Zenon Schreyer, urodzony 2 grudnia 1900 roku w Warszawie, to postać o niezwykłej biografii, która wpisała się w karty historii Polski. Zmarł w tym samym mieście w 1944 roku. Był on majorem saperów w Wojsku Polskim, a jego życie obfitowało w liczne osiągnięcia wojskowe oraz osobiste.
Jako weteran wojny polsko-bolszewickiej, Schreyer brał udział w kluczowych wydarzeniach, które miały wpływ na kształtowanie się niepodległości Polski. Uczestniczył również w kampanii wrześniowej 1939 roku, a jego odwaga i determinacja podczas walk zaowocowały późniejszą działalnością w okresie powstania warszawskiego.
W uznaniu dla jego zasług, Zenon Schreyer został odznaczony Orderem Virtuti Militari, co potwierdza jego heroizm oraz oddanie dla ojczyzny.
Życiorys
Zenon Schreyer przyszedł na świat 2 grudnia 1900 roku w Warszawie, w rodzinie Wacława i Aleksandry. Jego edukacja rozpoczęła się pod czujnym okiem ojca, który był nauczycielem. W okresie młodzieńczej nauki uczęszczał do Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Warszawie, gdzie angażował się w działania Drużyny Harcerskiej im. gen. Bema.
W listopadzie 1919 roku zdecydował się na służbę wojskową i został przydzielony do baonu mostowego stacjonującego w Modlinie. Tam, biorąc udział w wojnie polsko-bolszewickiej, wykazał się nieprzeciętną odwagą, co zaowocowało skierowaniem do Szkoły Podchorążych Piechoty, a następnie do Szkoły Podchorążych Saperów. Swoją karierę wojskową rozpoczął jako młodszy oficer kompanii w batalionie mostowym w Modlinie, uczestnicząc w budowie oraz rekonstrukcji mostów.
W latach 1926–1932 pełnił obowiązki młodszego oficera w kompanii szkolnej 5 pułku saperów w Krakowie. Na początku lat 30. objął stanowisko adiutanta dowódcy 6 batalionu saperów w Brześciu. Poza aspektem zawodowym, w 1930 roku, podczas akcji ratunkowej związanej z powodzią, uratował dwie tonące osoby w Wiśle, co przyniosło mu Medal za Ratowanie Ginących.
W marcu 1939 roku, ponownie w 5 batalionie saperów w Krakowie, objął dowodzenie 4. kompanii zmotoryzowanej. W czasie wojny obronnej Polski w 1939 roku, był dowódcą 55 batalionu saperów, który to batalion wchodził w skład Armii „Kraków”. Pod jego dowództwem oddział skutecznie zrealizował swoje zadanie podczas przeprawy na prawy brzeg Wisły w rejonie Baranowa.
W trakcie II wojny światowej, w czasie okupacji, służył jako żołnierz Armii Krajowej, używając pseudonimu „Demir” w Komendzie Głównej AK, w Oddziale III (Operacyjno-Szkoleniowym) Wydziału Saperów. Zasłynął z uczestnictwa w licznych akcjach dywersyjnych w ramach „Kedywu”, operując pod tajnym imieniem Zygmunt Sarnowski. Niestety, jego heroiczna działalność zakończyła się tragicznie, gdy poległ podczas powstania warszawskiego.
Awanse
Zenon Schreyer, w swojej karierze wojskowej, przeszedł przez szereg znaczących awansów. Jego rozwój zawodowy obejmował następujące etapy:
- podporucznik – 12 lutego 1923, ze starszeństwem od 1 kwietnia 1921, w korpusie oficerów inżynierii i saperów,
- porucznik – ze starszeństwem od 1 kwietnia 1923, zajmując 3. lokatę w korpusie oficerów inżynierii i saperów,
- kapitan – awans w 1932 roku, ze starszeństwem od 1 stycznia 1933.
Awans na stopień majora pozostał nieokreślony w dostępnych danych.
Ordery i odznaczenia
Zenon Schreyer był osobą wyróżniającą się w swoim czasie, a jego zasługi zostały docenione poprzez szereg odznaczeń, które otrzymał.
- krzyż srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 13175,
- medal Niepodległości,
- srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1937),
- medal pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- medal za Ratowanie Ginących (1930).
Przypisy
- Łukomski G. Łukomski, Polak P. B. Polak, Suchcitz S. A. Suchcitz, Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 499.
- M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 1 z 19.03.1937 r., s. 9.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 2 z 19.03.1931 r., s. 87.
- Rybka i Stepan 2006, s. 806.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 912.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 894.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 9 z 15.02.1923 r., s. 88.
- Rybka i Stepan 2006, s. 246.
- Zdzisław Barszczewski: Sylwetki saperów. s. 115.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Feliksa Szczerbiak | Wanda Pawłowicz | Mieczysław Stachiewicz | Karol Frycze | Janusz de Beaurain | Tadeusz Pełczyński (generał) | Andrzej Petrykowski | Stefan Jan Czarnecki | Wacław Sokolewicz | Zenon Matysiak | Bronisław Mikołajczyk | Stefan Kowalski (żołnierz) | Jan Bracławski-Herman | Eugeniusz Chrościcki | Eugeniusz Olejniczakowski | Aleksander Łagiewski | Zdzisław Franciszek Piłatowicz | Tadeusz Kurcyusz | Karol Hauke | Wojciech GromczyńskiOceń: Zenon Schreyer