Ulica Świętych Cyryla i Metodego to ważny punkt na mapie Warszawy, znajdujący się w malowniczej dzielnicy Praga-Północ. Ten odcinek ulicy nosi imię dwóch świętych, którzy są znani jako apostołowie Słowian i twórcy cyrylicy.
Warto zwrócić uwagę na historyczne znaczenie tej okolicy, która pełna jest urokliwych zakątków oraz bogatego dziedzictwa kulturowego.
Historia
Ulica ta została wytyczona około 1868 roku, równocześnie z budową soboru metropolitalnego Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny, który ulokowany był przy wówczas nazywanej Zygmuntowskiej (aktualnie aleja „Solidarności” 52). Zieleniec, otaczający świątynię od strony północnej, miał ograniczać ulicę, poświęconą pamięci świętych Cyryla i Metodego – znanych misjonarzy wschodniego chrześcijaństwa, wywodzących się z Salonik i działających w IX wieku.
W 1871 roku, cerkiew zyskała nowe skrzydło o funkcji plebanii, która była zwrócona w kierunku ul. Zygmuntowskiej. Szybko jej tylne zabudowania stały się jedynymi, jakie istniały na tej ulicy przez długi czas. Przeciwległa strona ulicy znajdowała się w rękach armii rosyjskiej, a w pobliżu cerkwi wytyczono plac apelowy, który był otoczony drewnianymi barakami wojskowymi.
W latach 1927–1930 pod numerem 4 zbudowano obiekt przeznaczony na internat dla studentów Studium Teologii Prawosławnej Uniwersytetu Warszawskiego. Niestety w jesieni 1944 roku, budynek został zajęty przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego i stał się miejscem brutalnych przesłuchań oraz tortur żołnierzy Polski Podziemnej, co zostało upamiętnione tablicą zamontowaną na fasadzie. W tym trudnym okresie powstało nawet popularne powiedzenie: „Cyryl jak Cyryl, ale te metody…”
Później, w tymże obiekcie ulokowała się Komenda MO Dzielnicy Praga-Północ, a następnie VI Komenda Rejonowa Policji. Dopiero w lutym 2010 roku budynek został zwrócony Cerkwi prawosławnej, stając się siedzibą Centrum Kultury Prawosławnej, w którym udało się stworzyć m.in. kaplicę akademicką świętych Cyryla i Metodego oraz stałą ekspozycję Muzeum Warszawskiej Metropolii Prawosławnej.
Tragiczne wydarzenia miały miejsce w pierwszym dniu powstania warszawskiego, 1 sierpnia 1944 roku, kiedy to Niemcy zamordowali na tej ulicy 17 niewinnych cywilów, co upamiętnia tablica pamiątkowa Tchorka, zainstalowana na murze budynku pod nr 4.
Po zakończeniu II wojny światowej, z uwagi na poszerzenie północnego odcinka ul. Targowej, ulicę skrócono. W latach 1948−1952, przy jej nieparzystej (północnej) stronie, na dawno należących do wojska terenach, stworzone zostało osiedle Praga I, zaprojektowane przez Szymona Syrkusa oraz jego żonę Helenę. Osiedle to było pierwszym nowoczesnym projektem mieszkaniowym, który powstał na prawym brzegu Wisły po wojnie. Budynki zaprojektowane były z dużą starannością oraz dbałością o estetykę. W latach 1960−1966 osiedle było dogęszczane nowymi, wysokimi budynkami, co niestety negatywnie wpłynęło na jego pierwotny wizualny efekt.
Ważniejsze obiekty
Na ulicy Świętych Cyryla i Metodego w Warszawie znajdują się niezwykle ważne obiekty, które przyciągają zarówno turystów, jak i mieszkańców. Wśród nich wyróżniają się:
Przypisy
- Muzeum. [w:] Centrum Kultury Prawosławnej im. świętych Cyryla i Metodego [on-line]. ckp.warszawa.pl. [dostęp 15.08.2020 r.]
- Historia. [w:] Centrum Kultury Prawosławnej im. świętych Cyryla i Metodego [on-line]. ckp.warszawa.pl. [dostęp 16.12.2019 r.]
- Anna Radziukiewicz: Remont przy ulicy świętych Cyryla i Metodego. [w:] „Przegląd Prawosławny” [on-line]. przeglądprawosławny.pl. [dostęp 18.09.2013 r.]
- Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1945–1965. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2003, s. 197. ISBN 83-908950-6-4.
- Lesław M. Bartelski: Praga. Warszawskie Termopile 1944. Warszawa: Fundacja „Wystawa Warszawa Walczy 1939–1945”, 2000, s. 111, 147. ISBN 83-87545-33-3.
- Michał Pilich: Warszawska Praga. Warszawa: Fundacja „Centrum Europy”, 2005, s. 85. ISBN 83-923305-7-9.
- Stanisław Ciepłowski: Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w.. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 44. ISBN 83-01-06109-X.
- Julian Bystrzanowski, Konrad Dutkowski: Wszystko o Warszawie. Informator. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1975, s. 186.
- Danuta Szmit-Zawierucha: O Warszawie inaczej (anegdoty, fakty, obserwacje). Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Anagram, 1996, s. 105. ISBN 83-86086-28-9.
- a b c Dorota Wilkiewicz: Ulice i uliczki naszej Pragi. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Pragi, 1999, s. 21. ISBN 83-906889-2-1.
- Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2. Canaletta–Długosza. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 109. ISBN 83-9066291-4.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Tadeusza Czackiego w Warszawie | Ulica Ząbkowska w Warszawie | Ulica Targowa w Warszawie | Ulica Tarniny w Warszawie | Ulica Tłomackie w Warszawie | Ulica Towarowa w Warszawie | Ulica Trakt Lubelski w Warszawie | Ulica Trocka w Warszawie | Ulica Wilcza w Warszawie | Ulica Tykocińska w Warszawie | Ulica Świętojerska w Warszawie | Ulica Świętojańska w Warszawie | Ulica Światowida w Warszawie | Ulica św. Wincentego w Warszawie | Ulica Szwoleżerów w Warszawie | Ulica Szwedzka w Warszawie | Ulica św. Barbary w Warszawie | Ulica Szeroki Dunaj w Warszawie | Ulica Stryjeńskich w Warszawie | Ulica Stefana Starzyńskiego w WarszawieOceń: Ulica Świętych Cyryla i Metodego w Warszawie