Zygmunt Wacław Strubel, urodzony 6 marca 1897 roku w Warszawie, to postać, którą warto poznać w kontekście historii Wojska Polskiego. Jego życie zakończyło się 29 marca 1959 roku w Londynie, gdzie zmarł jako major kawalerii. W trakcie swojej służby zyskał uznanie, co uwieńczone zostało nadaniem mu odznaczenia Orderu Virtuti Militari, które jest jednym z najwyższych odznaczeń wojskowych w Polsce.
Życiorys
Zygmunt Strubel urodził się 6 marca 1897 roku w Warszawie, w rodzinie artysty malarza Ignacego (1872–1928) oraz Wiktorii z Kozłowskich (1872–1948). W 1916 roku zakończył naukę w prywatnej Szkole Emiliana Konopczyńskiego w Warszawie, po czym podjął studia na Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.
W dniu 10 października 1918 roku, podczas służby w Mińsku Mazowieckim, wstąpił do szwadronu kawalerii w ramach Polskiej Siły Zbrojnej. Jego oddział, później włączony do 5 pułku ułanów, brał udział w walkach z Ukraińcami a potem z bolszewikami. W okresie od 23 lutego do 20 czerwca 1920 roku był uczniem kawaleryjskiej 27. klasy Szkoły Podchorążych w Warszawie.
5 czerwca 1920 roku, jako reprezentant Klubu Sportowego „Polonia”, zdobył pierwsze miejsce w „wyścigu pieszym Belweder–Stare Miasto”, pokonując dystans 4200 m w rekordowym czasie 14,52 min. Otrzymał za to srebrny puchar. Po ukończeniu Szkoły Podchorążych powrócił do swojego pułku jako oficer.
16 lutego 1921 roku awansował na podporucznika kawalerii. Po zakończeniu I wojny światowej zdecydował się na karierę wojskową w 5 pułku ułanów w Ostrołęce, gdzie stawiał pierwsze kroki swojej służby. 3 maja 1922 roku, z dniem 1 stycznia 1921 roku, został zweryfikowany jako podporucznik. Następnie, 12 lutego 1923 roku, uzyskał awans na porucznika.
Od maja 1928 roku do października 1929 roku był przydzielony do Dowództwa 2 Dywizji Kawalerii w Warszawie, a następnie ukończył kurs doskonalący dla młodszych oficerów kawalerii w Grudziądzu. W październiku 1930 roku objął stanowisko dowódcy szwadronu szkolnego w Centrum Wyszkolenia Kawalerii. W 1938 roku otrzymał awans na majora.
W marcu 1939 roku dowodził szwadronem zapasowym. Z dniem 21 sierpnia 1939 roku, zgodnie z rozkazem, przejął dowództwo odcinka „Myszyniec”, mając za zadanie opóźnianie natarcia nieprzyjaciela. Po kilku dniach, 31 sierpnia zdał dowództwo i zajął się innymi obowiązkami.
Po kapitulacji pułku 6 października 1939 roku dostał się do niewoli niemieckiej i osadzono go w Oflagu VII A Murnau. Po wojnie udał się do Anglii, gdzie pozostał na emigracji. W 1947 roku przebywał w Hursley, a później awansował na podpułkownika.
Zmarł 29 marca 1959 roku w Londynie i został pochowany na cmentarzu St. Mary’s (Battersea Rise) w Wandsworth. W tym samym grobie został również pochowany major Konstanty Horoch (1892–1960). Symboliczny grób Zygmunta Strubla znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Ordery i odznaczenia
Zygmunt Strubel był odznaczonym bohaterem, którego lista wyróżnień jest imponująca i zasługuje na szczególne uznanie.
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3323 – 30 czerwca 1921,
- Krzyż Walecznych,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Państwowa Odznaka Sportowa,
- Odznaka Strzelecka.
Przypisy
- Rybka i Stepan 2021, s. 473.
- Kukawski 2012, s. 55.
- Tym 2012, s. 62–63, 69.
- Cmentarz Stare Powązki: IGNACY STRUBEL, [dostęp 10.12.2022 r.]
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 10.12.2022 r.]
- Lt/Col. Zygmunt Waclow Strubel. Find a Grave®. [dostęp 10.12.2022 r.]
- The Polish Heritage Society UK Ltd.: Honours: Polish Graves in North, West & South London cemeteries and churches. The Polish Heritage Society UK Ltd.. [dostęp 10.12.2022 r.]
- Roczniki oficerów kawalerii 1930, s. 18, 37.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 153, 812.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 14.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 20 z 23 grudnia 1929, s. 414.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 8 z 3 kwietnia 1929, s. 107.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 9 z 15 lutego 1923, s. 101.
- Lista starszeństwa 1922, s. 178.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 294, 359.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 551, 611.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 609, 689.
- Spis oficerów 1921, s. 248.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 8 z 26 lutego 1921, s. 331.
- Bieg spieszy Belweder–Stare Miasto. „Żołnierz Polski”. 125, s. 11, 12.06.1920 r. Warszawa.
- Na żołnierza polskiego. „Kurjer Warszawski”. 155, s. 10, 06.06.1920 r. Warszawa.
- Wyścig pieszy Belweder–Stare Miasto. „Kurjer Polski”. 154, s. 6, 08.06.1920 r. Warszawa.
- Zabawa na Biały Krzyż. „Kurjer Polski”. 152, s. 5, 06.06.1920 r. Warszawa.
- Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930, s. 384, 451, jako Zygmunt Strudel.
- Kolekcja, s. 1 foto.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Aleksander Sarkisow | Stanisław Patrzykąt | Michał Cichocki | Ryszard Kukliński | Bolesław Kowalski (1915–1944) | Jerzy Mara-Meÿer | Wojciech Gromczyński | Karol Hauke | Tadeusz Kurcyusz | Zdzisław Franciszek Piłatowicz | Stefan Grzesikiewicz | Czesław Chmielewski (działacz niepodległościowy) | Eugeniusz Kowalczyk | Jerzy Antoszewicz | Stefan Wolski (major) | Wanda Gertz | Julia Halina Piwońska | Arseniusz Jermoliński | Jerzy Emir-Hassan | Edward DietrichOceń: Zygmunt Strubel