Stanisław Marian Patrzykąt, znany pod pseudonimem „Farys”, urodził się 13 listopada 1899 roku w Warszawie. Był niezwykłą postacią w historii Polski, której życie zakończyło się tragicznie 7 września 1939 roku w Kurzeszynie.
W trakcie swojej kariery wojskowej, Patrzykąt służył jako porucznik uzbrojenia w Wojsku Polskim. Jego odwaga i determinacja zostały uhonorowane nadaniem mu prestiżowego odznaczenia – Orderu Virtuti Militari, co stanowi symbol jego bohaterstwa i poświęcenia.
Życiorys
Stanisław Patrzykąt przyszedł na świat 13 listopada 1899 roku w Warszawie, wówczas stolicy Królestwa Polskiego. Był dzieckiem Maksymiliana Stanisława (1871–1948) oraz Marii (Marianny Anny) z Kobylińskich (1878–1957). Znaczącym elementem jego rodziny był również jego starszy brat Antoni Bonifacy (1901–1971), który służył jako porucznik piechoty rezerwy w Wojsku Polskim. Dodatkowo, Stanisław był wnukiem Bartłomieja Patrzykąta (1844–1933), odznaczonego Krzyżem Niepodległości z Mieczami za udział w powstaniu styczniowym. W młodości ukończył siedem klas gimnazjum.
W czasie I wojny światowej, jako plutonowy, brał udział w walkach w 1 pułku ułanów krechowieckich, gdzie zdobył Order Virtuti Militari. Po wojnie, w wyniku demobilizacji, awansował do stopnia wachmistrza.
W 1921 roku rozpoczął swoją karierę wojskową w Samodzielnej Szkole Podchorążych Artylerii w Poznaniu. 8 stycznia 1924 roku uzyskał stopień podporucznika, przyznany ze starszeństwem od 1 stycznia 1922 roku oraz 1. lokatą w korpusie oficerów rezerwy artylerii. Jako oficer rezerwy był w służbie czynnej, pełniąc obowiązki w 1 pułku artylerii górskiej w Nowym Sączu. 23 sierpnia 1924 roku został awansowany na oficera zawodowego w stopniu porucznika, z kolejnym awansem na 60. lokatę w korpusie oficerów artylerii.
Stanisław ukończył także dziesięciomiesięczny kurs oficerów uzbrojenia. W listopadzie 1927 został przeniesiony do korpusu oficerów uzbrojenia, a także do kadry oficerów artylerii, z przydziałem do Szkoły Zbrojmistrzów w Warszawie. Jego służba w 1932 roku obejmowała stanowisko w Pomocniczej Składnicy Uzbrojenia nr 1 w Modlinie, gdzie był oficerem ewidencji personalnej Kadry 1 Oddziału Służby Uzbrojenia. W 1934 roku przeniesiono go do Komendy Portu Wojennego w Pińsku.
W 1939 roku pracował jako zarządzający warsztatami i magazynami broni w Głównej Składnicy Uzbrojenia nr 4 w Regnach. Niestety, 7 września 1939 roku poległ w Kurzeszynie.
W 1926 roku zawarł związek małżeński z Sabiną Jesztadt (zm. 1992), z którą miał córkę Danutę Zofię (ur. 18 sierpnia 1927), znaną potem jako Sawecyńska. Rodzinny grób Patrzykątów, w skład którego wchodzą Stanisław, jego rodzice, żona oraz córka, można znaleźć na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (sektor 36D, rząd 5, numer 19).
Ordery i odznaczenia
Stanisław Patrzykąt był osobą, która otrzymała szereg znaczących odznaczeń oraz wyróżnień za swoje zasługi. Oto lista odznaczeń, które zdobył w czasie swojej służby:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 384,
- Krzyż Walecznych dwukrotnie nr 23268,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 – 1928,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości – 1928.
Niemniej jednak, dnia 21 czerwca 1938 roku, Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości podjął decyzję o odrzuceniu wniosku o nadanie mu tego prestiżowego odznaczenia.
Przypisy
- a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 01.01.2024 r.]
- Maksymilian Stanisław Patrzykąt. Geni.com. [dostęp 01.01.2024 r.]
- Marianna Anna Patrzykąt (Kobylińska). Geni.com. [dostęp 01.01.2024 r.]
- Antoni Bonifacy Patrzykąt. Geni.com. [dostęp 01.01.2024 r.]
- ppor. Bartłomiej Patrzykąt. Geni.com. [dostęp 01.01.2024 r.]
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 01.01.2024 r.]
- Sabina Patrzykąt. Geni.com. [dostęp 01.01.2024 r.]
- Stanisław Patrzykąt. Grobonet.com. [dostęp 01.01.2024 r.]
- M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 350.
- Rycba i Stepan 2021, s. 617.
- Księga Jazdy Polskiej 1938, s. 417.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 869.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 695, 759.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 445, 511.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 304, 853.
- Rybka i Stepan 2006, s. 887.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 85 z 27.08.1924, s. 485.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 25 z 31.10.1927, s. 310.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 1 z 26.01.1922, s. 4.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 11 z 07.06.1934, s. 175.
- Kolekcja, s. 2.
- Kolekcja, s. 3.
- Kolekcja, s. 4.
- Wojciechowski 1929, s. 52.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Michał Cichocki | Ryszard Kukliński | Bolesław Kowalski (1915–1944) | Jerzy Mara-Meÿer | Wojciech Gromczyński | Karol Hauke | Tadeusz Kurcyusz | Zdzisław Franciszek Piłatowicz | Aleksander Łagiewski | Eugeniusz Olejniczakowski | Aleksander Sarkisow | Zygmunt Strubel | Stefan Grzesikiewicz | Czesław Chmielewski (działacz niepodległościowy) | Eugeniusz Kowalczyk | Jerzy Antoszewicz | Stefan Wolski (major) | Wanda Gertz | Julia Halina Piwońska | Arseniusz JermolińskiOceń: Stanisław Patrzykąt