Cmentarz Komunalny Północny w Warszawie

---

Historia

W latach sześćdziesiątych XX wieku Warszawa zmagała się z poważnym problemem braku dostępnych miejsc grzebalnych, co stawało się coraz bardziej odczuwalne. Odzyskiwane miejsca nie były w stanie pokryć rzeczywistego zapotrzebowania. W związku z tym zapadła decyzja o budowie nowego cmentarza, który miał zagwarantować mieszkańcom Warszawy oraz okolic odpowiednie miejsce pochówku przez wiele lat.

Cmentarz Komunalny Północny zlokalizowano przy trasie prowadzącej na Gdańsk, w częściowo przylegającym terenie Wólki Węglowej. Stąd jego nazwa, która oddaje lokalizację – Cmentarz na Wólce. Prace projektowe, pod pieczą architekta krajobrazu Longina Majdeckiego, miały miejsce w Biurze Projektów Budownictwa Komunalnego „Stolica”.

W projekt cmentarza wpleciono nieregularny wielobok, który sąsiaduje z Lasem Młocińskim oraz ulicami Wóycickiego, Wólczyńską i Estrady. Na rozległym obszarze o powierzchni 143 ha zbudowano 800 kwater grzebalnych, a także posadzono kilkadziesiąt tysięcy drzew i krzewów ozdobnych. Powstało ponad 200 km dróg i alejek, a także dom pogrzebowy, który dysponuje trzema salami ceremonialnymi – przystosowanymi m.in. dla zmarłych wyznania katolickiego oraz świeckich. Dodatkowo w kompleksie znajduje się przechowalnia zwłok, spopielarnia, kancelaria oraz pawilony przy wejściach, kwiaciarnia, a także parkingi oraz drogi dojazdowe.

Warto zauważyć, że cmentarz sąsiaduje z terenem kościoła św. Ignacego Loyoli, gdzie odbywają się ceremonie pogrzebowe osób wyznania rzymskokatolickiego. Użytkowanie cmentarza rozpoczęto formalnie w lutym 1973 roku.

Pochowani

Na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie pochowani są wybitni przedstawiciele różnych dziedzin życia społecznego i kulturalnego. Do najbardziej znanych osób należą między innymi:

