Ulica Konopacka w Warszawie

---

Historia

Ulica Konopacka ma bogatą historię, którą można śledzić od momentu, gdy pełniła rolę drogi oddzielającej Pragę, część Warszawy, od założonej przez Ksawerego Konopackiego Nowej Pragi. W 1863 roku zmieniła swoją nazwę na Graniczną, a około 1875 roku na Praską. Kolejna zmiana miała miejsce w 1891 roku, kiedy to nadano jej obecną nazwę, upamiętniając tym samym założyciela Nowej Pragi.

Na początku lat 60. XIX wieku tereny po wschodniej stronie ulicy zostały podzielone na mniejsze działki. Z kolei po stronie zachodniej przejęto ziemie od właścicieli, którzy do lat 70. XIX wieku posiadali nieruchomości na północ od obecnej ul. 11 Listopada, które to grunty zostały następnie przejęte przez Zarząd Warszawskiego Okręgu Wojskowego. W latach 70. zaczęły się budowy pierwszych kamienic przy ulicy.

W 1889 (lub według niektórych źródeł w 1891) Konopacka, wraz z Nową Pragą, została włączona do granic Warszawy. Kolejny ważny krok nastąpił w 1908 roku, gdy przez wczesny odcinek ulicy zainstalowano tramwaje elektryczne. W dwudziestoleciu międzywojennym przedłużono torowisko tramwajowe do ul. Stalowej, a tramwaje zaczęły kursować również do Nowego Bródna oraz Pelcowizny. Tak intensywny ruch tramwajowy nadał Konopackiej charakter typowy dla wielkiego miasta. W latach międzywojennych często nazywano ją „Marszałkowską Nowej Pragi“.

W latach 1909–1918 pod numerem 19 miała swoją siedzibę jedna z filii lipskich Zakładów Mechanicznych Budowy Dźwigów „Unruh i Liebig”. Z czasem w tej samej lokalizacji miały siedzibę inne przedsiębiorstwa; od 1936 roku była to Fabryka Przyrządów Lekarskich „Dens”. Celem poprawy efektywności produkcji, na posesji nr 17 powstała nowa siedziba Fabryki Wyrobów Żelaznych, Konstrukcji i Ornamentów „H. Zieleziński”, która w 1938 roku zatrudniała 240 osób. W 1915 roku do kamienicy Jana Modzelewskiego (nr 4) przeniosła się żeńska szkoła, znana z wielkiego wkładu w praską oświatę, której prekursorką była Helena Rzeszotarska. Przed wybuchem II wojny światowej, pod numerem 13, znajdowała się stacja benzynowa.

W wyniku działań II wojny światowej, zabudowa Konopackiej nie uległa znacznym zniszczeniom. W lipcu 1945 roku tramwaje wznowiły kursowanie przez tę ulicę, jednak w 1950 roku, w trakcie przekształcania torów z szerokiego rozstawu na normalny, konieczne było przeniesienie ruchu tramwajowego z Konopackiej oraz ulicy Wileńskiej na ul. Targową oraz 11 Listopada. Po 1945 roku dokonano rozbiórki ostatnich drewnianych budynków znajdujących się przy ulicy. W 2018 roku zlikwidowano pozostałości przemysłowej zabudowy pod numerem 19, a dwa lata później wzniesiono w tym miejscu nowy budynek mieszkalny.

Gminna ewidencja zabytków

W 2012 roku w gminnej ewidencji zabytków opublikowano elekcję jedenaastu budynków, które zostały przypisane do numeracji ulicy Konopackiej, a także kilka obiektów znajdujących się na skrzyżowaniach z niniejszą ulicą. Warto podkreślić, że żaden z wymienionych budynków nie figuruje w rejestrze zabytków nieruchomych.

• Konopacka 4 – kamienica Jana Modzelewskiego,
• Konopacka 6 – kamienica Jana i Julii Jurczyków,
• Konopacka 7 – oficyna,
• Konopacka 8 – kamienica Stanisława Turkowskiego,
• Konopacka 12 – oficyna Jana Ciechomskiego,
• Konopacka 15 – kamienica Juliana i Włodzimierza Sochockich,
• Konopacka 16 – dom,
• Konopacka 17 – Fabryka Wyrobów Żelaznych, Konstrukcji i Ornamentów „H. Zieleziński”,
• Konopacka 17 – kamienica Kornela Kubackiego,
• Konopacka 19 – Zakłady Mechaniczne Budowy Dźwigów „Unruh i Liebig” – wyłączone z ewidencji w 2016 roku,
• Konopacka 21 – dom,
• Stalowa 14 – róg Konopackiej, kamienica Rabęckich,
• Stalowa 17/19 – dom,
• Stalowa 21 – dom,
• 11 Listopada 30 – dom,
• Strzelecka 2 – dom,
• Wileńska 31 – dom,
• Mała 14 – dom.

Inne informacje

Ulica Konopacka ma swoją szczególną historię w kontekście kinematografii. Warto zwrócić uwagę, że ta lokalizacja „zagrała” ulicę Żelazną w znanym filmie Romana Polańskiego pt. „Pianista”.

---

Oceń: Ulica Konopacka w Warszawie

---