Dworzec Wileński (stacja metra)

---

Historia

Projekt

W zakresie koncepcji ogólnej centralnego odcinka II linii warszawskiego metra, włącznie ze stacją, prace projektowe rozpoczęto we wrześniu 2008 roku. Głównym projektantem jest Andrzej Chołdzyński, który współpracował z zespołem architektów. Opracowanie graficzne stacji stworzył Wojciech Fangor, zaś projekty techniczne powstały w biurze Metroprojekt. Stacja oznaczona została kodem S13 i stanowiła część projektowanej II linii metra.

28 października 2009 roku, konsorcjum AGP Metro Polska zostało wybrane jako wykonawca stacji, która była częścią centralnego odcinka metra. Adoptowano metodę odkrywkową rodem znaną jako podstropowa. Pierwotnie datę ukończenia inwestycji przewidziano na październik 2013. W dniu 24 listopada 2009 roku, wykonawca zlecił biuru projektowemu ILF Consulting Engineers Polska realizację szczegółowego projektu budowlanego oraz wykonawczego tej stacji.

1 lutego 2010 roku stacji nadano tymczasowe oznaczenie C15, a jej nazwa brzmiała Dworzec Wileński.

Budowa

8 lutego 2010 roku ustalono, że stację, w której wykorzystano tarczę TBM3, najpierw wydrążono tunel południowy biegnący pod Wisłą od stacji C13 Powiśle, a następnie rozmontowano ją, aby przenieść na stację początkową, gdzie zrealizowano tunel północny na tej samej trasie. Podczas lutowych prac trwającym również zwracało uwagę organizacji ruchu w okolicach pl. Wileńskiego. W maju te działania kontynuowano, a dodatkowo skupiono się na nowej lokalizacji pomnika Braterstwa Broni oraz fazie rozpoczęcia robót budowlanych na stacji.

31 maja 2010 roku zainicjowano badania geologiczne lokalizacji stacji, w międzyczasie, 25 sierpnia 2010 roku, wykonawca przedłożył Metru Warszawskiemu projekt budowlany do zatwierdzenia. We wrześniu i październiku biegły prace nad zabezpieczeniami przeciwpowodziowymi, a także projektowaną stałą organizacją ruchu w obrębie budowy stacji, przy jednoczesnej rewizji planów dotyczących m.in. lokalizacji wejść oraz przebudowy sieci podziemnych.

W dniu 14 stycznia 2011 roku wniosek o pozwolenie na budowę stacji trafił do wojewody mazowieckiego, z kolei 26 stycznia zaproponowano przeniesienie pomnika Braterstwa Broni na północną stronę ul. Świętych Cyryla i Metodego.

Na koniec lutego 2011 roku uzyskano potrzebne informacje do podania o pozwolenie na budowę, a w marcu trwały rozmowy dotyczące czasowej organizacji ruchu przy stacji. Ostatecznie, 3 czerwca 2011 roku wydano pozwolenie na budowę.

W kolejnych miesiącach, czyli czerwcu 2011 roku, kontynuowano uzgodnienia dotyczące dziennego ruchu na pl. Wileńskim, modernizując przepisy dla lewoskrętu od al. „Solidarności” w ul. Jagiellońską, rozpoczynając również proces przeniesienia wspomnianego wyżej pomnika. 15 września 2011 roku zatwierdzony projekt organizacji ruchu wprowadzono do praktyki 15 października. Warto zauważyć, że na odcinku ul. Targowej zamknięto fragmenty od ul. Białostockiej do ul. 11 listopada.

W dniach 8-10 listopada 2011 roku miała miejsce rozbiórka pomnika Braterstwa Broni, a w styczniu 2012 trwały prace konserwatorskie dotyczące dowodu jej przeniesienia w stronę ul. Świętych Cyryla i Metodego, oddalony o ok. 80 m od pierwotnej lokalizacji.

