Aleksander Jan Hauke

---

Zarys biografii

Aleksander Hauke był potomkiem rodziny o znaczących osiągnięciach, synem Ludwika Augusta (1779–1851), który pełnił funkcję dyrektora generalnego górnictwa w Królestwie Polskim oraz Ludwiki Marii Watson-Priestfield-Athernay, pochodzącej z rodziny Keene. Był blisko związany z rodem Battenberg-Mountbatten, będąc kuzynem oraz szwagrem księżnej Julii von Battenberg, a także kuzynem gen. Hauke-Bosaka.

W latach 1824–1830 uczęszczał do Korpusu kadetów w Kaliszu. Po niepowodzeniach powstania listopadowego, szkoła została zamknięta, co skłoniło młodego Hauke do powrotu do Warszawy. W wieku osiemnastu lat rozpoczął naukę w Instytucie Komunikacji Lądowej i Wodnej w Petersburgu, który ukończył w 1837 roku. W 1838 roku rozpoczął służbę w armii carskiej, gdzie awansował na stanowisko podpułkownika i objął stanowisko naczelnika Straży Ogniowej w Warszawie w 1853 roku.

W 1861 roku powierzono mu funkcję prezesa Warszawskich Teatrów Rządowych, a niedługo później pełnił również rolę zarządcy cesarskich pałaców oraz administratora Księstwa Łowickiego w randze generała majora. Jego kadencja na stanowisku prezesa trwała do 1868 roku (w ostatnich latach z powodu ciężkiej choroby był wspierany przez zastępcę). Bardzo jednak niekorzystnie ocenia się jego działalność; za jego rządów wystawiano głównie niewiele interesujące sztuki cudzoziemskie. W 1865 roku zlikwidowano polską operę oraz odebrano emerytury pracownikom teatrów. Jego jedynym istotnym osiągnięciem była organizacja prapremiery opery „Straszny dwór” 28 września 1865 roku.

Podczas tych wydarzeń Hauke działał w wyjątkowo trudnych warunkach, zarówno przed, jak i po powstaniu styczniowym. Był małżonkiem swojej kuzynki Zofii Salomei Teresy z Hauków (1816–1861), córki gen. Maurycego, oraz bratem Julii von Battenberg, która także zajmowała się literaturą dziecięcą. Para miała sześcioro dzieci: trzech synów i cztery córki. Najstarszy, Aleksander, zginął w czasie powstania styczniowego; Zygmunt ożenił się z Zofią Kostecką, wnuczką Franciszka Kosteckiego. Jedna z córek, Maria Teresa Salomea (1849–1892), poślubiła znanego lekarza, Juliana Kosińskiego, zaś Ludwika Idalia Celina (1844–1930) współtworzyła popularny periodyk „Wieczory Rodzinne”. Hauke miał zaszczyt spocząć w kwaterze rodzinnej na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 10-3-5).

Aleksander Hauke zrealizował również projekt związany z ospalenikiem Matki Boskiej, związaną z jego wdzięcznością za ocalenie w 1852 roku, kiedy to ostatecznie przeżył epidemiczne zagrożenie cholery. W tej kwestii sfinansował renowację posągu Matki Boskiej Passawskiej, który znajduje się na warszawskim Krakowskim Przedmieściu, co wiązało się z dodaniem nowych złoconych koron; upamiętniono to nieistniejącym obecnie napisem na cokole figury.

Warto także nadmienić, że w niektórych tekstach i cytatach bywa błędnie przedstawiany z tytułem hrabiowskim.

Potomstwo

• Aleksander (1841–1863), student w Heidelbergu,
• Ludwika Idalia Celina, zob. wyżej,
• Maurycy Leopold (1846–1926), muzyk,
• Maria Teresa Salomea, zob. wyżej,
• Zygmunt Karol Florian (1851–1912), prawnik,
• Zofia Aleksandra, (1837),
• Aleksandra Ludwika Salomea (1859-1929), za Aleksandrem, bratem Juliana Kosińskiego.

Awanse

• Sztabskapitan (1847),
• Podpułkownik (1851),
• Pułkownik (1856),
• Generał major (1865).

Odznaczenia

• Order Świętego Włodzimierza, IV kl. z mieczami (1849),
• Order Korony Żelaznej III kl. (1849),
• Order Świętego Stanisława II kl. (1859),
• Order Leopolda (Austria) II kl. (1860).

---

Oceń: Aleksander Jan Hauke

---