W sercu Warszawy znajduje się zespół klasztorny kamedułów na Bielanach, który stanowi niezwykły kompleks pokamedulski. Zbudowany z myślą o duchowym życiu zakonu, obejmuje on kilka istotnych obiektów sakralnych. Do najważniejszych z nich należą kościoły pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, św. Józefa oraz św. Ambrożego, a także zabudowania klasztorne, które wciąż przyciągają wiernych i turystów.
Warto zaznaczyć, że zespół klasztorny kamedułów usytuowany jest w Lesie Bielańskim, przy ulicy Dewajtis, co dodaje mu wyjątkowego uroku. Należy on do dzielnicy Bielany i jest integralną częścią lokalnej historii oraz kultury.
Dnia 30 września 1930 roku, zespół klasztorny został wyłączony z gminy Młociny, a jego obszar został włączony do Warszawy, co miało ogromny wpływ na rozwój tej świętej przestrzeni. Dzisiaj jest to miejsce, które łączy dziedzictwo historyczne z współczesnym życiem religijnym.
Opis
Kościół, będący pierwotnie drewnianą konstrukcją, został zbudowany w latach 1669–1710 dla zakonu kamedułów, którzy przybyli tutaj z Bielan krakowskich. Prace wykończeniowe trwały jednak aż przez kolejne pięćdziesiąt lat. Ten późnobarokowy obiekt sakralny wybudowany jest na planie wydłużonego ośmioboku i wyposażony w dwie przestronne kaplice. Wnętrze kościoła wyróżnia się piękną stiukową dekoracją rokokową oraz cennymi obrazami. W zakrystii możemy podziwiać malowidła autorstwa M. A. Palloniego, które datowane są na drugą połowę XVII wieku.
W obiekcie znajdują się także relikwie, takie jak serce Michała Korybuta Wiśniowieckiego oraz jego matki, a tuż przy świątyni spoczywa grób Stanisława Staszica. W okolicy sakralnej wzniesiono 13 eremów, w tym jeden, w którym rekolekcje prowadził król Jan Kazimierz.
Oprócz samego kościoła, na terenie kompleksu klasztornego pozostały inne budowle, takie jak refektarz, infirmeria, dom gościnny oraz wspomniane już eremy. Warto dodać, iż kameduli zostali wypędzeni z Warszawy przez zaborców i już nigdy się nie osiedlili na warszawskich Bielanach. Dzisiaj kompleks pełni funkcję siedziby Kampinosko-Bielańskiej Kapituły Kolegiackiej. W sąsiedztwie z zespołem klasztornym znajduje się dawny kampus Akademii Teologii Katolickiej, obecnie znany jako Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Zabytki
W rekordzie zabytków znajduje się zespół klasztorny kamedułów na Bielanach, umiejscowiony przy ulicy Dewajtis 3, z numerem rejestru 18/1, datowanym na 1 lipca 1965 roku oraz z aktualizacją z 10 maja 2008 roku.
Do najważniejszych elementów tego zespołu zalicza się:
- kościół pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, którego budowa miała miejsce w latach 1669 oraz w latach 1734-1758, numer rejestru 18/5 datowany na 1 lipca 1965 roku,
- dzieło architektury, jakim są 13 eremów kamedulskich, datowanych na drugą połowę XVII wieku, z numerem rejestru 18/2 również z 1 lipca 1965 roku,
- budynki poklasztorne, które wznoszono od XVIII do XX wieku, zapisane pod numerem rejestru 18/3 z 1 lipca 1965 roku,
- grób Stanisława Staszica, który powstał w 1876 roku, z numerem rejestru B-261 datowanym na 1 lipca 1965 roku,
- obudowa źródła, zrealizowana w 1835 roku, z numerem rejestru 18/6 przyznanym 1 lipca 1965 roku.
Inne informacje
Na warszawskich Bielanach, miejsce to zyskało swoją popularność również dzięki twórczości Henryka Sienkiewicza. Najbardziej rozpoznawalnym kamedułą z tego terenu jest brat Jerzy, znany także jako pułkownik Jerzy Michał Wołodyjowski. Jego figura, przedstawiająca osobę w tradycyjnym habicie, zajmuje miejsce w otworze wieży kościoła.
W maju 2001 roku, w podziemiach kościoła miało miejsce niecodzienne wydarzenie. Zespół muzyczny Orkiestra Jednej Góry Matragona zrealizował tam nagrania, które później ukazały się na albumie zatytułowanym „Tańce zmierzchu” w 2002 roku.
Również w tym niezwykłym miejscu kręcone były zdjęcia do popularnego serialu telewizyjnego „Plebania”, co przyczyniło się do dalszego wzrostu zainteresowania tym obiektem.
Oprócz tego, przy kościele znajduje się szopka ze zwierzętami oraz karuzela, które są dziełami uznanego artysty Józefa Wilkonia. Obiekty te stanowią dodatkową atrakcję dla odwiedzających to malownicze miejsce.
Przypisy
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – Warszawa [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 02.10.2015 r.]
- Adam Podlewski. Dom białych zakonników. „Skarpa Warszawska”, marzec 2022 r.
- Jakub Chełmiński: Nie żyje najbardziej znany osioł Warszawy. Jego następca to muł. Gazeta Stołeczna, 18.12.2020 r. [dostęp 19.12.2020 r.]
- Grzegorz Kalwarczyk: Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji Warszawskiej. Tom 2. Parafie warszawskie. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2015 r. s. 267. ISBN 978-83-7821-118-1.
- Płyty i recenzje. matragona.pl. [dostęp 10.06.2014 r.]
- Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska“, 1939 r. s. 284.
- Dz.U. z 1930 r. nr 68, poz. 540
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny i św. Jana od Krzyża w Warszawie | Parafia Posłania Uczniów Pańskich w Warszawie | Sanktuarium Matki Bożej Nauczycielki Młodzieży w Warszawie | Parafia św. Franciszka z Asyżu w Warszawie | Parafia św. Grzegorza Wielkiego w Warszawie | Parafia św. Katarzyny w Warszawie | Parafia św. Klemensa Hofbauera w Warszawie | Parafia św. Stanisława Kostki w Warszawie | Parafia św. Tadeusza Apostoła w Warszawie | Parafia św. Wawrzyńca na Reducie Wolskiej w Warszawie | Parafia Matki Bożej Saletyńskiej w Warszawie | Parafia Matki Boskiej Zwycięskiej w Warszawie | Parafia Chrystusa Króla w Warszawie | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Józefa Oblubieńca w Warszawie | Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie | Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Warszawie | Kościół Świętych Apostołów Jana i Pawła w Warszawie | Kościół św. Teresy od Dzieciątka Jezus i Męczenników Rzymskich w Warszawie | Kościół św. Patryka w Warszawie | Kościół św. Michała Archanioła w Warszawie (Białołęka)Oceń: Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach