędne do stworzenia dokumentacji projektowej dla nowego mostu. W grudniu 2013 Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad dokonała ogłoszenia przetargu na budowę ostatniego odcinka południowej obwodnicy Warszawy, który obejmował również most przez Wisłę. Trasa ta miała być wyposażona w dwie jezdnie, każda z czterema pasami ruchu.
W styczniu 2015 roku GDDKiA podała do wiadomości, że pięć przedsiębiorstw złożyło oferty na budowę odcinka B trasy S2, w którego skład miał wchodzić most Południowy. W maju tego samego roku wybrano turecką firmę Gϋlermak Ağır Sanayi İnşaat ve Taahhut, A.Ş jako wykonawcę mostu, która współpracowała z Przedsiębiorstwem Budowy Dróg i Mostów z Mińska Mazowieckiego. Całkowity koszt realizacji tego odcinka wyniósł 757,64 miliona złotych.
Ze względu na bliskość rezerwatu przyrody Wyspy Zawadowskie, na rok przed rozpoczęciem prac budowlanych rozpoczęto emitowanie dźwięków budowy, aby ptaki mogły się do nich przyzwyczaić. 25 maja 2017 roku wydano decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, która objęła fragment trasy S2 o długości 6,5 kilometra z mostem Południowym, nadając jej rygor natychmiastowej wykonalności. Prace budowlane oficjalnie zainaugurowano w czerwcu 2017 roku.
W maju 2019 roku z uwagi na wysoki poziom wody w Wiśle prace nad mostem zostały niespodziewanie wstrzymane. Problemy na budowie utrudniały także skrajne upały, które powodowały niski stan wody. W 2017 roku barki, które miały zapewnić tymczasowe połączenie dla maszyn budowlanych, ugrzęzły na mieliźnie, natomiast w 2019 roku uszkodzone barki zostały odholowane do stoczni w Płocku na konieczne naprawy. Utrudnienia pojawiły się również w wyniku napotkania głazu na dnie rzeki, którego nie dało się usunąć, co zmusiło do zmiany projektu jednej z podpór oraz harmonogramu prac.Te komplikacje uniemożliwiły pracę specjalnej maszyny pająka, która miała betonować kolejne fragmenty dojazdów do mostu, co doprowadziło do ostatecznego zastosowania metody nawisowej.
16 stycznia 2020 roku ogłoszono, że jako pierwsza zostanie udostępniona północna część mostu, gdzie ruch mógłby odbywać się w obu kierunkach. 4 maja tego samego roku ogłoszono przewidywany termin ukończenia odcinka B drogi S2, prowadzącego od ul. Przyczółkowej do Wału Miedzeszyńskiego, na październik 2020. Most ostatecznie oddano do użytku 22 grudnia 2020 roku.
Nazwa
Most w Warszawie zyskał miano „mostu Południowego”, na skutek swojego usytuowania w dolnej części stolicy. Takie określenie pojawiało się w wielu dokumentach i pracach planistycznych, co sprawiło, że z czasem zaczęto je traktować jako oficjalną nazwę. Mimo to, poszukiwania właściwego patrona trwały.
W 2021 roku, prezydent miasta, Rafał Trzaskowski, ogłosił, że złoży wniosek do Rady Warszawy o nadanie mostowi imienia królowej Anny Jagiellonki. Wcześniejsze propozycje obejmowały nadać mu imię Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, mostu Bitwy Warszawskiej lub mostu Legionów Piłsudskiego.
Pomysł o uhonorowaniu Anny Jagiellonki spotkał się z przychylnością Zespołu Nazewnictwa Miejskiego, a 10 czerwca 2021 roku Rada Warszawy formalnie zaakceptowała uchwałę, przyjmując ją jako patronkę nowego obiektu.
Przypisy
- Jarosław Osowski: Nowy most w Warszawie otwarty. Razem z nim 15 km południowej obwodnicy i wjazd od wschodu. Gazeta Stołeczna, 22.12.2020 r. [dostęp 22.12.2020 r.]
- Południowa Obwodnica Warszawy będzie opóźniona na wszystkich trzech odcinkach. Bez związku z epidemią. tvn24.pl, 05.05.2020 r.
- Jarosław Osowski: Nowy most w Warszawie będą otwierać połówkami. Pierwszą latem 2020 razem z odcinkiem południowej obwodnicy w Wawrze. warszawa.wyborcza.pl, 16.01.2020 r.
- Jak nie wysoka fala, to upał. Most opóźniony „minimum o miesiąc”. tvnwarszawa.tvn24.pl, 12.08.2019 r.
- JarosławJ. Osowski, Budowa mostu na południowej obwodnicy opóźniona przez falę powodziową. Inwestycji nie oddadzą w terminie, „Gazeta Stołeczna”, 06.06.2019 r. [dostęp 06.06.2019 r.]
- Będzie nowy most. Wojewoda wydał zgodę. tvnwarszawa.tvn24.pl, 25.05.2017 r.
- Sprzęt ewakuowany, budowa mostu Południowego wstrzymana. tvnwarszawa.tvn24.pl, 27.05.2017 r.
- Turcy zbudują nowy most. Południowy połączy Wilanów z Wawrem. tvnwarszawa.tvn24.pl, 30.04.2016 r.
- Znamy pierwsze oferty na budowę Południowej Obwodnicy Warszawy. gddkia.gov.pl, 18.12.2013 r. [dostęp 19.01.2015 r.]
- Ruszyły odwierty pod most Południowy. tvn24.pl, 04.07.2013 r. [dostęp 27.07.2014 r.]
- Budujemy i remontujemy mosty. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, www.gddkia.gov.pl [dostęp 23.01.2021 r.]
- Egis in Poland, www.egis-group.com [dostęp 04.12.2022 r.]
- Ważne informacje Zadanie B | S2 POW [online], www.pulawska-lubelska.pl [dostęp 04.12.2022 r.]
- Południowa Obwodnica Warszawy dłuższa o 15 kilometrów. [w:] Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad [online]. 22.12.2020 r. [dostęp 22.12.2020 r.]
- Jarosław Osowski: Wkrótce zaczną rosnąć filary mostu Południowego. Będzie najdłuższy w Warszawie. warszawa.wyborcza.pl, 16.06.2018 r. [dostęp 13.07.2018 r.]
- Uchwała nr XLIX/1546/2021 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 10.06.2021 r. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 9596 [online]. 23.06.2021 r. [dostęp 10.07.2021 r.]
- Jarosław Osowski, Najdłuższy, najnowszy i długo oczekiwany. „Gazeta Stołeczna”, s. 8, 18.12.2019 r.
- Jarosław Osowski, Mostowy cud PiS nad Wisłą. „Gazeta Stołeczna”, s. 1, 22.06.2017 r.
- GDDKiA, OPRACOWANIE STADIUM PROJEKTU BUDOWLANEGO BUDOWY POŁUDNIOWEJ OBWODNICY WARSZAWY NA ODCINKU OD WĘZŁA „PUŁAWSKA” DO WĘZŁA „LUBELSKA” (długość ok. 19.5 km) – KONCEPCJA PROGRAMOWA ODCINEK „B”, luty 2014 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Mosty i wiadukty":
Most Gdański | Most gen. Stefana Grota-Roweckiego | Wiadukt im. Stanisława Markiewicza w Warszawie | Kładka na Wiśle w Warszawie | Most Siekierkowski | Most Łazienkowski | Most Poniatowskiego | Most Śląsko-Dąbrowski | Most Świętokrzyski | Most Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie | Most przy CytadeliOceń: Most Anny Jagiellonki w Warszawie