Andrzej Dominik Konic, urodzony 24 lipca 1926 roku w Warszawie, a zmarły 25 października 2010 w tym samym mieście, był wybitną postacią w polskim świecie sztuki. Jako reżyser teatralny, telewizyjny i filmowy, a także aktor i scenarzysta, pozostawił niezatarte ślady w polskiej kulturze.
Konic przez całe swoje życie koncentrował się na tworzeniu dzieł, które były nie tylko rozrywkowe, ale również głęboko przemyślane i pełne emocji.
Życiorys
„Andrzej Konic, który zdawał maturę na tajnych kompletach w trudnym okresie okupacji, był zaangażowany jako żołnierz w Narodowych Siłach Zbrojnych (NSZ) pod pseudonimem „Nałęcz”. W ramach Samodzielnego Batalionu im. Brygadiera Mączyńskiego, w kompanii „Leśna” im. „Szarego”, brał udział w walkach podczas Powstania Warszawskiego, stawiając opór okupantowi w Lasach Chojnowskich. Po zakończeniu wojny, najpierw przeniósł się do Gdańska, a następnie do Krakowa. Ciekawostką jest, że jego ojciec był internowany na Węgrzech, a po dwóch miesiącach Andrzej powrócił do Warszawy.
W 1948 roku z powodzeniem ukończył Szkołę Główną Handlową. Choć studiował również prawo, nie zdołał go ukończyć. Po zakończeniu edukacji podjął pracę w prywatnej firmie zajmującej się handlem zagranicznym, a później zatrudnił się w Centrali Handlu Zagranicznego Ciech. Po przeszło roku kariera zaprowadziła go do radia, gdzie z sukcesem wygrał konkurs na lektora, co zaowocowało kilkoma latami pracy w tej instytucji. Z czasem otrzymał ofertę pracy w Teatrze Młodej Warszawy, na co zgodził się, i w tym teatrze miał okazję zadebiutować w roli aktorskiej, występując w spektaklu Poemat pedagogiczny.
Kiedy w 1952 roku ponownie podszedł do egzaminu eksternistycznego aktorskiego, tym razem zdobył pozytywną ocenę. W kolejnych latach występował w kilku znanych teatrach, w tym w Teatrze Ziemi Mazowieckiej oraz Teatrze Narodowym. Jego kariera rozwinęła się również w telewizji, gdzie ponownie zaangażował się w reżyserię i pracował jako asystent reżysera. W 1963 roku zdał egzamin eksternistyczny w zakresie reżyserii, co pozwoliło mu na dalszy rozwój w tej dziedzinie.
Początkowo zaangażowanie w TVP zawdzięczała mu Janina Planer, redaktorka programów dla młodzieży i dzieci, przez co miał możliwość realizacji programów literackich oraz widowisk w Teatrze Telewizji. Jego pierwszym programem telewizyjnym adresowanym do dzieci był projekt, w którym wystąpił Piotr Fronczewski. W jego dorobku znalazła się adaptacja Ania z Zielonego Wzgórza, która zdobyła ogromną popularność, miała 132 premiery i wiele przedstawień. Konic sprawował również prowadzenie Młodzieżowego Studia Poetyckiego, w którym to debiutowali m.in. Daniel Olbrychski, Magdalena Zawadzka oraz Marek Perepeczko, a także Irena Karel i Witold Dębicki.
W TVP zrealizował wiele programów, w tym familijny program na żywo Szklana niedziela oraz pracował nad telewizyjnym Teatrem Sensacji „Kobra”. W jego filmografii znajdują się także występy w filmach takich jak Krzyżacy i Wojna domowa. Był również reżyserem w Teatrze TV, gdzie stworzył dwanaście z czternastu odcinków kultowego serialu Stawka większa niż życie, a następnie dziewięć z osiemnastu odcinków telewizyjnej wersji tegoż serialu, przy czym pozostałe dziewięć odcinków wyreżyserował Janusz Morgenstern. Serial Przygody kapitana Klossa emitowany był w TVP od stycznia 1965 do lutego 1967 roku.
Konic zdobył reputację również jako autor scenariuszy, pisząc adaptację noweli Bolesława Prusa Przygoda Stasia oraz wspólnie z Anną Seniuk i Markiem Perepeczko, stworzył film dla Redakcji Młodzieżowej. Poza tym, opierając się na scenariuszu Tomasza Domaniewskiego, współpracował z Krystyną Sienkiewicz i Jackiem Fedorowiczem nad filmem Motodrama. Inny istotny projekt to pierwszy polski serial płaszcza i szpady – Czarne chmury, w którym wystąpili Anna Seniuk, Elżbieta Starostecka, Leonard Pietraszak oraz Ryszard Pietruski. Zrealizował również widowisko teatralne Tam i gdzie indziej w NRD na podstawie powieści Stanisławy Fleszarowej-Muskat.