Dalsze fazy budowy uwzględniały różne prace, w tym odnalezienie amunicji oraz złożone prace wykopowe. Odkrycie materiałów wybuchowych, takich jak amonit, miało miejsce 6 lutego 2012 roku, co doprowadziło do wstrzymania budowy, a także powiadomienia odpowiednich służb.

W czerwcu 2012 roku zakończono betonowanie trzeciej sekcji stropu, a również trwały prace przy stropie pośrednim. W następnych miesiącach kontynuowano różne prace budowlane i związane z maszynami TBM, które rozpoczęły drążenie tunelu pod Wisłą w 2013 roku.

Odbiory techniczne i oddanie do użytku

30 września 2014 roku, po wielu miesiącach intensywnej pracy, wykonawca zgłosił inwestycję do odbiorów technicznych, co odbyło się po wcześniejszym długim okresie przygotowawczym. W dniu 9 listopada 2014 roku zorganizowano Dzień Otwarty Metra, umożliwiając zwiedzanie stacji. Następnie, 13 lutego 2015 roku, Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wydał pozwolenie na użytkowanie, a 8 marca 2015 roku stacja została uruchomiona, stając się integralną częścią centralnego odcinka linii M2.

Lokalizacja

Położenie

Stacja C15 Dworzec Wileński znajduje się w malowniczej dzielnicy Praga-Północ. Jej dokładna lokalizacja to ul. Targowa, leżąca pomiędzy al. „Solidarności” a ulicą Białostocką. Ciekawostką jest to, że to najpłytsza stacja w centralnym odcinku II linii warszawskiego metra, z peronem umiejscowionym na głębokości zaledwie 13 m.

Ogółem stacja dysponuje 13 wejściami oraz 11 windami. Po stronie zachodniej, na głowicy stacji, znajdują się 2 wejścia oraz 2 windy, a także dodatkowe wejście z wysepki tramwajowej przy ul. Targowej. Na przeciwną, wschodnią stronę prowadzi 6 wejść oraz 5 wind, zlokalizowanych na narożnikach skrzyżowania Targowej z al. „Solidarności”, 1 z wejść znajduje się przy stacji kolejowej Warszawa Wileńska, a kolejne 3 skierowane są na przystankach tramwajowych.

Stacja ta jest ostatnią w centralnym odcinku linii M2, a do września 2019 roku kończyły tu bieg pociągi. Następna stacja, C14 Stadion Narodowy, znajduje się w odległości 957 m i jest połączona tunelami – północnym o długości 811 m oraz południowym, który mierzy 819 m. Już niebawem po stacji Dworzec Wileński pasażerowie kierować się będą w stronę C16 Szwedzka, umiejscowionej w północno-wschodnim odcinku tej linii.

Otoczenie

• Centrum handlowe Galeria Wileńska,
• Stacja kolejowa Warszawa Wileńska,
• Budynek Dyrekcji Kolei Państwowych,
• Sobór metropolitalny św. Marii Magdaleny,
• Park Praski.

Połączenia komunikacyjne

W bezpośrednim sąsiedztwie stacji znajduje się zespół przystanków operacyjnych Dworzec Wileński. Strategiczne położenie stacji sprzyja efektywności transportowej – tuż nad nią, po zachodniej stronie ul. Targowej oraz po północnej stronie placu, umiejscowiono po jednym przystanku autobusowym oraz tramwajowym. Dodatkowo, przy al. „Solidarności” od strony zachodniej znajdują się dwa przystanki autobusowe i jeden tramwajowy, a na wschodzie, przy galerii handlowej Galeria Wileńska, zlokalizowany jest jeden przystanek autobusowy oraz jeden dla autobusów przewoźników prywatnych przy stacji kolejowej Warszawa Wileńska.

Stacja ta obsługiwana jest przez pociągi Kolei Mazowieckich, które kursują do stacji Wołomin oraz Tłuszcz. Na ul. Wileńskiej znajdują się dwa przystanki, zatem autobusów miejskich oraz prywatnych, a przy ul. Jagiellońskiej po północnej stronie al. „Solidarności” można napotkać dwa przystanki tramwajowe. W obszarze północnym stacji, przy cerkwi św. Marii Magdaleny, dostępna jest również stacja Veturilo. Na koniec, 13 maja 2016 roku, w pobliżu jednego z wejść na stację zorganizowano dwumiejscową strefę Kiss and Ride, co dodatkowo ułatwia podróżnym korzystanie z usług transportowych.

