Wojciech Stefan Roszkowski, znany również pod pseudonimem „Andrzej Albert”, urodził się 20 czerwca 1947 roku w Warszawie. To postać o imponującym dorobku, która łączy w sobie role ekonomisty, historyka oraz nauczyciela akademickiego. W 1996 roku uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych, co podkreśla jego znaczenie w polskiej nauce.
W latach 1990–1993 pełnił funkcję prorektora Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, co świadczy o jego wpływie na edukację wyższą w Polsce. Poza tym, w okresie 2004–2009 zasiadał jako poseł w Parlamencie Europejskim VI kadencji, gdzie miał okazję reprezentować polskie interesy na arenie międzynarodowej.
Roszkowski jest autorem wielu znaczących publikacji, które koncentrują się na historii Polski w XX i XXI wieku. Wśród jego prac znajduje się kontrowersyjna książka pt. „Roztrzaskane lustro. Upadek cywilizacji zachodniej”, która wzbudza liczne dyskusje w środowisku akademickim. Dodatkowo, stworzył podręczniki szkolne, w tym pierwszy z podręczników do przedmiotu historia i teraźniejszość, co podkreśla jego wkład w kształcenie młodych Polaków.
W 2010 roku Wojciech Roszkowski został odznaczony Orderem Orła Białego, co stanowi najwyższe wyróżnienie, jakim może zostać obdarzony obywatel Polski.
Życiorys
W 1965 roku Wojciech Roszkowski ukończył VIII Liceum Ogólnokształcące im. Władysława IV znajdujące się w Warszawie. Następnie, po zakończeniu nauki, w 1971 roku, zdobył wykształcenie na Wydziale Handlu Zagranicznego w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie. Po zakończeniu studiów podjął pracę w tej uczelni w Katedrze Historii Gospodarczej, gdzie pracował pod kierunkiem prof. Ireny Kostrowickiej. Jego kariera naukowa rozwijała się, a w 1978 roku uzyskał stopień doktora, a dziewięć lat później habilitację z zakresu nauk ekonomicznych w Katedrze Historii Gospodarczej SGPiS.
W latach 1990-1993 pełnił funkcję prorektora w Szkole Głównej Handlowej. W 1990 roku rozpoczął swoją pracę w badaniach naukowych w Instytucie Studiów Politycznych PAN, gdzie objął stanowisko kierownika Zakładu Europy Środkowo-Wschodniej i uzyskał tytuł profesorski. W 1996 roku doceniano go dorobek naukowy, nadając mu tytuł profesora nauk humanistycznych.
W latach 1994–2000 Roszkowski był dyrektorem Instytutu Studiów Politycznych PAN. Dodatkowo, w latach 1988–1989 zyskał stypendium w Wilson Center w Waszyngtonie, a w latach 2000–2002 kierował katedrą studiów polskich na University of Virginia w Charlottesville. Był także profesorem w Collegium Civitas w Warszawie.
W okresie PRL był związany z Polskim Porozumieniem Niepodległościowym, pisząc podziemne wydania najnowszej historii Polski pod pseudonimem „Andrzej Albert”. W latach 1997–1998 aktywnie uczestniczył jako członek Rady Inicjatyw Wydawniczych przy ministrze kultury, a także jako członek Rady Instytutu Dziedzictwa Narodowego w latach 1999–2001. Zasiadał w radzie Centrum im. Adama Smitha, gdzie pełnił rolę redaktora naczelnego „Studiów Politycznych” oraz przewodniczącego rady Muzeum Historii Polski.
W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004 roku, uzyskał mandat z ramienia Prawa i Sprawiedliwości. W trakcie swojej kadencji uczestniczył w pracach Komisji Budżetu, Komisji Tymczasowej ds. Wyzwań Politycznych i Środków Budżetowych w Rozszerzonej Unii Europejskiej w latach 2007–2013 oraz Komisji Rozwoju Regionalnego. W 2005 roku był członkiem honorowego komitetu poparcia Lecha Kaczyńskiego podczas wyborów prezydenckich, jednak nie ubiegał się o reelekcję w 2009 roku. Po zakończeniu działalności w Parlamencie wszedł w skład Komitetu Obrony Dobrego Imienia Polski i Polaków.
Oprócz tego był członkiem rady Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych oraz Collegium Invisibile. W 2005 roku założył Instytut Jagielloński w Warszawie. W 2011 roku zasiadł w radzie nadzorczej Telewizji Polskiej, a w 2015 roku brał udział w jury konkursu „Książka Historyczna Roku”. W latach 2020–2024 był również członkiem Rady Muzeum przy Muzeum Narodowym w Warszawie.
Wojciech Roszkowski jest autorem wielu publikacji, które pierwotnie ukazywały się pod pseudonimem Andrzej Albert, dotyczących historii Polski w XX i XXI wieku. Jego prace były wydawane w różnych formatach, między innymi jedno-, trzy- i siedmiotomowych. Należy do nich książka „Półwiecze”, będąca syntezą politycznej historii świata po 1945 roku, a także trzytomowa publikacja „Świat Chrystusa”, w której autor przybliża czasy starożytne. Jak sam przyznał, praca nad tą monumentalną książką zajęła mu niemal pięćdziesiąt lat.
