Pałac Brühla na Młocinach, znany również jako Zespół pałacowo-parkowy Młociny, to zabytkowy obiekt położony w Warszawie, w malowniczej dzielnicy Bielanach, przy ulicy Muzealnej 1.
Ta historyczna rezydencja była niegdyś własnością Henryka von Brühla, a następnie jego syna, Alojzego Fryderyka von Brühla, co nadaje jej dodatkowej wartości kulturowej.
Pałac nie tylko świadczy o bogatej przeszłości rodu Brühla, ale również emanuje wyjątkowym urokiem, który przyciąga wielu turystów oraz miłośników historii.
Historia
Pałac Brühla, wzniesiony w latach 1752–1758 jako podmiejska rezydencja dla ministra Henryka von Brühla, zaprojektowany przez utalentowanego architekta Johanna Friedricha Knöbla, usytuowany jest na malowniczej wiślanej skarpie. Otoczony pięknym ogrodem, potocznie określany jest jako „Wilanów Północy”, stanowił nie tylko miejsce zamieszkania, ale także świadectwo epoki wspaniałych rezydencji. W pobliskim zwierzyńcu, specjalnie wydzielonym obszarze leśnym, można było spotkać różnorodne dzikie stworzenia takie jak żubry, dziki oraz jelenie i daniele. Co ciekawe, istniała tam również bażantarnię, która miała na celu hodowlę bażantów oraz późniejsze trzymanie saren. Wyjątkowym elementem tego miejsca był teatr leśny oraz tajemniczy obiekt zwany świątynią Diany.
W 1786 roku pałac przeszedł znaczne zmiany dzięki przebudowie, którą przeprowadził Szymon Bogumił Zug dla Alojzego Fryderyka von Brühla. W latach 1772–1784, obok pałacu wyrósł kompleks oficyn, z których pierwsza z nich przetrwała do dziś. Powstały również rozmaite pawilony parkowe, takie jak orientalny, monopter, dwie wiejskie chaty oraz chata rybacka, które pełniły funkcje dekoracyjne i rekreacyjne. Ozdobą XVIII-wiecznego dziedzińca była również dekoracyjna pergola. Od południa, wjazd na teren posesji zamykała okazała brama, a całość kompozycji ogrodowej dopełniała karczma (austeria) przy głównej drodze prowadzącej do wsi Młociny oraz wiatrak, oddalony od pałacu, usytuowany na wiślanym brzegu.
W ciągu swojego istnienia pałac był gościnny dla wielu znakomitych postaci, w tym królowie August III Sas oraz Stanisław August Poniatowski. Po 1790 roku stał się własnością Michała Starzeńskiego, a od 1820 roku przeszedł w ręce rodziny de Pothsów. Przełomowym momentem był rok 1876, kiedy to pałac został sprzedany bankierom Hipolitowi Wawelbergowi oraz Stanisławowi Rotwandowi, co doprowadziło do znacznych przebudów w 1898 roku.
W latach 1906–1945 posiadłość znajdowała się w rękach rodziny Grodzickich, a w 1934 roku uległa uszkodzeniu w wyniku pożaru. Mimo że pałac nie został poważnie zniszczony podczas II wojny światowej, jego stan uległ pogorszeniu. W latach 1947–1949 przeszedł restaurację i stał się siedzibą Muzeum Kultur Ludowych, które później przekształciło się w Państwowe Muzeum Etnograficzne. Ulica do pałacu została nazwana Muzealną, w związku z tym muzem, które w 1973 roku przeniosło się na ul. Kredytową 1. Od lat 80. XX wieku, pałac aż do końca lat 90. był w rękach Polskiej Akademii Nauk.
W 1993 roku córka Stefana Grodzickiego, Barbara Róża Horodyska, podjęła próbę odzyskania pałacu. Choć pierwsza próba zakończyła się niepowodzeniem, później spadkobiercom udało się go odzyskać. Nowym właścicielem został Sławomir Tomaszewski, honorowy prezes austriackiego Forum Polonii. Pałac, w złym stanie technicznym, miał zostać poddany remontowi, jednak jego realizacja miała być uzależniona od uzyskania zgody na budowę nowoczesnych apartamentowców w parku przed rezydencją. W 2006 roku, mimo odmowy Biura Naczelnego Architekta Miasta, zgoda została wydana przez mazowieckiego konserwatora zabytków Ryszarda Głowacza, co w efekcie doprowadziło do jego odwołania.
W połowie 2008 roku, nowym właścicielem pałacu został Sylwester Gardocki, który podjął decyzję o budowie ogrodzenia wokół parku, obejmując także fragment wału przeciwpowodziowego oraz szlak turystyczny, co znacząco zmieniło otoczenie pałacu.
Opis
Pałac Brühla na Młocinach to parterowy obiekt, który został zaprojektowany w formie prostokąta. Jego dachem jest czterospadowa konstrukcja. Od frontu można zauważyć portyk typu in antis, który składa się z sześciu kolumn, z czego cztery są umieszczone na wolno stojących podstawach.
Te kolumny, o stylu doryckim, toskańskim, podtrzymują trójkątny szczyt, zwany frontonem, który zawiera kartusze z herbami szlacheckimi. Herby te należą do Henryka Brühla oraz jego żony, Marii von Kolowrat-Krakowsky. Po bokach imponującego portyku znajdują się alkierze, które są ozdobione wysokimi dachami namiotowymi.
Na tylnej fasadzie pałacu dostrzegalny jest ryzalit, również z frontonem, w którym znajdują się herbowe przedstawienia Henryka Brühla oraz jego małżonki, Marii von Kolowrat-Krakowsky. Dodatkowo, w ornamentyce pojawiają się także inne herby, co dodaje charakteru całej budowli.
Bezpośrednio przed pałacem, w jego sąsiedztwie znajdują się dwie parterowe oficyny, które są tak samo przykryte czterospadowym dachem mansardowym. Te konstrukcje uchylają rąbka tajemnicy na temat architektonicznych szczegółów tego niezwykle interesującego miejsca.
Pozostałe obiekty w kategorii "Pałace":
Pałac Dziekana w Warszawie | Pałac Staszica w Warszawie | Pałac Uruskich | Pałac Wesslów | Pałacyk Dziewulskich w Warszawie | Pałac Bogusławskiego w Warszawie | Królikarnia | Łazienki Królewskie w Warszawie | Pałac Branickich w Warszawie (ul. Nowy Świat) | Pałac Błękitny w Warszawie | Zespół pałacowo-parkowy w Natolinie | Pałac Borchów w Warszawie | Pałac Krasińskich w Warszawie (Ursynów) | Pałac Krasińskich w Warszawie | Pałac Kazimierzowski w Warszawie | Pałac Janaszów w Warszawie | Pałac Działyńskich w Warszawie | Pałac Brzozowskich w Warszawie | Pałacyk Wielopolskich w Warszawie | Pałacyk Sanguszków w WarszawieOceń: Pałac Brühla na Młocinach