Karol Hauke


Karol January Stanisław Hauke, znany również jako pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, przyszedł na świat 19 września 1888 roku w stolicy Polski, Warszawie. Był jednym z wielu, którzy wnieśli istotny wkład w historię polskich sił zbrojnych podczas trudnych czasów II wojny światowej.

Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie wiosną 1940 roku w Charkowie, gdzie stał się jedną z ofiar brutalnej zbrodni katyńskiej, która dotknęła setki niewinnych ludzi. Historia jego życia oraz okoliczności, w jakich zginął, są świadectwem mrocznych momentów naszej historii, które warto przypominać i analizować.

Życiorys

Karol Hauke pochodził z rodziny, w której były silne tradycje zarówno militarne, jak i patriotyczne. Był praprawnukiem Fryderyka Karola Haukego, prawnukiem generała Maurycego Hauke, wnukiem Aleksandra Hauke, a także synem Zygmunta Hauke herbu Bosak (1851–1912) oraz Zofii z Kosteckich herbu Leszczyc (ur. 1857).

Po ukończeniu gimnazjum klasycznego, zdobędzie wykształcenie, zdając egzamin dojrzałości w Rydze. W latach 1908–1909 odbył jednoroczną ochotniczą służbę w armii rosyjskiej, kończąc ją z tytułem chorążego. Następnie, w latach 1909-1914, kształcił się na Wydziale Inżynierii Lądowej na Politechnice Ryskiej. W trakcie tych studiów, został przyjęty do akademickiej korporacji Arkonia.

Służba w Armii Rosyjskiej

W 1914 roku został zmobilizowany do armii rosyjskiej, gdzie szybko awansował do stopnia podporucznika i porucznika. W 1917 roku brał udział w zaciętych walkach w Prusach Wschodnich, na Suwalszczyźnie, Grodzieńszczyźnie oraz Wileńszczyźnie. We wrześniu 1917 roku, na własną prośbę, przenosi się do I Korpusu Polskiego. Niestety, w styczniu 1918 został aresztowany przez bolszewików, co skutkowało umieszczeniem go w więzieniu, a później internowaniem.

Służba w Wojsku Polskim

15 stycznia 1919 roku zgłosił się do Wojska Polskiego, skąd trafił do Szkoły Podchorążych w Rembertowie. Po zakończeniu szkolenia, służył w 1 pułku artylerii polowej Legionów jako dowódca baterii, a następnie awansował do stopnia kapitana. W lipcu 1919 roku, w Biedrusku, przyłączył się do organizacji III dywizjonu 3 pułku artylerii polowej Wielkopolskiej, przekształconego w styczniu 1920 roku w 14 Wielkopolski pułk artylerii polowej, którym został pierwszym dowódcą.

W tym samym roku, 19 września, rozpoczął marsz na Połock, co wprowadziło go w zawirowania walk na froncie litewsko-białoruskim. W trakcie walk pod Jakimorką, 17 marca 1920, wykazał się niezwykłym męstwem, starając się kierować ogniem swoich baterii z linii piechoty. W krytycznych momentach pokazywał spokój i energię, co znacznie wpływało na morale otoczenia. Za swoje zasługi, 19 września 1920 roku odebrał w folwarku Prużany Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, przeznaczone mu przez generała Daniela Konarzewskiego.

W kwietniu 1921 roku, po zakończeniu działań wojennych, został wcielony do nowo utworzonego 25 pułku artylerii polowej w Kaliszu. Rok później przeniesiono go do 7 pułku artylerii ciężkiej, gdzie awansował do rangi majora. W latach 1922-1924 uczęszczał na Kurs Normalny w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Po uzyskaniu dyplomu Sztabu Generalnego 1 października 1924 roku, trafił do Oddziału III Sztabu Generalnego WP, gdzie pełnił obowiązki kierownika referatu.

