Cmentarz mariawicki w Warszawie

---

Opis

Na początkowym etapie działania niezależnego kościoła mariawitów, zmarłych chowano głównie na cmentarzu Bródnowskim. Z momentem utworzenia parafii na drugiej stronie Wisły, około 1907 roku, mariawici zwrócili się do władz państwowych w celu znalezienia nowego miejsca do pochówków. Początkowo planowano, aby był to cmentarz Wolski, jednak Kościół rzymskokatolicki podnosił, że w okolicy już istnieją większe cmentarze ewangelickie oraz prawosławny, które powinny w pierwszej kolejności przyjąć zmarłych mariawitów.

W maju 1911 roku, rząd rosyjski wydał polecenie władzom gminy Czyste, aby zakończyły dzierżawę gruntów „pod duchownych” z myślą o utworzeniu cmentarza mariawickiego. Planowany obszar zająłby 3 morgi, co odpowiada około 1,68 hektara. Oficjalne otwarcie nekropolii miało miejsce 13 października 1912 roku. Do dnia dzisiejszego zachował się nagrobek, który został wystawiony w tym samym roku, na miejscu spoczynku Julii z Baranowskich Habikiewicz, zmarłej 24 grudnia 1912 roku. Cmentarz służył przez wiele lat czterem warszawskim parafiom mariawickim do 1945 roku.

Na planach Warszawy z 1916 i 1924 roku widoczne są zarysy cmentarzyka, które różnią się od siebie kształtem. W 1916 roku, w wyniku poszerzenia granic miasta, cmentarz został włączony w obręb Warszawy, a połączenie z innymi dzielnicami uzyskał dopiero w 1924, kiedy to utworzono pętlę tramwajową między nim a cmentarzem wolskim.

Do 1925 roku na terenie cmentarza znajdowała się jedynie kaplica, a dopiero rok później udało się zbudować kościółek Matki Boskiej Nieustającej Pomocy wraz z plebanią. W trakcie II wojny światowej, ten obiekt podzielił los innych warszawskich świątyń mariawickich, doświadczając znacznych zniszczeń. Odbudowa nastąpiła dopiero w latach 60. XX wieku, a świątynia istnieje do dnia dzisiejszego, choć nie jest już czynna.

Po 1945 roku, teren cmentarza uległ zmniejszeniu i obecnie znajduje się w obszarze między ulicą Wolską a zajezdnią autobusowo-tramwajową. W latach 70. XX wieku cmentarz został uporządkowany i otoczony parkanem, a w okresie od 1994 do 1997 roku w jego zachodniej części wybudowano nową, obszerną świątynię.

Starodawne nagrobki na cmentarzu nie wyróżniają się szczególną okazałością ani poziomem artystycznym. Również wśród nowszych pomników dominują proste formy, typowe dla współczesnych polskich nekropolii. Wyjątek stanowi jedynie nagrobek pułkownika Józefa Grabczyka (zm. 2003), który ozdobiony jest posągiem leżącej alegorii Smutku. W 2012 roku cmentarz został wpisany do gminnej ewidencji zabytków.

Pochowani na cmentarzu

Na cmentarzu mariawickim w Warszawie, groby można znaleźć wzdłuż głównej alejki, anektując przestrzeń w sposób prostopadły oraz rzędowy. Ta unikalna przestrzeń jest miejscem spoczynku wielu znakomitych osób związanych z kościołem mariawickim. Wśród pochowanych znajduje się:

• kapłan Stanisław Maria Łukasz Kaczorek (1946-2013) – proboszcz parafii w Warszawie,
• kapłan Mieczysław Maria Konrad Kołak (1908-2002) – proboszcz parafii w Cegłowie i Gniazdowie,
• kapłan Jan Maria Bernard Kukla (1906-1967) – proboszcz w Warszawie, Mińsku Mazowieckim, Strykowie oraz Łowiczu,
• kapłan Jan Maria Mikołaj Rżysko (1883-1958) – kapłan mariawicki,
• kapłan Feliks Maria Mateusz Szymanowski (1875-1943),
• siostra Maria Dobrosława Czajkowska (1914-1981) – siostra mariawitka,
• siostra Ottona Maria Weronika Kamińska (1900-1987) – siostra mariawitka,
• siostra Leokadia Maria Julita Korwin-Szymanowska (1899-1983) – siostra zakonna,
• kapłanka Janina Maria Leonia Wiśniewska – proboszcz parafii w Warszawie,
• dr Józef Graczyk (1928-2003) – pułkownik wojska polskiego,
• Michał Chrostowski (1919-1945) – więzień polityczny, zamordowany w obozie Mittelbau-Dora,
• Piotr Baranowski (1899-1955) – uczestnik walk spod Monte Cassino.

Każdy z tych grobów przypomina o niezwykłych historiach i zasługach tych, którzy związani byli z mariawityzmem oraz wydarzeniami historycznymi w Polsce.

---

Oceń: Cmentarz mariawicki w Warszawie

---