Aleksander Jan Łagiewski był postacią niezwykle ważną w historii polskiego lotnictwa. Urodził się 4 lipca 1900 roku w Warszawie i w ciągu swojego życia zyskał uznanie jako kapitan pilot Wojska Polskiego. Jego kariera, pełna pasji i oddania, miała znaczący wpływ na rozwój lotnictwa w naszym kraju.
Łagiewski zmarł 16 lipca 1936 roku w pobliżu Orłowa, co wstrząsnęło jego rodziną oraz społecznością lotniczą. Jego osiągnięcia oraz poświęcenie dla ojczyzny, pozostają w pamięci tych, którzy znają jego historię.
Życiorys
Aleksander Łagiewski przyszedł na świat 4 lipca 1900 roku w Warszawie, w rodzinie Teofila i Marii Antoniny Łagiewskich. W jego rodzinie była również siostra. Ukończył szkołę realną w stolicy.
Po tym, jak Polska odzyskała niepodległość, zdecydował się na zaciągnięcie do Wojska Polskiego jako ochotnik. Swoje edukacyjne wysiłki w wojsku rozpoczął 10 marca 1919 roku, przystępując do klasy „M” w Szkole Podchorążych w Warszawie. 6 listopada 1919 roku, z dniem 1 listopada, otrzymał stopień podporucznika w piechocie, a także został przydzielony do 21 pułku piechoty. Pełniąc tę funkcję, uległ ranom podczas działania wojny polsko-bolszewickiej.
W dniu 1 grudnia 1920 roku, Łagiewski został awansowany na porucznika piechoty. W latach 1923 i 1924 pozostał oficerem 21 pułku piechoty, a w pierwszej części roku 1926 zdecydował się na transfer do lotnictwa. Został zweryfikowany jako porucznik lotnictwa ze starszeństwem z dnia 1 grudnia 1920 roku. Początkowo pełnił służbę w 3 pułku lotniczym z siedzibą w Poznaniu, a od połowy 1927 roku był częścią 11 pułku myśliwskiego w garnizonie w Lidzie. W 1928 roku sprawował funkcję oficera w 2 pułku lotniczym w Krakowie, a w 1932 roku był oficerem 1 pułku lotniczego w Warszawie, gdzie objął dowództwo eskadry szkoleniowej.
W kwietniu 1934 roku awansował do rangi kapitana lotnictwa i był uważany za wyjątkowego pilota myśliwskiego. Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie 16 lipca 1936 roku, kiedy to zginął w katastrofie lotniczej w Zatoce Gdańskiej, w okolicy Orłowa. Pilotował samolot RWD-9 o numerze „263 SP–DRC” w towarzystwie Inspektora Obrony Powietrznej Państwa, generała dywizji Gustawa Orlicz-Dreszera oraz ppłk. Stefana Lotha. Lot kierował się w stronę statku MS „Piłsudski”, na którym wracała z USA żona generała.
Katastrofa miała miejsce o godzinie 14.14. Świadkowie relacjonowali, że samolot, zbliżający się do Orłowa z kierunku Sopotu na wysokości około 1000 metrów, obniżył wysokość lotu i zatoczył kilka okrążeń, sprawiając wrażenie, że pilot chce lądować na plaży. W pewnym momencie, będąc na niewielkiej wysokości, w wyniku silnego podmuchu wiatru lub manewru pilota, maszyna została przeniesiona nad wodę i runęła w morze, którego głębokość w tym miejscu wynosiła około 5 metrów.
Pomimo natychmiastowego reakcji ratunkowej, przeprowadzonej przez kilka statków oraz działań reanimacyjnych prowadzonych przez miejscowego lekarza, dr Pokutyńskiego, wszyscy pasażerowie samolotu zginęli. Wrak maszyny został doholowany do mola w Orłowie, gdzie wydobyto ciała ofiar oraz szczątki. Ceremonia żałobna miała miejsce 20 lipca 1936 roku w Gdyni, zaś Aleksander Łagiewski został pochowany 21 lipca 1936 roku na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 299a-5-29).
Ordery i odznaczenia
Aleksander Łagiewski został odznaczony wieloma medalami oraz odznaczeniami, które na zawsze pozostaną w pamięci historycznej. Jego osiągnięcia i poświęcenie w służbie kraju zostały docenione w różny sposób. Oto lista nagród, które otrzymał:
- Krzyż Walecznych,
- Złoty Krzyż Zasługi (pośmiertnie, 18 lipca 1936),
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Polowa Odznaka Pilota,
- Odznaka za Rany i Kontuzje,
- Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Wojskowej (Bułgaria, pośmiertnie, 1936),
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa).
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: ALEKSANDER ŁAGIEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 30.09.2022 r.]
- Łagiewski Aleksander - SAMOLOTY.PL - wszystko o lataniu [online], www.samoloty.pl [dostęp 09.01.2021 r.]
- Pogrzeb ś. p. pilota kpt. Łagiewskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 166 z 23.07.1936 r.
- Pogrzeb śp. gen. Orlicz-Dreszera. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 164 z 21.07.1936 r.
- Gen. Gustaw Orlicz-Dreszer. Inspektor Obrony Powietrznej Państwa zginął w katastrofie lotniczej. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 162 z 18.07.1936 r.
- Szczegóły katastrofy R. W. D. 9. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 163 z 19.07.1936 r.
- Istnieje też wersja wydarzeń, w której generał przejął stery, aby z powietrza powitać żonę, co jednak skończyło się katastrofą – zob. Jarosław Reszka „Kurs na pełne morze z Bydgoszczy”, Express Bydgoski 09.11.2012 r.
- Oficerowie. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. [dostęp 10.06.2016 r.]
- Zwłoki ś. p. gen. Orlicz-Dreszera spoczną na cmentarzu na Oksywiu. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 163 z 19.07.1936 r.
- Odznaczenie ś. p. gen. Orlicz-Dreszera. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 164 z 21.07.1936 r.
- Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 19, 11.11.1936 r.
- Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11.11.1936 r.
- M.P. z 1936 r. nr 166, poz. 305 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 234.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 737.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 531.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 555.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 175.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 392.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 186.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 450.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 12 z 6.08.1929 r., s. 243.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 96 z 9.12.1919 r., poz. 3818.
- Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 441, jako Dagiewski.
- a b c d e f Aleksander Łagiewski. Nekrolog. „Kurier Warszawski”, s. 8, Nr 197 z 20.07.1936 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Eugeniusz Olejniczakowski | Eugeniusz Chrościcki | Jan Bracławski-Herman | Stefan Kowalski (żołnierz) | Bronisław Mikołajczyk | Zenon Schreyer | Feliksa Szczerbiak | Wanda Pawłowicz | Mieczysław Stachiewicz | Karol Frycze | Zdzisław Franciszek Piłatowicz | Tadeusz Kurcyusz | Karol Hauke | Wojciech Gromczyński | Jerzy Mara-Meÿer | Bolesław Kowalski (1915–1944) | Ryszard Kukliński | Michał Cichocki | Stanisław Patrzykąt | Aleksander SarkisowOceń: Aleksander Łagiewski