Później zajmował się wieloma innymi projektami, w tym filmowym cyklem Najważniejszy dzień w życiu. Wkrótce zdobył nagrody za Grę i Uszczelkę, a także opracował opowieść wojenną W te dni przedwiosenne, a w następnych latach zrealizował serial Życie na gorąco. W latach 80. Konic przebywał w NRD, gdzie reżyserował serial o wojnie trzydziestoletniej, a po powrocie do kraju, pracował w Lublinie nad baśniowym widowiskiem Andersena Zaczarowane pantofelki, a później w Radomiu w teatrze. Gdy wrócił do TVP, podjął zakrojony na szeroką skalę projekt pięciu filmów pt. 44, w którym wystąpili znani aktorzy: Barbara Brylska, Edward Linde-Lubaszenko, Tadeusz Borowski i Jerzy Bińczycki. W 1983 roku, w trakcie współpracy z Juliuszem Janczurem, pracował nad scenariuszem Pogranicza w ogniu.
W 2001 roku został uhonorowany Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, co stanowiło wyraz uznania za jego nieoceniony wkład w rozwój polskiej kultury i promocję sztuki za granicą. Andrzej Konic był również ojcem Pawła Konica, który stał się znanym krytykiem teatralnym oraz dyrektorem Teatru Telewizji. Niestety, Andrzej Konic zmarł 25 października 2010 roku w Warszawie, a jego doczesne szczątki spoczęły 29 października 2010 roku na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 72-4-3/4).
Filmografia
Reżyser
Andrzej Konic był odpowiedzialny za reżyserię wielu znanych produkcji telewizyjnych oraz filmowych. Jego dorobek w tej dziedzinie obejmuje m.in.:
- „Stawka większa niż życie” (1967–1968) odc. 2, 4, 5, 11, 12, 14, 15, 17, 18,
- „Przygoda Stasia” (1970),
- „Motodrama” (1971),
- „Czarne chmury” (1973),
- „Najważniejszy dzień życia” (1974),
- „W te dni przedwiosenne” (1975),
- „Życie na gorąco” (1978),
- „Mściciele, obrońcy i rapiery” (Rächer, Retter und Rapiere, 1982),
- „Szczęśliwy brzeg” (1983),
- „1944” (1984),
- „Na wolność” (1985),
- „Pogranicze w ogniu” (1988–1991).
Scenarzysta
W dorobku Andrzeja Konica znajduje się również praca jako scenarzysta. W tej roli realizował takie tytuły jak:
- „Przygoda Stasia” (1970),
- „Szczęśliwy brzeg” (1983),
- „Pogranicze w ogniu” (1988–1991).
Aktor
Oprócz reżyserii i scenariopisarstwa, Konic zagrał także w wielu produkcjach filmowych. Jego występy jako aktor obejmują:
- „Krzyżacy” (1960) w roli Skirwoiłły,
- „Yokmok” (1963) jako szef UM,
- „Wojna domowa” (1965) jako reżyser w tv,
- „Stawka większa niż życie” (1968) w roli SA-Mann Georga, łącznika Klossa w Gdańsku w odc. 2 „Hotel Excelsior”,
- „Pogranicze w ogniu” (1988–1991) jako kioskarz Mayer,
- „V.I.P.” (1991) w roli senatora, znajomego pana Jerzego,
- „Szwadron” (1992) jako generał,
- „Wielka wsypa” (1992) w roli „Professora”, sprzedawcy krugerów.
Przypisy
- Pogrzeb Andrzeja Konica. interia.pl, 29.10.2010 r.
- Nie żyje Andrzej Konic, reżyser „Stawki większej niż życie”. gazeta.pl, 25.10.2010 r.
- Cmentarz Stare Powązki: Wiktorja Konicowa, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 30.11.2019 r.]
- M.P. z 2001 r. nr 10, poz. 159.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Henryk Loewenfeld | Zuzanna Janin | Magda Umer | Helena Sulima | Ewa Bibańska | Maksymilian Chmielarczyk | Wiktor Dyndo | Stanisława Stanisławska-Majdrowicz | Stefan Modzelewski | Barbara Bardzka | Ludwik Sempoliński | Janina Bauman | Leopold Tyrmand | Lena Żelichowska | Maurycy Janowski | Jakub Szymczuk | Chada | Władysław Szlengel | Marek Kościkiewicz | Konrad KubickiOceń: Andrzej Konic