Cmentarz w Pyrach to rzymskokatolicka nekropolia, która usytuowana jest w malowniczej dzielnicy znajdującej się w Warszawie. Mieści się on na osiedlu Pyry, które jest częścią obszaru MSI, znanego jako Jeziorki Północne. Ta dzielnica, Ursynów, jest znana nie tylko z pięknych krajobrazów, ale również z bogatej historii oraz tradycji związanych z miejscowym cmentarzem.
Cmentarz w Pyrach pełni ważną rolę w lokalnej społeczności, będąc miejscem pamięci dla wielu mieszkańców. Jego spokojna atmosfera przyciąga odwiedzających, którzy pragną oddać hołd zmarłym.
Historia
Cmentarz w Pyrach został założony w połowie 1945 roku, równocześnie z formowaniem się tutejszej parafii. Na początku jego powierzchnia wynosiła 2,76 hektara, a 24 marca 1946 roku został poświęcony.
Na jego terenie znajdują się groby 125 żołnierzy Wojska Polskiego, którzy polegli w obronie Warszawy podczas kampanii wrześniowej, a także powstańców warszawskich i więźniów Pawiaka, zamordowanych w okolicy. Niestety, tylko 11 z ofiar pochowanych w masowych grobach zostało zidentyfikowanych. W 1989 roku, kwatera z mogiłami z lat 1939–1945 została wpisana do rejestru zabytków.
W 1970 roku na terenie nekropolii wzniesiono kaplicę, co wzbogaciło jej architekturę. Cmentarz ma kształt przypominający prostokąt i był kilkakrotnie powiększany: w 1980 o 2 hektary, w 1983 o 1,16 hektara, w 1991 o 1,5 hektara oraz w 1992 o 1,17 hektara.
Nekropolia dysponuje dwiema bramami od ulicy Farbiarskiej oraz jedną bramą od strony ulicy Spornej, co zapewnia dostęp do tego ważnego miejsca pamięci.
Pochowani
W obrębie omawianego tematu można wyróżnić kategorię odnoszącą się do osób pochowanych na cmentarzu w Pyrach, zlokalizowanym w Warszawie. Wśród nich znajdują się znane postaci, które wniosły znaczący wkład w różne dziedziny życia.
- Konrad Bajer (1956–2014) − uznawany fizyk i profesor Uniwersytetu Warszawskiego,
- Włodzimierz Borodziej (1956–2021) – historyk, prorektor Uniwersytetu Warszawskiego,
- Kazimiera Dębska (1897–1978) − ceniona pisarka,
- Kajetan Hądzelek (1930−2024) − znany historyk sportu oraz wiceprezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego,
- Antoni Jawornicki (1886–1950) − architekt, który pozostawił po sobie cenne dziedzictwo,
- Zdzisław Kamiński (1946–1989) − dziennikarz,
- Barbara Kosmal (1973–1993) − modelka i aktorka, córka znanej aktorki Barbary Brylskiej,
- Zbigniew Kowalczyk (1951–2008) − chemik i profesor Politechniki Warszawskiej,
- Józef Kozioł (1939–2023) − były wicepremier PRL,
- Andrzej Kurek (1947–1989) − dziennikarz,
- Joanna Ładyńska (1956–2008) − uznawana aktorka,
- Antoni Mierzwiński (1915–1997) − inżynier, rolnik, polityk oraz minister,
- Olga Mioduszewska (1927–2018) – profesor medycyny,
- Karol Mondral (1880–1957) − artysta malarz,
- Marek Nowacki (1938–2014) − lekarz onkolog,
- Jan Nowakowski (1936–2022) – wieloletni nauczyciel matematyki w VI LO im. Tadeusza Reytana w Warszawie,
- Wojciech Nowotny (1948–2007) − harcerz,
- Edward Otto (1908–1986) − matematyk oraz profesor Politechniki Warszawskiej,
- Stanisław Pachuta (1923–2003) − geodeta, płk WP, profesor WAT,
- Julian Pałka (1923–2002) − artysta grafik oraz profesor ASP,
- Bolesław Podhorski (1896–1979) − rolnik, ekonomista, kawaler orderów,
- Tadeusz Rogowski (1949–2014) – wykładowca Politechniki Warszawskiej,
- Tadeusz Rozdeiczer-Kryszkowski (1905–1984) − prawnik, żołnierz oraz korporant,
- Ryszard Rumianek (1947–2010) − duchowny katolicki, profesor teologii, rektor UKSW,
- Jacek Tomasz Stupnicki (1934–2005) − profesor Politechniki Warszawskiej,
- Janusz Symonides (1938–2020) − uznawany profesor oraz dyplomata, wykładowca akademicki,
- Andrzej Szozda (1932–2020) − inżynier, polityk oraz minister,
- Hanna Szymanderska (1944–2014) − publicystka, autorka wielu książek kulinarnych,
- Marek Walczewski (1937–2009) − aktor,
- Józef Wójcik (1929–2015) − poseł na Sejm PRL, wiceprzewodniczący Zarządu Głównego Stowarzyszenia „Pax”, redaktor naczelny Słowa Powszechnego,
- Jerzy Wróbel (1948–2012) − profesor mechaniki,
- Tomasz Zaliwski (1929–2006) − aktor,
- Roman Żelazny (1926–2018) – profesor nauk fizycznych, prezes Państwowej Agencji Atomistyki,
- Ryszard Żółtaniecki (1951–2020) – znany socjolog.
Przypisy
- Nekrolog. nekrologi.wyborcza.pl, 06.05.2022 r. [dostęp 08.10.2022 r.]
- Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30 czerwca 2020 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [online]. nid.pl. s. 57. [dostęp 28.07.2020 r.]
- Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 14.11.2020 r.]
- a b c Grzegorz Kalwarczyk: Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji Warszawskiej. Tom 2. Parafie warszawskie. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2015.
Pozostałe obiekty w kategorii "Cmentarze":
Cmentarz żydowski w Warszawie (Wola) | Cmentarz prawosławny w Warszawie | Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie i Izba Pamięci | Mauzoleum Bera Sonnenberga w Warszawie | Cmentarz parafii Opatrzności Bożej w Wesołej | Muzułmański Cmentarz Tatarski | Muzułmański Cmentarz Kaukaski | Cmentarz karaimski w Warszawie | Cmentarz na Okęciu | Cmentarz polskokatolicki w Tarchominie | Cmentarz w Marysinie Wawerskim | Cmentarz w Grabowie (Warszawa) | Cmentarz Powstańców Warszawy | Cmentarz parafii Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Sulejówku w Warszawie-Wesołej | Cmentarz mariawicki w Warszawie | Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie | Mauzoleum Trzech Pisarzy | Cmentarz Wawrzyszewski | Cmentarz w Wilanowie | Cmentarz Komunalny Północny w WarszawieOceń: Cmentarz w Pyrach