Teresa Tuszyńska

---

Życiorys

Wczesne lata

Teresa Tuszyńska przyszła na świat 5 września 1942 roku w Warszawie-Woli, w rodzinie o solidnych podstawach finansowych. Jej rodzice, Antoni Tuszyński oraz Janina Gontarek, prowadzili życie rzemieślnicze, a ojciec był znanym masarzem, podczas gdy matka skupiła się na opiece nad domem. Młoda Teresa miała dwóch starszych braci, z których jeden zmarł tuż po narodzinach, oraz młodszą siostrę, Wacławę, która przyszła na świat w 1951 roku.

Rodzinne korzenie sięgały Dziarnowa, gdzie trwały w trudnych czasach wojennych. Po wojnie rodzina powróciła do Warszawy, a Teresa spędziła półtora roku w internacie prowadzonym przez zakonnice w Warszawie-Wawra. W 1957 roku złożyła swoje kroki w kierunku edukacji teatralnej, zapisując się do Państwowego Liceum Techniki Teatralnej, mieszczącego się przy ul. Miodowej w Warszawie. Niestety, zerwała się z tą instytucją rok później nie z powodu opublikowania jej zdjęć w czasopiśmie Kobieta i Życie, ale przez liczne nieobecności na zajęciach.

Kariera zawodowa

Talent Teresy dostrzegł Andrzej Wiernicki, fotograf, podczas karnawałowej zabawy w studenckim klubie Stodoła. To on zaproponował jej udział w sesji zdjęciowej, co zaowocowało jej zdjęciem na okładce Kobiety i Życia. Jej kariera zaczęła nabierać tempa, gdy w 1958 roku wygrała konkurs Film szuka młodych aktorek, zorganizowany przez tygodnik Przekrój, co umożliwiło jej zagranie epizodycznej roli w filmie Jana Rybkowskiego Ostatni strzał.

W 1959 roku Teresa zadebiutowała w filmie Jerzego Zarzyckiego pod tytułem Biały niedźwiedź, jednak jej występ spotkał się z chłodnymi recenzjami. Sukces przyniosła jej rola Margueritte w filmie Do widzenia, do jutra, która weszła na stałe do kanonu polskiego kina lat 60. XX wieku. W ciągu kilku następnych lat zagrała m.in. w filmach: Drugi człowiek, Tarpany, Rozwodów nie będzie oraz Cała naprzód, w którym odgrywała pięć różnych ról oraz Poczmistrz. Wzięła również udział w czechosłowackich produkcjach, które nie były wyświetlane w Polsce: Kieszonkowcy i Praskie noce, a także brała udział w zdjęciach próbnych do filmów Niewinni czarodzieje i Dziś w nocy umrze miasto. Jej ostatnią rolą na dużym ekranie był dramat Kto wierzy w bociany? w 1970 roku, po którym kontynuowała zmagania z brakiem formalnego wykształcenia aktorskiego.

W tym samym czasie prowadziła równoległą karierę w modelingu, zdobywając szczyty popularności wśród modelek Mody Polskiej, w tym pod okiem Jadwigi Grabowskiej. W jej młodzieńcze piękno wpatrywały się obiektywy znakomitych polskich fotografów, takich jak Wojciech Plewiński oraz Tadeusz Rolke. Jej wizerunki zdobiły okładki takich pism jak Ekran, Film, Kino, czy Wiadomości filmowe. Przywróciła także honor polskiego modelingu, jednak wkrótce po premierze Do widzenia, do jutra, po marcu 1963 roku, kiedy to jej portret autorstwa Marca Riboud zajął okładkę amerykańskiego czasopisma Show, zakończyła swoją działalność w tej dziedzinie.

Niestety, od końca lat 50. XX wieku, Teresa borykała się z uzależnieniem od alkoholu, które w rezultacie doprowadziło do jej wydalenia z Mody Polskiej oraz zbojkotowania jej przez środowisko aktorskie. W kwietniu 1964 roku została skazana na rok więzienia, a także na grzywnę z powodu incydentu z milicjantem, podczas którego była pod wpływem alkoholu, jednak kary wobec niej nie wykonano.

Życie prywatne

Teresa Tuszyńska była osobą, której życie osobiste obfitowało w różnorodne związki. Pozostawała w nieformalnym partnerstwie z Tusikiem Strumiłłą, a także z aktorem Adamem Pawlikowskim. W 1961 roku zawarła związek małżeński z plastykem, Janem Rafałem Florianem Zamoyskim, jednak już w następnym roku doszło do rozwodu. W 1962 po raz kolejny wyszła za mąż, tym razem za Włodzimierza Kozłowskiego, aktora dubbingu i reżysera dźwięku, z którym rozwiodła się w 1972 roku.

W późniejszych latach, szczególnie w latach 90. XX wieku, Teresa zmagała się z problemem alkoholizmu, co skutkowało udziałem w licznych, kilkudniowych libacjach. Niestety, w tym czasie bardzo zaniedbała swój wygląd oraz borykała się z trudnościami finansowymi. Jej życie zakończyło się tragicznie 19 marca 1997 roku; najprawdopodobniej zmarła na skutek wylewu krwi do mózgu lub zawału serca. Jej ostatnie miejsce spoczynku znajduje się nacmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie.

Upamiętnienie

W dniu 19 września 2013 roku miała miejsce premiera książki biograficznej zatytułowanej „Tetetka. Wspomnienia o Teresie Tuszyńskiej”. Publikacja ta została opracowana na podstawie filmu dokumentalnego „Teresa Tuszyńska Movie”, który zrealizował Mirosław J. Nowik.

W 2017 roku Telewizja Polska wyprodukowała pełnometrażowy film biograficzny, którego autorem jest Andrzej Ciecierski, noszący tytuł „Dziewczyna z ekranu”.

Filmografia

Teresa Tuszyńska, utalentowana aktorka, pozostawiła po sobie znaczący ślad w polskiej kinematografii, występując w licznych filmach od późnych lat 50. XX wieku aż po lata 70.

• 1958: Ostatni strzał – odgrywa postać wczasowiczki,
• 1959: Biały niedźwiedź – wciela się w rolę Ani, córki profesora,
• 1960: Do widzenia, do jutra – występuje jako Margueritte, córka francuskiego konsula,
• 1961: Drugi człowiek – gra Krystynę, ajentkę zakładu rzemieślniczego w Sopocie,
• 1961: Tarpany – staje się Basia, zootechniczką,
• 1963: Rozwodów nie będzie – interpretuje postać Joanny Kaliszewskiej, studentki ASP,
• 1966: Cała naprzód – odgrywa milczącą dziewczynę, oraz występuje jako aktorka Gloria, tancerka Dolores, podróżniczka Sabina i Wanda ze Skarżyska, ósma żona ekscelencji,
• 1967: Poczmistrz – wciela się w rolę Duni, córki poczmistrza,
• 1967: Vreckári (Kieszonkowcy) – gra Stellę,
• 1968: Pražské noci – w noweli Chlebowe trzewiczki odgrywa hrabiankę,
• 1970: Kto wierzy w bociany? – staje się Teresą Nowiną, matką Filipa,
• 1973: Die Schlüssel (Klucze) – wciela się w rolę inżynierowej Kędzierskiej.

Każdy z tych filmów stanowił ważny etap w jej karierze, ukazując różnorodność ról, które z powodzeniem kreowała.

---

Oceń: Teresa Tuszyńska

---