Wygląd

Stacja

Korpus stacji charakteryzuje się imponującymi wymiarami, osiągając długość 127,5 m oraz maksymalną szerokość wynoszącą 22,6 m. Całkowita kubatura obiektu wynosi 145 168 m³, podczas gdy jego powierzchnia zajmuje łącznie 18 512 m².

Na poziomie -1 znajdują się różnorodne pomieszczenia, w tym pasaż handlowy oraz hale odpraw, które są uzupełnione strefami technologicznymi. Umożliwiają one pasażerom łatwe przemieszczanie się: do peronu prowadzą schody stałe, a z peronu w kierunku hal odpraw – schody ruchome. Podłogi w antresoli są wyłożone eleganckim szarym granitem, podczas gdy ściany ozdobione są czarnym bazaltem. Oświetlenie zapewniają mleczne, podświetlane panele.

Na północnej stronie antresoli znajduje się Punkt Obsługi Pasażerów ZTM, w którym dominują szaro-czerwone odcienie z black elementami. Miejsce to jest największym punktem tego typu w centralnej części linii M2, jego powierzchnia wynosi 270 m², a w jego obrębie znajduje się 8 stanowisk. Jedno z nich przystosowane jest do obsługi osób na wózkach inwalidzkich z obniżonym blatem. Co więcej, w punkcie dostępny jest tłumacz języka migowego oraz kącik dla dzieci.

Dominującym kolorem architektury jest granat, zaś szklane wejścia w formie motyli oraz podwieszany sufit z metalowych kubików, ułożonych w falę, nadają mu niezwykłego wyglądu. Ściany pokryte są grafikami zaprojektowanymi przez Wojciecha Fangora. Peron, który mierzy 120 m długości i 11 m szerokości, wyłożono granitem, a jego architekturę wzbogacają słupy kielichowe.

Tory odstawcze

Obiekt torów odstawczych usytuowany jest między pl. Wileńskim a ul. 11 Listopada, gdzie po stronie wschodniej mieści się dostęp do stacji. Na poziomie -1 znajdują się pomieszczenia technologiczne, a właściwe tory odstawcze ulokowane są na poziomie -2.

Tory zostały zaprojektowane w taki sposób, aby umożliwić zmianę czoła pociągów oraz odstawienie dwóch składów, które mogą być przechowane w rezerwie lub w czasie nocnej przerwy. Pomiędzy torami znajduje się peron technologiczny o szerokości 1,5 m, a po bokach znajdują się tymczasowe perony boczne, które są również wykorzystywane do mycia oraz sprzątania wagonów.

Projekty torów przewidują również możliwość przedłużenia linii w kierunku Targówka.

Liczba pasażerów

8 marca 2015 roku, w dniu uruchomienia linii M2, pasażerowie mogli korzystać z bezpłatnych przejazdów. Liczba osób, które skorzystały z usług wszystkich stacji w tym krótkim czasie, oszacowano na około 233 tysiące. W kolejnych dniach dokonano szczegółowych pomiarów na każdej ze stacji, co pozwoliło ustalić, że stacja zyskała miano najpopularniejszego przystanku na całej linii.

Pod koniec maja 2015 roku, zaledwie po trzech miesiącach od rozpoczęcia działalności, liczba pasażerów na linii M2 ustabilizowała się. Ostatni tydzień tego miesiąca przyniósł zwiększenie liczby przewozów, co było bezpośrednio związane z finałem Ligi Europy, który odbył się 27 maja na Stadionie Narodowym. Na początku czerwca 2015 stacja nadal utrzymywała tytuł najczęściej odwiedzanej stacji na całym odcinku.

---

Oceń: Dworzec Wileński (stacja metra)

---