Ulica Kijowska w Warszawie

Ulice i place

Ulica Kijowska to interesująca arteria miejska, która rozciąga się przez obszary warszawskich dzielnic Praga-Północ oraz Targówek.

Ze względu na swoje położenie, ulica ta odgrywa istotną rolę w komunikacji pomiędzy różnymi częściami stolicy, łącząc obie dzielnice i sprzyjając ich rozwojowi.

Historia

„Ulicę, której przebieg zaplanowano w 1863 roku jako element regulacji przestrzennej Pragi (Skaryszew), ostatecznie zatwierdzono w 1864. W pierwotnym zamyśle miała ona stanowić przedłużenie ulicy Sprzecznej i nosić analogiczną nazwę. Jednak w wyniku budowy dworca Kolei Warszawsko-Terespolskiej konieczne były zmiany, wskutek czego Kijowska stała się krótką przecznicą od ul. Targowej (wówczas nazywanej Wołową), z końcem na małym placyku przed dworcem, nieco na wschód od ul. Brzeskiej.

Dworzec Terespolski powstał w latach 1864–1865 według projektu Alfonsa Kropiwnickiego. W pobliżu tego obiektu, przy skrzyżowaniu z ul. Brzeską, przed rokiem 1885 zbudowano dwa domy mieszkalne dla pracowników kolei, które zachowały się do dziś. Za nimi, ulica dojazdowa do dworca kierowała się nieznacznie na południe, a następnie na wschód, prowadząc do placyku postojowego przed wejściem do dworca.

Od 1866 roku uruchomiono tramwaje konne „kolejowe”, które łączyły dworce Wiedeński i Terespolski oraz Petersburski, korzystające z nowo wybudowanego mostu Aleksandryjskiego (Wizja mostu Kierbedzia). Obsługiwały one zarówno podróżnych, jak i ich bagaże, stanowiąc początek miejskiej sieci tramwajów konnych „belgijskich”, do której zostały włączone w 1883 roku. Po 1915 roku, wcześniej przedłużona, a później bezimienna ulica, zyskała swoją obecną nazwę.

Budowa linii średnicowej wymusiła cofnięcie dworca Wschodniego z powodu zmiany jego charakteru z czołowego na przelotowy, co spowodowało również wydłużenie ulicy Kijowskiej.

5 września 1939 roku miało miejsce niemal całkowite zniszczenie stacji Warszawa Wschodnia, które spowodowane było wielokrotnym bombardowaniem budynków kolejowych, a skutkiem tego była masakra osób cywilnych oczekujących na pociągi ewakuacyjne. Budynek byłego Dworca Terespolskiego oraz inne zabudowania przetrwały wojnę, jednak dworzec był niszczony w ostatnich etapach konfliktu. Dziś jedyny pozostały fragment znajduje się pod numerem 14a.

Po 1945 roku Kijowską przedłużono wraz z budową tymczasowego dworca, usytuowanego około 200 metrów na wschód od wcześniejszej lokalizacji. Nowy gmach Warszawy Wschodniej, zaprojektowany przez Arseniusza Romanowicza, ostatecznie oddano do użytku w 1969 roku. To miejsce, które dawniej służyło jako placyk postojowy, zostało przekształcone w nowe budynki administracyjne, a jednocześnie zlikwidowano pozostałości stacji towarowej Warszawa Wschodnia Towarowa, która miała związek z Koleją Terespolską; zostało to spowodowane przeniesieniem na Utratę.

Już przed wojną planowano przedłużenie ulicy Kijowskiej. W 1967 roku, jeszcze przed zakończeniem budowy, Kijowską przekształcono, prostując ją oraz poszerzając. Usunięto bruk z kamienia polnego, a torowisko tramwajowe oddzielono od jezdni pasami zieleni. W ramach tych prac wyburzono z kolei neogotycką kamienicę Dominika Cichockiego, będącą jednym z najcenniejszych zabytków dzielnicy, znajdującą się przy ul. Targowej 22, zbudowaną w 1824 według projektu Adolfa Schucha.

Po zakończeniu działań wojennych, przy ulicy wzniesiono nowoczesne budynki. Wieżowiec, który powstał w latach 1961–1963 na rogu z Targową, znacząco wpłynął na wygląd otoczenia ze względu na swoje gabaryty. W latach 1971–1973 pod nr 11 zrealizowano projekt najdłuższego bloku mieszkalnego w mieście, którego autorem był Jan Kalinowski.

Kolejnym istotnym wydarzeniem miał miejsce w 2000 roku, kiedy to oddano do użytku kompleks Centrum Millenium, złożony z trzech segmentów, między ulicami Targową a Brzeską.

W 2017 roku zakończono przedłużenie ulicy Kijowskiej do ul. Zabranieckiej na Targówku Fabrycznym, oparte na planach z lat 50. XX wieku, które były pozostałością zaniechanego projektu Trasy Świętokrzyskiej.”

Ważniejsze obiekty

Ulica Kijowska w Warszawie jest pełna interesujących miejsc, które warto poznać. Oto kilka z najważniejszych obiektów, które można tam znaleźć:

Upamiętnienia

Na ulicy Kijowskiej w Warszawie znajduje się kamień z wykutym napisem, który upamiętnia sanitariuszki, które oddały swoje życie 5 września 1939 roku w trakcie obrony Warszawy. To ważne miejsce pamięci zostało ustawione na skwerze, który znajduje się naprzeciwko Dworca Wschodniego w roku 1968.

Przypisy

  1. Jarosław Zieliński: Koneser, Ząbkowska i okolice. Warszawa: Wydawnictwo EKBIN, 2017 r., s. 166. ISBN 978-83-940941-9-5.
  2. Michał Pilich: Warszawska Praga. Warszawa: Fundacja „Centrum Europy”, 2005 r., s. 112. ISBN 83-923305-7-9.
  3. Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w. Warszawa: Argraf, 2004 r., s. 123. ISBN 83-912463-4-5.
  4. Janusz Sujecki: Relikty kolejowych imperiów na Pradze [w:] Odkrywanie warszawskiej Pragi. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2009 r., s. 25. ISBN 978-83-927791-5-5.
  5. Dorota Wilkiewicz: Ulice i uliczki naszej Pragi. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Pragi, 1999 r., s. 48. ISBN 83-906889-2-1.
  6. Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987 r., s. 148. ISBN 83-85028-56-0.

Oceń: Ulica Kijowska w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.91 Liczba ocen:7