Ulica Konwiktorska w Warszawie


Ulica Konwiktorska jest jednym z kluczowych elementów warszawskiego Nowego Miasta, łączącym ważne punkty w tej historycznej dzielnicy.

Biegnie ona od ulicy Zakroczymskiej w kierunku ulicy Bonifraterskiej, co czyni ją istotną arterią komunikacyjną i spacerową w tej części Warszawy.

Historia

Ulica Konwiktorska w Warszawie została założona na terenach, które w XVIII wieku należały do konwiktu jezuitów – to właśnie od tej instytucji pochodzi jej nazwa, nadana oficjalnie w 1770 roku. Konwikt funkcjonował jako szkoła dla młodzieży pochodzenia szlacheckiego i został założony w roku 1752. W pierwotnej formie mieścił się w zabudowaniach przy ulicy Jezuickiej, a od 1754 roku w dworze zakupionym od Marianny Potockiej, mieszczącym się przy ul. Zakroczymskiej.

Zabudowania gospodarcze konwiktu znajdowały się od strony ulicy Bonifraterskiej, gdzie w obecnych czasach można zobaczyć Stadion Polonii Warszawa. Nowa siedziba konwiktu, zaprojektowana przez Efraima Schrögera, powstała w 1772 roku, jednak zostało to zniszczone przez pożar w następnym roku. Wkrótce po tych wydarzeniach zlikwidowano zakon jezuitów, a sam konwikt został rozwiązany przez Komisję Edukacji Narodowej w 1777 roku, co skutkowało parcelacją gruntów konwiktu.

Na początku nowo powstająca ulica miała do niej jedynie wjazd z ul. Zakroczymskiej, a około 1780 roku została przedłużona w kierunku ul. Bonifraterskiej. Krótko po tej zmianie, ulica ta została wybrukowana.

W 1778 roku jedna z działek przeszła na własność biskupa inflanckiego Antoniego Macieja Sierakowskiego, który wkrótce sprzedał ją swojemu bratu, kasztelanowi płockiemu Maksymilianowi Sierakowskiemu. W okolicach roku 1780 został tam wybudowany pałac, który nosił nazwę pałac Sierakowskiego. Obok, po wschodniej stronie, w latach 1718-1719 miała miejsce budowa kamienicy kupca Jana Charzewskiego, podczas gdy na przeciwnym końcu ulicy, w roku 1816, powstała kamienica dla niejakiego Schultza. Jeszcze w latach czterdziestych XIX wieku za tym budynkiem można było dostrzec pozostałości dawnego dworu jezuitów.

Ponadto przy nieparzystej stronie ulicy w latach 1819 wzmiankowano drewniany dwór Zabłockich, a także zabudowania bonifratrów oraz kościół pw. św. Jana Bożego, zarejestrowany pod numeracją ul. Bonifraterskiej. Cała zabudowa po przeciwnej stronie, na parzystej, składała się z licznych kamienic, domków i budynków gospodarczych, które zostały zburzone w latach 1854-1856 w konsekwencji przekształceń związanych z poszerzeniem esplanady Cytadeli Warszawskiej. Po tym okresie, aż do czasu odzyskania niepodległości, na tym terenie nie budowano nowych obiektów.

W 1918 roku dawne tereny esplanady trafiły pod zarząd Ministerstwa Spraw Wojskowych, a następnie zostały zwrócone miastu, co umożliwiło rozszerzenie Konwiktorskiej od północnej strony. W latach 1919-1925 określono nową granicę dla ul. Konwiktorskiej, która została przedłużona aż do ul. Rybaki. Od 1930 roku ta część ulicy nosi nazwę ul. Sanguszki.

Od 1916 roku planowano budowę Stadionu Polonii Warszawa, co zrealizowano w 1928 roku. W latach 1928-1935, w zbiegu z ul. Zakroczymską, wzniesiono gmach Szkoły Przemysłu Graficznego im. Marszałka J. Piłsudskiego, według projektu Czesława Przybylskiego.

W trakcie wrześniowych obron Warszawy w 1939 roku, pałac Sierakowskiego został zniszczony w wyniku bombardowań, a wybuch pożaru zniszczył jego oficynę frontową. W 1944 roku nastąpiła zagłada zabudowy nieparzystej strony ulicy; z kolei po stronie parzystej ostały się uszkodzone gmach Szkoły Przemysłu Graficznego oraz Stadion Polonii Warszawa.

Odbudowę pałacu Sierakowskiego zakończono w latach 1951-1954, jednak nigdy nie przeprowadzono rekonstrukcji skrzydła szpitala przy klasztorze bonifratrów. Zamiast tego zbudowano nowy budynek o socrealistycznym charakterze, z formami fasady nawiązującymi do historyzmu.

Ważniejsze obiekty

Ulica Konwiktorska w Warszawie kryje w sobie wiele interesujących obiektów, które z pewnością przyciągną uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Wśród najważniejszych miejsc znajdują się:

Każde z tych miejsc ma swoje unikalne znaczenie i kulturalne dziedzictwo, które warto odkryć podczas wizyty w tym rejonie stolicy.

Przypisy

  1. Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011 r., s. 156.
  2. Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004 r., s. 354–355.
  3. Daniela Kosacka: Północna Warszawa w XVIII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970 r., s. 132.

Oceń: Ulica Konwiktorska w Warszawie

Średnia ocena:4.99 Liczba ocen:21