Ulica Kredytowa w Warszawie

Ulice i place

Ulica Kredytowa to jedno z interesujących miejsc w stolicy Polski. Znajduje się ona w urokliwej dzielnicy Śródmieście Warszawy, będąc tym samym integralną częścią tętniącej życiem urbanistyki tego regionu.

Region ten jest znany z bogatej historii oraz różnorodnych atrakcji, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Ulica Kredytowa, ze swoją lokalizacją, wpisuje się w krajobraz miasta, oferując wiele ciekawych możliwości dla spacerowiczów oraz miłośników architektury.

Opis

Ulica Kredytowa w Warszawie ma bogatą historię, sięgającą czasów, gdy w 1843 roku grunty te należały do Banku Polskiego, co nazywane jest potocznie Łubieńszczyzną. Jej budowa miała na celu ulepszenie parcelacji oraz zabudowy tych terenów. Już w 1851 roku magistrat zawarł z bankiem porozumienie, które zobowiązywało do wybrukowania nowo zaprojektowanej ulicy, mającej na celu połączenie ul. Mazowieckiej z ul. Marszałkowską. W odpowiedzi, Bank odstąpił miastu pas gruntu, który był niezbędny do poszerzenia ul. Marszałkowskiej.

Nowa ulica, wytyczona w zachodnim odcinku jako styczna i równoległa do ul. Próżnej, stworzyła szeroki przesmyk łączący plac Zielony (Dąbrowskiego) z ul. Marszałkowską. Jej inauguracja miała miejsce w latach 1852-1853, a w pierwszej wersji nosiła nazwę Nowa, która z czasem została zmieniona na Erywańska około roku 1865, w celu upamiętnienia Iwana Paskiewicza, namiestnika Królestwa Polskiego.

Wprowadzenie nowej ulicy znacząco ułatwiło Bankowi Polskiemu parcelację Łubieńszczyzny. Z 12 frontowych działek budowlanych, jedna z nich, usytuowana w pobliżu kościoła Świętej Trójcy, została przekazana gminie ewangelicko-augsburskiej na mocy umowy dotyczącej budowy ulicy, jako część działki, na której od około 1750 roku stała kamienica znana jako Czerwony Pałac.

Ulica Kredytowa szybko zaczęła się zabudowywać. W latach 1853-1858 w miejscu po Czerwonym Pałacu zbudowano gmach Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, a w latach 1853-1887 gmina ewangelicko-augsburska zrealizowała kilka projektów budowlanych. W jednym z nowych budynków urządzono dom starców, co przyczyniło się do rozwoju tego obszaru.

W 1879 roku ul. Erywańska została poszerzona w kierunku ul. Marszałkowskiej, a do roku 1910 była już całkowicie zabudowana. Dzięki temu stała się elegancką ulicą reprezentacyjną, w której swoje siedziby miały różne organizacje społeczne oraz kluby.

W 1916 roku ulica zyskała nazwę Kredytowa, która związana była z jej historycznym znaczeniem oraz gmachu Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. W 1924 roku w kamienicy pod nr 2 zainaugurowało działalność Gimnazjum Żeńskie im. Królewny Anny Wazówny Zboru Ewangelicko-Augsburskiego. W latach 30. XX wieku w kamienicy nr 14 działało kino „Opieka”, które w 1932 roku przekształcono w Teatr na Kredytowej. W kolejnych latach zmieniały się formy artystyczne, jakie miały miejsce w teatrze, który był miejscem rozrywki do wybuchu II wojny światowej.

W okresie okupacji niemieckiej w 1940 roku w gmachu Towarzystwa Kredytowego zaczęła działać teatr Komedia prowadzony przez Igo Syma. Niestety, zabudowa ulicy uległa znacznemu zniszczeniu w trakcie obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku oraz w czasie Powstania Warszawskiego. Ulica stała się świadkiem wielu dramatycznych wydarzeń, w tym walki o gmach Towarzystwa Kredytowego, który od lata 1943 roku był siedzibą warszawskiego Arbeitsamtu, okupacyjnej instytucji pracy.

