Pałac Sierakowskiego

---

Historia

Historia budynku pałacu Sierakowskiego sięga lat osiemdziesiątych XVIII wieku, kiedy to wzniesiono go dla kasztelana płockiego Maksymiliana Sierakowskiego. W tamtym czasie zajmował on działkę, która powstała w wyniku podziału gruntów po skasowanym zakonie jezuitów. Działka ta charakteryzowała się niecodziennym, długim i wąskim kształtem, co miało wpływ na układ architektoniczny. Pałac został umiejscowiony w zachodniej części, blisko rzeki Wisły, a budynki gospodarcze budowano na jego zachód.

W 1818 roku, pałac został nabyty przez Komisję Rządową Wojny, która przeznaczyła go na mieszkania dla żołnierzy zawodowych i rezerwistów. Natomiast budynki gospodarcze zaadaptowano do potrzeb 4. pułku piechoty liniowej „Dzieci Warszawy”, stacjonującego w Koszarach Sapieżyńskich, obejmujących magazyny, piekarnie, warsztaty oraz stajnie. W latach 1819–1820, na podstawie projektu autorstwa Jakuba Kubickiego lub Wilhelma Henryka Mintera, budynki zostały przekształcone w koszary.

Podczas tej przebudowy, pałac zyskał nowy wygląd, przesunięty w stronę późnoklasycystycznych form, zastępując wcześniejszy styl późnobarokowy. Przed rokiem 1830 jednostka wojskowa prawdopodobnie zyskała pełne wyposażenie w ramach II batalionu 4. pułku piechoty liniowej „Dzieci Warszawy”. Po powstaniu listopadowym, pałac i koszary stały się miejscem stacjonowania wojsk rosyjskich, co trwało nieprzerwanie do 1915 roku, z wyjątkiem lat 1852–1861, gdy schronienie znalazł tu Szpital Św. Ducha, przeniesiony z pałacyku Doroty Miączyńskiej przy ul. Przyrynek.

W wyniku przeniesienia szpitala na ul. Elektoralną, w 1861 roku plany obronne i administracyjne przejął Gwardyjski Sankt-Petersburski Pułk im. Króla Fryderyka Wilhelma III. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1919 roku, w koszarach zainstalował się 1 Dywizjon Samochodowy. W 1931 roku zorganizowano tu Doświadczalną Grupę Pancerno-Motorową, co doprowadziło do utworzenia 3 Batalionu Czołgów i Samochodów Pancernych w 1933 roku.

W 1935 roku formacja przekształciła się w 3 Batalion Pancerny, a z powodu ograniczonej przestrzeni w koszarach, dowództwo i warsztaty przeniesiono do Fortu Wola, z czasem na Marymont oraz do Fortu Traugutta. W 1938 roku koszary stały się siedzibą I Warszawskiego Batalionu Obrony Narodowej.

W wyniku działań wojennych w 1939 roku, pałac doznał znacznych zniszczeń. Zniszczeniu uległ zarówno sam pałac, jak i znaczna część oficyny frontowej, a w 1944 roku, podczas powstania warszawskiego, zniszczono pozostałe zabudowania. Odbudowa pałacu miała miejsce w latach 1951–1954, nadzorowana przez architekt Barbary Andrzejewskiej, na podstawie zachowanych planów Jakuba Kubickiego. Nie przywrócono jednak budynków gospodarczych, które zostały zastąpione przez Zespół Szkół nr 12 przy ul. Konwiktorskiej 5/7.

W 1965 roku budowla została wpisana do rejestru zabytków. Aktualnie w pałacu mieści się Centrum Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście im. prof. Andrzeja Tymowskiego.

---

Oceń: Pałac Sierakowskiego

---