• Włodzimierz Berutowicz (1914–2004) – minister sprawiedliwości w rządzie Piotra Jaroszewicza, I prezes Sądu Najwyższego,
• Maria Bogucka (1929–2020) – historyk, profesor Instytutu Historii PAN,
• Andrzej Borecki (1927–2011) – scenograf,
• Janusz Bylczyński (1920–1990) – aktor (E-VI-9-1-15),
• Janusz Cetnarowski (1947–2009) – artysta plastyk,
• Irena Conti di Mauro (1923/1931–2009) – dziennikarka, poetka, bojowniczka ŻOB,
• Zofia Czerwińska (1933–2019) – aktorka (S-IV-7-7-5),
• Mariusz Dawid Dastych (1941–2010) – dziennikarz i tłumacz, agent CIA,
• Jan Izrael Dynerman (1917–1996) – powstaniec getta warszawskiego,
• Antoni Frydel (1928–2004) – gen. bryg. MO, komendant stołeczny Milicji Obywatelskiej, dyrektor generalny Ministerstwa Sprawiedliwości,
• Stanisław Gawlik (1925–1990) – aktor (W-XIX-4-1-6),
• Bogusław Gdowski (1932–2009) – matematyk,
• Ludwik Gelberg (1908–1985) – prawnik, profesor Instytutu Państwa i Prawa PAN (W-II-16-3-9),
• Zdzisław Góralczyk (1936–2024) – dyplomata, ambasador RP w Chinach,
• Stefania Górska (1907–1986) – aktorka (W-XVII-3-6-10),
• Zbigniew Granica (1959–2001) – pedagog, autor podręczników szkolnych,
• Piotr Grudziński (1975–2016) – gitarzysta Riverside,
• Dariusz Hajn (1964–1995) – wokalista punkowy, pierwszy wokalista formacji Dezerter (S-II-16-8-8),
• Ludwik Hass (1918–2008) – historyk,
• Eugenia Herman (1929–2021) – aktorka (W-VI-2-10-8),
• Szymon Herman (1923–2001) – aktor (S-VIII-3-3-12),
• Jan Himilsbach (1931–1988) – pisarz, aktor (E-VI-3-10-8),
• Aleksander Hulek (1916–1993) – pionier rehabilitacji, prezes Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem,
• Antoni Janczak (1923–1999) – podpułkownik WP, kawaler orderu Virtuti Militari,
• Marianna Janczak (1925–2002) – kapitan WP, dama orderu Virtuti Militari,
• Sławomir Janiec (1933–2010) – dyplomata, konsul RP w Paryżu i Montrealu,
• Jerzy Januszewicz (1934–1992) – aktor (T-V-7-4-6),
• Jerzy Karaszkiewicz (1936–2004) – aktor,
• Krystyna Kersten (1931–2008) – historyk,
• Adam Kersten (1930–1983) – historyk,
• Zdzisław Klimek (1930–2023) – polski śpiewak operowy,
• Władysław Knycpel (1938–2010) – polski dziennikarz, korespondent zagraniczny PAP,
• Marcin Kołodyński (1980–2001) – aktor, prezenter telewizyjny,
• Ryszard Kołodziejczyk (1922–2019) – historyk, profesor Instytutu Historii PAN,
• Żora Korolyov (1987−2021) − ukraińsko-polski tancerz, choreograf (C-VIII-2-9-1),
• Antoni Korzycki (1904–1990) – wicepremier,
• Leokadia Krajewska (1928−2020) − milicjantka, popularna Lodzia,
• Jakub Krajewski (1920–2000) – płk LWP, poseł na Sejm PRL, Sekretarz Generalny ZG ZBoWiD,
• Czesław Kupisiewicz (1924–2015) – profesor n. hum., prorektor Uniwersytetu Warszawskiego i dziekan Wydziału Psychologii i Pedagogiki UW, członek rzeczywisty PAN,
• Anna Laszuk (1969–2012) – dziennikarka (B-III-1-7-35),
• Zbigniew Lew-Starowicz (1943−2024) − lekarz psychiatra i seksuolog,
• Mirosława Litmanowicz (1928–2017) – szachistka (T-VII-7-1-6),
• Władysław Litmanowicz (1918–1992) – szachista (T-VII-7-1-6),
• Włodzimierz Lwow (1910–1984) – teatrolog,
• Jan Łopuszniak (1910–2000) – aktor (S-VII-3-2-5),
• Zygmunt Maciejewski (1914–1999) – aktor (W-III-13-1-11),
• Wit Majewski (1943–2024) – polityk, działacz związkowy, nauczyciel akademicki,
• Norbert Michta (1923–2016) – gen. bryg. WP, dr habilitowany, rektor Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR,
• Magdalena Micińska (1964–2023) – historyk, pracownik naukowy IH PAN,
• Mirosław Milewski (1928–2008) – gen. dyw. MO, polityk PZPR, minister spraw wewnętrznych,
• Jerzy Markuszewski (1930–2007) – reżyser i aktor,
• Marta Mirska (1918–1991) – piosenkarka (T-XXI-16-5-10),
• Ludwik Mochejski (1923–2009) – pułkownik WP, doradca ministra spraw wewnętrznych PRL,
• Bolesław Mrówczyński (1910–1982) – pisarz (E-V-2-2-18),
• Włodzimierz Natorf (1931–2012) – polityk, dyplomata, ambasador PRL przy ONZ w Nowym Jorku i w ZSRS,