Po wojnie część zniszczonych budynków została odbudowana, a w latach 50. wylot ulicy na ul. Marszałkowską został zdominowany przez nowy budynek mieszkalny, który zasłonił dostęp do ulicy. W niektórych miejscach przedwojenna zabudowa uległa zmniejszeniu, a nowoczesne budynki pojawiły się na północnej stronie ulicy, w tym sześciokondygnacyjny budynek mieszkalny pod nr 8, który w 1959 roku zdobył tytuł Mistera Warszawy.

W drugiej połowie XX wieku w narożnej kamienicy Goldstanda przy placu Dąbrowskiego funkcjonowała księgarnia Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych, co sprawiło, że okolica stała się popularnym miejscem handlu używanymi podręcznikami, nazywanym nieoficjalnie Centralnym Bazarem Podręczników Szkolnych. Zjawisko to utrzymywano aż do pierwszej dekady XXI wieku, nawet po zamknięciu księgarni.

W 1994 roku na rogu z ul. Mazowiecką upamiętniono powstańców ze zgrupowania „Bartkiewicza” poprzez odsłonięcie głazu z tablicą. W 2012 roku, wszystkie budynki przy ul. Kredytowej, poza jednym blokiem mieszkalnym pod nr 2, zostały włączone do gminnej ewidencji zabytków, co świadczy o ich historycznym i architektonicznym znaczeniu.

Ważniejsze obiekty

Na Ulicy Kredytowej w Warszawie znajduje się wiele ważnych obiektów, które mają istotne znaczenie dla kultury i historii stolicy. Oto niektóre z nich:

Przypisy

  1. a b Jerzy S. Majewski: Historia warszawskich kin. Warszawa: Wydawnictwo Agora, 2019, s. 193. ISBN 978-83-268-2722-8.
  2. Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 158. ISBN 978-83-62189-08-3.
  3. Upamiętnienie powstańczej walki [online], Urząd m.st. Warszawy, 04.10.2012 r.
  4. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 70. ISBN 83-908950-8-0.
  5. Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Polska Walczy i Wydawnictwo Bellona, 2015, s. 19. ISBN 978-83-1113474-4.
  6. Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2005, s. 26−27. ISBN 83-11-10124-8.
  7. Izabella Maliszewska, Stanisław Maliszewski: Śródmieście Północne. Warszawskie Termopile. Warszawa: Fundacja „Wystawa Warszawa Walczy 1939–1945, 2000, s. 142−144. ISBN 83-87545-32-5.
  8. Zarządzenie nr 2998/2012 Prezydenta m. st. Warszawy z 24-07-2012 w sprawie założenia ewidencji zabytków Miasta Stołecznego Warszawy [online].
  9. Jerzy Kasprzycki: Korzenie miasta. Tom II Śródmieście Północne. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 2004, s. 233. ISBN 83-85584-50-1.
  10. a b c Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 8. Plac Krasińskich–Kwiatowa. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2002, s. 36. ISBN 83-88372-20-3.
  11. Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 153. ISBN 83-912463-4-5.
  12. Ryszard Mączewski: Warszawa między wojnami. Łódź: Księży Młyn, 2009, s. 125. ISBN 978-83-61253-51-8.
  13. Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 96.
  14. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2. Canaletta-Długosza. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 183. ISBN 83-9066291-4.
  15. Maria I. Kwiatkowska: Kościół ewangelicko-augsburski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 173. ISBN 83-01-03098-4.
  16. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 8. Plac Krasińskich–Kwiatowa. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2002, s. 35. ISBN 83-88372-20-3.
  17. Maria I. Kwiatkowska: Kościół ewangelicko-augsburski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 134−138. ISBN 83-01-03098-4.
  18. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 8. Plac Krasińskich–Kwiatowa. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2002, s. 30. ISBN 83-88372-20-3.
  19. Stanisław Herbst: Ulica Marszałkowska. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 1998, s. 59. ISBN 83-85584-57-9.
  20. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 387. ISBN 83-01-08836-2.
  21. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 8. Plac Krasińskich–Kwiatowa. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2002, s. 29. ISBN 83-88372-20-3.

Oceń: Ulica Kredytowa w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:5