Odolany

Osiedla

Odolany to historia dawnych czasów, które przyciągają uwagę nie tylko mieszkańców stolicy, ale również turystów i miłośników historii. Dziś, ten niegdyś wiejski obszar, stał się częścią Miejskiego Systemu Informacji, który funkcjonuje w obrębie jednej z najważniejszych dzielnic Warszawy – Wola.

Zmiany w urbanizacji i rozwoju stolicy sprawiły, że Odolany przekształciły się w miejską przestrzeń, która łączy w sobie bogactwo historyczne oraz nowoczesne osiągnięcia architektoniczne.

Opis

Odolany to obszar położony w południowo-zachodniej części dzielnicy Wola. Granice tej lokalizacji są wyznaczone w sposób jednoznaczny przez kilka kluczowych punktów:

Historia

Odolany to dawna wieś szlachecka, która swoją lokalizację miała wzdłuż drogi prowadzącej do Błonia, dzisiaj znanej jako ul. Połczyńska. W 1431 roku stała się własnością dziekanów kolegiaty warszawskiej św. Jana. Zgodnie z dokumentami z 1528 roku, wieś posiadała pięć łanów, co odpowiada powierzchni około 85 hektarów. W 1580 roku była classified jako wieś duchowna w powiecie warszawskim, w obrębie ziemi warszawskiej w województwie mazowieckim. Na rok 1789 odnotowano istnienie tam 18 gospodarstw, co świadczy o dość rozwiniętej lokalnej społeczności.

Historia Odolan uległa znacznemu uszkodzeniu podczas II wojny światowej, kiedy to w 1944 roku zniszczeniu uległy akta kapituły warszawskiej, co prowadzi do trudności w dalszym badaniu przeszłości tej wsi.

Etymologia nazwy Odolany wskazuje na pochodzenie od osobowego imienia Odolan, co w formie liczby mnogiej sugeruje rodowe pochodzenie, czyli znaczenie związane z własnością potomków Odolana. W XV wieku imię to nie miało już uznania wśród ludności.

W latach 1886–1890 w okolicy obecnych ulic Gniewkowskiej i Potrzebnej, powstał fort Odolany, który wchodził w skład wewnętrznego pierścienia Twierdzy Warszawa. Między 1901 a 1903 rokiem przez Odolany przeprowadzono tory linii warszawsko-kaliskiej, co podkreśliło znaczenie miejscowości jako węzła komunikacyjnego.

W wyniku rozszerzeń w 1916 roku, znaczna część Odolan została włączona w granice Warszawy. Zachodnią część (gromadę Odolany) przyłączono do miasta w 1951 roku. Przy północnej ograniczeniu Odolan, od lat 1922 do 1929 powstała stacja postojowa Warszawa Szczęśliwice, a na początku lat trzydziestych XX wieku funkcjonowała tam stacja rozrządowa Włochy.

W tragicznym wydarzeniu, 16 października 1942 roku, w odwecie za akcję „Wieniec”, Niemcy powiesili dziesięciu więźniów Pawiaka obok przejazdu kolejowo-drogowego, znajdującego się w ciągu ul. Mszczonowskiej. Upamiętnienie tego mordu miało miejsce w 1964 roku, kiedy w tym miejscu zainstalowano tablicę Tchorka.

Po 1945 roku, wzdłuż ul. Jana Kazimierza – kluczowej arterii Odolan – powstał jeden z dwóch oddziałów Warszawskich Zakładów Maszyn Budowlanych im. Ludwika Waryńskiego (znanych jako Zakłady Waryński 2). Między ulicami Ordona, Marcina Kasprzaka oraz obecnej al. Prymasa Tysiąclecia znajdowała się Fabryka Wyrobów Precyzyjnych im. gen. Świerczewskiego oraz centralna stacja rozdziałowa przy ul. Ordona.

Obszar Odolan, zwłaszcza jego część środkowa i południowa, jest zdominowany przez torowiska i bocznice, jak również z różnymi budynkami technicznymi oraz administracyjnymi, które należą do PKP. Mamy tam także Lokomotywownię Warszawa Odolany oraz PKP Cargo – Zakład Centralny Spółki. W niektórej części obszaru pozostały tereny, które są jeszcze niezagospodarowane. Stacja jest wykorzystywana głównie do transportu budowlanego oraz kruszyw do Warszawy. Na terenach objętych inwestycjami w rejonie ulic Jana Kazimierza i Ordona, a także na terenach spółek VIS i Bumar-Waryński, zrealizowano liczne projekty mieszkaniowe.

Inne informacje

Od momentu, gdy Szczecin stał się częścią Polski, Odolany otrzymały zaszczytną rolę w nadaniu nazwy jednemu z tamtejszych osiedli. Osiedle to znajduje się w dzielnicy Warszewo.

Przypisy

  1. Michał Wojtczuk. Główna ulica Odolan zmieni się nie do poznania. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 26.09.2022 r.
  2. Obszary MSI. Dzielnica Wola. [w:] Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 24.11.2022 r.]
  3. Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 299. ISBN 978-83-62189-08-3.
  4. Michał Radkowski. Odolany za wieloma torami. „Gazeta Stołeczna”, s. 12, 27.07.2018 r.
  5. Miejski System Informacji. Obszary MSI. Dzielnica Wola. [w:] Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 28.07.2018 r.]
  6. Władysław Bartoszewski: 1859 dni Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008, s. 387. ISBN 978-83-240-1057-8.
  7. Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w. Warszawa: Argraf, 2004, s. 184. ISBN 83-912463-4-5.
  8. Stanisław Łagowski: Cytadela Warszawska. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2010, s. 99–100. ISBN 978-83-62046-23-2.
  9. Encyklopedia Szczecina, Tadeusz T. Białecki (red.), Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo Kultury, 2015, s. 644, ISBN 978-83-942725-0-0, OCLC 924941684.
  10. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 270.
  11. a b Adam Wolff: Wola w czasach książąt mazowieckich, [w:] Dzieje Woli. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 44.
  12. a b Adam Wolff: Wola w czasach książąt mazowieckich, [w:] Dzieje Woli. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 45.
  13. Warszawa historyczna. [w:] Serwis mapowy m.st. Warszawy [on-line]. Urząd m.st. Warszawy. [dostęp 27.12.2012 r.]
  14. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1951 r. w sprawie zmiany granic miasta stołecznego Warszawy, Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199.
  15. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 565. ISBN 83-01-08836-2.

Oceń: Odolany

★★★★★
Średnia ocena:4.82 Liczba ocen:12