Plac Bankowy w Warszawie

Ulice i place

Plac Bankowy to historyczny i pełen uroku przestrzeń w znanej dzielnicy Śródmieście Warszawy. Jego centralne umiejscowienie sprawia, że stanowi on ważny punkt w mieście, położony pomiędzy aleją „Solidarności” oraz wylotami ulic Senatorskiej i Elektoralnej.

Plac ten otoczony jest znaczącymi budynkami, które podkreślają jego wyjątkowość i historyczne znaczenie w sercu stolicy. Jako miejsce spotkań mieszkańców oraz turystów, Plac Bankowy przyciąga uwagę swoją architekturą i atmosferą, co czyni go idealnym miejscem do chwili refleksji nad historią tego pięknego miasta.

Historia

Plac Bankowy w Warszawie ma bogatą historię, sięgającą roku 1825, kiedy to powstał na miejscu dziedzińca pałacu Ogińskich. Został stworzony w związku z planem budowy trzech monumentalnych gmachów, zaprojektowanych przez Antonia Corazziego. W tym zestawieniu znalazły się takie budowle jak pałac Ministra Skarbu, a także gmach Giełdy i Banku Polskiego.

Pierwotna forma placu przypominała trójkąt, co nadawała mu nieistniejąca obecnie, ukośna ulica Rymarska. W centrum placu znajdował się skwer, na którym w 1910 roku umieszczono fontannę z 1866 roku, przeniesioną z Krakowskiego Przedmieścia z powodu budowy pomnika Adama Mickiewicza.

Okres II wojny światowej przyniósł znaczące zniszczenia. Podczas okupacji niemieckiej, wiele dzieł budowlanych stało się ofiarą zniszczenia, a w tym procesie został również zniszczony pałac Błękitny. Dzięki temu mogła zostać dokończona realizacja projektu, która obejmowała połączenie placu z Ogrodami Saskimi poprzez ulicę Marszałkowską.

Plac ucierpiał również w wyniku walk, które miały miejsce we wrześniu 1939 roku oraz po wybuchu powstania warszawskiego w 1944 roku. Po wojnie, co ciekawe, znacząca część monumentalnych gmachów, wzniesionych w czasie Królestwa Polskiego w zachodniej pierzei placu, została odbudowana. Ulica Rymarska zniknęła, a budynki po wschodniej stronie zostały rozebrane, co poszerzało plac.

W latach 1946-1947, nowa ulica Marcelego Nowotki (dzisiaj ul. gen. Władysława Andersa) zyskała tory tramwajowe, a północną granicę placu wyznaczyła Trasa W-Z, otwarta w 1949 roku. Wszystkie trzy gmachy Corazziego zostały odbudowane, a kamienica Kosseckiej zaadaptowana na hotel Saski. Fontanna natomiast została przeniesiona na skwer przed kinem „Muranów”.

Ważnym wydarzeniem miało miejsce 21 lipca 1951 roku, kiedy to przed pałacem Ministra Skarbu odsłonięto pomnik Feliksa Dzierżyńskiego, stworzony przez Zbigniewa Dunajewskiego. To był pierwszy monument upamiętniający działacza rewolucyjnego w stolicy. Wcześniej, na początku lipca, zmieniono również nazwę placu na plac Feliksa Dzierżyńskiego, co zostało formalnie zatwierdzone przez Radę Narodową m.st. Warszawy.

W latach 1976-1991 po wschodniej stronie placu wzniesiono Błękitny Wieżowiec, a w 1993 odsłonięto pomnik Stefana Starzyńskiego.

W wyniku demokratycznych zmian, w listopadzie 1989 roku zburzono pomnik Dzierżyńskiego, a w tym samym miesiącu historyczną nazwę placu przywrócono. Z kolei w 2001 roku odsłonięto pomnik Juliusza Słowackiego, który niegdyś miał związek z pałacem Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu.

W roku 2023, dla ułatwienia komunikacji rowerowej, wzdłuż placu powstała nowa trasa rowerowa oraz posadzono szpalery drzew, które mają na celu poprawę estetyki i funkcji tego miejsca.

Ważniejsze obiekty

W centralnej części Warszawy, w okolicach Placu Bankowego, znajduje się wiele znaczących obiektów historycznych i architektonicznych. Oto niektóre z najważniejszych, które warto odwiedzić:

Każdy z tych obiektów nie tylko przyciąga wzrok swoją architekturą, ale także odgrywa istotną rolę w historii i kulturze Warszawy. Warto poświęcić chwilę na ich odkrycie.

Przypisy

  1. Jarosław Osowski. Centrum miasta jak z obrazka. „Gazeta Stołeczna”, s. 6, 16.02.2024 r.
  2. Lidia Sadkowska-Mokkas: Przystanek Warszawa. Subiektywny przewodnik literacki. Warszawa: Wydawnictwo Poligraf, 2015, s. 16, 19.
  3. Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 383.
  4. Uchwała nr 80 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 16.11.1989 r. w sprawie nadania i przemianowania nazw ulic. „Dziennik Urzędowy Województwa Stołecznego Warszawskiego”. nr 20, poz. 181, s. 171, 25.11.1989 r.
  5. Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 180.
  6. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1989-2001. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2002, s. 153.
  7. Zygmunt Stępński: Siedem placów Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 22.
  8. Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 63, 1958.
  9. Uchwała Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 24.08.1951 r. w sprawie zmiany nazw ulic w m.st. Warszawie. „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy”. nr 9, poz. 66, s. 3, 10.08.1951 r.
  10. Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 133.
  11. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 158.
  12. Grzegorz Sołtysiak, Jerzy S. Majewski: Warszawa. Ballada o okaleczonym mieście. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Baobab, 2006, s. 168.
  13. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 10. Mackiewicza-Mazowiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2004, s. 171.
  14. Beata Chomątowska, Grzegorz Piątek, Katarzyna Uchowicz: MUR. Ilustrowany atlas architektury Muranowa. Warszawa: Centrum Architektury, 2022, s. 38.
  15. Ilustrowany przewodnik po Warszawie wraz z treściwym opisem okolic miasta (wydanie I na podstawie wydania z 1893 roku). Warszawa: Wydawnictwo Ciekawe Miejsca.net, 2012, s. 74, 76.
  16. Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 44.
  17. Stanisław Łoza: Szkice warszawskie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1958, s. 58.
  18. Tadeusz Podgórski: Zwiedzamy Warszawę. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956, s. 223.
  19. Marian Marek Drozdowski: Alarm dla Warszawy. Ludność cywilna w obronie stolicy we wrześniu 1939 r.. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1969, s. 280.

Oceń: Plac Bankowy w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.58 Liczba ocen:24