W latach 1925-1926 był zastępcą dowódcy 3 pułku artylerii polowej Legionów. Od 24 października 1926 roku, piastował stanowisko szefa sztabu w 3 Dywizji Piechoty Legionów z siedzibą w Zamościu. W 1927 roku objął funkcję oficera sztabu Inspektoratu Armii, którym dowodził generał dyw. Aleksander Osiński. Od 23 kwietnia 1929 do 29 kwietnia 1934 dowodził 4 pułkiem artylerii polowej, który 1 stycznia 1932 roku przemianowano na 4 pułk artylerii lekkiej. Równocześnie, w 1930 roku, pełnił funkcję dowódcy garnizonu w Inowrocławiu.

Po przekazaniu obowiązków dowódcy pułku, został Rejonowym Inspektorem Koni w Bydgoszczy, gdzie pozostał do 1939 roku. Podczas kampanii wrześniowej, po inwazji ZSRR na Polskę, został wzięty do niewoli przez Sowieckich. Trafił do obozu w Starobielsku, w 1940 roku, został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pochowany w Piatichatkach. Tam, od 17 czerwca 2000 roku, znajduje się Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Jego symboliczny grób można odnaleźć na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 10-3-5.

Rodzina

Karol Hauke ożenił się w 1929 roku z Marią von Kreisler z domu Sinicyn (ur. 1891), z którą miał dwie córki, Marię (ur. 1930) oraz Jolantę (ur. 1931). Jego brat, Aleksander (1880–1949), inżynier budownictwa, mieszkał do 1939 roku przy al. Szucha w Warszawie nr 21, stając się protoplastą Hauków zamieszkujących od lat 60. XX wieku w Szwecji.

Awanse

– major – 3 maja 1922, potwierdzony ze starszeństwem od 1 czerwca 1919,

– podpułkownik – 31 marca 1924, ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 31. lokatą w korpusie oficerów artylerii,

– pułkownik – 24 grudnia 1929, ze starszeństwem od 1 stycznia 1930 i 7. lokatą w korpusie oficerów artylerii.

Na mocy postanowienia nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 roku, pośmiertnie nadano mu stopień generała brygady. Awans ten ogłoszono 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

Karol Hauke, jako wybitny wojskowy, został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które odzwierciedlają jego zasługi i poświęcenie. Oto lista

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 111 (1922),
  • Krzyż Walecznych (odznaczony trzykrotnie),
  • Złoty Krzyż Zasługi (otrzymany 10 listopada 1928),
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia,
  • Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (przyznana 12 maja 1936),
  • Odznaka Pamiątkowa I Korpusu Polskiego w Rosji,
  • Państwowa Odznaka Sportowa,
  • Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”).

Przypisy

  1. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 2 [dostęp 30.08.2024 r.]
  2. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
  3. Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. 161.
  4. Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. LXXIV.
  5. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 41 z 30.09.1926 r.
  6. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 16 z 11.06.1927 r.
  7. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 7 z 22.03.1929 r.
  8. Rocznik oficerski 1939, s. 156.
  9. M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
  10. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości” - jako Karol January Stanisław de Hauke.
  11. Treść wniosku o nadanie orderu Virtuti Militari.
  12. Rocznik oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 176, 672. [dostęp 26.05.2015 r.]
  13. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 282.
  14. Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 10, s. 320.
  15. Niektóre źródła podają jako datę urodzenia 7 września 1888. Według kalendarza juliańskiego urodził się 7 września, a według kalendarza gregoriańskiego - 19 września.
  16. a b Karol January Stanisław Hauke h. Bosak [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 22.08.2022 r.]
  17. Księga Pamiątkowa Arkonii 1879–1929.
  18. Rocznik oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 10, 710, 738. [dostęp 26.05.2015 r.]
  19. Spis abonentów..., s. 112.
  20. Na podstawie fotografii w infoboksie.
  21. Na podstawie fotografii.

Oceń: Karol Hauke

Średnia ocena:4.64 Liczba ocen:5