• Józef Nowak (1925–1984) – aktor (E-V-2-2-3),
• Emil Ochyra (1936–1980) – szermierz (W-V-1-2-11),
• Stanisław Pietruch – nauczyciel aktorstwa cyrkowego, dyrektor Państwowej Szkoły Sztuki Cyrkowej w Julinku,
• Michał Pietrzak (1929−2021) − prawnik, prodziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego,
• Witold Poprzęcki (1902–1986) – publicysta, popularyzator i badacz w zakresie ziołolecznictwa,
• Bohdan Poręba (1934–2014) – reżyser filmowy,
• Wojciech Rajewski (1914–1980) – aktor (W-II-1-4-7),
• Janusz Rołt (1957–1990) – perkusista zespołów: Brygada Kryzys i Armia,
• Antoni Anatol Rymaszewski (1910–1999) – oficer sztabu obszaru Wileńsko-nowogródzkiego AK, kawaler orderu Virtuti Militari,
• Mieczysław Siemieński (1934–2012) – reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych,
• Maria Sieniawska (1928−2012) − profesor nauk medycznych, pediatra, nefrolog,
• Bogdan Składanek (1931 – 2022) – orientalista, tłumacz, nauczyciel akademicki, znawca historii i kultury Iranu, twórca i dyrektor Instytutu Orientalistyki UW,
• Edward Skórzewski (1930–1991) – reżyser i scenarzysta,
• Zygmunt Skrzydlewski (1922–1994) – architekt, sekretarz generalny SARP,
• Zdzisław Skwara (1920–2009) – śpiewak i pedagog,
• Helena Korwin-Sługocka (1893–1978) – śpiewaczka operowa,
• Edward Stachura (1937–1979) – poeta (W-XV-2-10-13),
• Erna Stasiak (1923–2008) – wyróżniona tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata,
• Andrzej Struj (1968–2010) – policjant zabity nożem na przystanku w Warszawie na Woli (S-I-18-7-19),
• Jerzy Szczygieł (1932–1983) – literat (E-V-2-3-22),
• Michał Szopski (1915–2011) – śpiewak operowy (S-III-10-9-12),
• Irena Szydłowska (1928–1983) – łuczniczka (E-VI-3-2-8),
• Jacek Szymkiewicz (1974-2022) – polski multiinstrumentalista, autor tekstów i piosenek, założyciel zespołu Pogodno,
• Natalia Szydłowska-Lwow (1912–1985) – reżyserka, pedagog,
• Aleksander Ścibor-Rylski (1928–1983) – pisarz, reżyser, scenarzysta filmowy (E-V-2-2-3),
• Marian Śliwiński (1932–2009) – lekarz, minister zdrowia i opieki społecznej (B-VI-1-8-23),
• Teresa Tuszyńska (1942–1997) – aktorka i modelka (O-I-13-4-55),
• Danuta Kordaczuk (1939–1988) – siatkarka (E-IV-7-5-10),
• Hubert Wagner (1941–2002) – siatkarz i trener siatkarski (E-IV-7-5-10),
• Tadeusz Walczak (1933–1999) – śpiewak operetkowy (T-XVII-17-1-3),
• Antoni Walenta (1901–1989) – nauczyciel, budowniczy szkół warszawskich, oficer AK, kawaler orderu Virtuti Militari,
• Marek Walentynowicz (1937–2010) – muzyk Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze” oraz Opery Narodowej,
• Danuta Wawiłow (1942–1999) – poetka (S-VII-9-8-10),
• Mirosław Wawrzyniak (1931–1992) – reżyser i asystent reżysera teatralnego,
• Wilhelm Wichurski (1907–1979) – aktor teatralny i telewizyjny,
• Jerzy Wunderlich (1930–2009) – dziennikarz (B-III-1-5-7, kolumbarium),
• Jan Wysocki ps. „Step” (1916–2001) – podporucznik WP, kawaler orderu Virtuti Militari,
• Ferdynand Zamojski (1914–1984) – pisarz (E-XV-11-1-7),
• Jerzy Zimka (1934–2011) – biolog,
• Tadeusz Żeromski (1900–1977) – poeta.

Mogiły zbiorowe

• Mogiła ofiar katastrofy lotniczej w Lesie Kabackim w dniu 9 maja 1987 (E-XVIII-1-3-3/4/5/6),
• Mogiła ofiar katastrofy lotniczej na Okęciu w dniu 14 marca 1980 (E-XII-8-?-?),
• Kwatera wojenna żołnierzy niemieckich poległych w latach 1939-1945 (większość żołnierzy wymienionych na tablicach spoczywa w tym miejscu symbolicznie).

Groby symboliczne

• Jan Paszyn (1892–1937) – działacz ruchu robotniczego, członek Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Polski, ślusarz,
• Tadeusz Popławski (zm. w czasie II wojny światowej) – burmistrz Zdołbunowa,
• Feliks Socha (1895–1944) – działacz ruchu robotniczego, sekretarz generalny Związku Zawodowego Budowlanych.

---

Oceń: Cmentarz Komunalny Północny w Warszawie

---