W 2020 roku „Magazyn Literacki KSIĄŻKI” przyznał mu oraz Wydawnictwu Biały Kruk nagrodę specjalną za najlepszą publikację dekady z zakresu nauk humanistycznych za książkę „Roztrzaskane lustro. Upadek cywilizacji zachodniej”. To dzieło zostało również wyróżnione Nagrodą Literacką im. Józefa Mackiewicza oraz nagrodą Feniks. Książka ta spotkała się z krytycznymi analizami, dostrzegano w niej wpływy myśli politycznej Oswalda Spenglera oraz interpretowano jako krytykę lewicowych idei. Twierdzono, że w dziele pojawia się niechęć do zmian w normach społecznych, które przyczyniły się do postępu cywilizacji Zachodu. W 2020 roku na rynku wydana została kontynuacja zatytułowana „Bunt barbarzyńców. 105 pytań o przyszłość naszej cywilizacji”, w której autor bada, czy kierunek, w którym zmierza cywilizacja zachodnia, jest nieuchronnie negatywny.
Wojciech Roszkowski jest również autorem podręcznika do historii i teraźniejszości, wprowadzonego do podstawy programowej szkół ponadpodstawowych w 2022 roku, zatytułowanego „1945–1979. Historia i teraźniejszość”. Publikacja ta koncentruje się na krytyce zachodniej kultury popularnej oraz lewicowych i liberalnych trendów w społeczeństwie. Podręcznik ten po wydaniu wzbudził kontrowersje, zarzucano mu stygmatyzację dzieci urodzonych metodą in vitro oraz powiązania feminizmu z nazizmem.
Wśród doktorów, których promował, znaleźli się: Jan Wendt (1996), Jarosław Gowin (2001), Andrzej Grajewski (2001), Rafał Matyja (2001), Agnieszka Orzelska-Stączek (2002), Paweł Ukielski (2006), oraz Dominik Smyrgała (2010).
Odznaczenia i wyróżnienia
Ordery i odznaczenia
W roku 2000 prezydent Aleksander Kwaśniewski wyróżnił Wojciecha Roszkowskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski z powodu jego znakomitych osiągnięć zarówno w dziedzinie nauki, jak i edukacji, a także za aktywność w działalności organizacyjnej. Z kolei w 2005 roku przyznano mu Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, w uznaniu jego wkładu w kulturę.
W 2020 roku prezydent Andrzej Duda nadał mu Order Orła Białego. To prestiżowe odznaczenie zostało mu przyznane za wybitne zasługi w propagowaniu nauki oraz zaangażowanie na rzecz kształtowania społeczeństwa obywatelskiego. Wręczając to zaszczytne odznaczenie, prezydent przytoczył ważne słowa, które uzasadniały tę decyzję:
[…] Wojciech Roszkowski. To też walka o Polskę, o sprawiedliwość, wolność. Ale przede wszystkim o prawdę dla sobie współczesnych i dla kolejnych pokoleń, takich jak moje pokolenie […]. To także wielkie zamiłowanie do polskiej historii. I nie takiej właśnie, jaką wolno było badać i uprawiać, ale do historii prawdziwej, do szukania i zaglądania tam, gdzie w latach 70., 80. bardzo niechętnie widziano jakichkolwiek naukowców interesujących się tymi kwestiami […]. Pan Profesor nie bał się pisać o historii takiej, jaka ona była naprawdę.
W 2023 roku Wojciech Roszkowski otrzymał Złoty Medal „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas” oraz Medal „Pro Patria”, co potwierdza jego znaczącą rolę w polskiej nauce i społeczeństwie.
Nagrody i wyróżnienia
W 2018 roku otrzymał Nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego za rok 2017, przyznawaną przez Towarzystwo Naukowe KUL. W tym samym roku Wojciech Roszkowski został uhonorowany tytułem honorowego obywatela m.st. Warszawy. Ponadto, w 2020 roku minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński przyznał mu Doroczną Nagrodę MKiDN, a także za jego książkę Roztrzaskane lustro otrzymał Nagrodę Literacką im. Józefa Mackiewicza. Również w 2023 roku w Krakowie, z okazji IX Dnia Patrioty, Wojciech Roszkowski został uhonorowany nagrodą “Patriota Roku im. Kazimierza Odnowiciela”.
Publikacje
Wojciech Roszkowski, znany polski historyk oraz autor licznych publikacji, ma na swoim koncie wiele istotnych dzieł. Jego prace dotyczą głównie historii Polski oraz wydarzeń na świecie po 1945 roku. Poniżej przedstawiona jest lista najważniejszych tytułów, które zasługują na szczególną uwagę:
- Półwiecze: historia polityczna świata po 1945. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-12408-3,
- Najnowsza historia Polski. Wyd. pełne. Warszawa: Świat Książki, 2003. ISBN 83-7311-991-4, Brak numerów stron w książce,
- Historia Polski 1914–2005. Wyd. 11. (rozsz.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14696-6, Brak numerów stron w książce,
- Gospodarka: wzrost i upadek systemu nakazowo-rozdzielczego. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. ISBN 978-83-01-15487-5, Brak numerów stron w książce,
- Droga przez mgłę. Warszawa: Instytut Jagielloński, 2006. ISBN 83-60559-00-7, Brak numerów stron w książce,
- Najnowsza historia Polski 1914–2011. Warszawa: Świat Książki, 2011. ISBN 978-83-7799-614-0, Brak numerów stron w książce,
- Uczniowie czarnoksiężnika. Zło potężne naszymi słabościami. Warszawa: Difin, 2011. ISBN 978-83-7641-489-8, Brak numerów stron w książce,
- Upodmiotowienie polskiej polityki. W: Repolonizacja Polski. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2016. ISBN 978-83-7553-216-6, Brak numerów stron w książce,
- Świat Chrystusa. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2016. ISBN 978-83-7553-218-0, Brak numerów stron w książce,
- Historia Polski 1914–2015. Wyd. 12. (rozszerzone). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017. ISBN 978-83-01-19258-7, Brak numerów stron w książce,
- Mistrzowska gra Józefa Piłsudskiego. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2018. ISBN 978-83-7553-240-1, Brak numerów stron w książce,
- Roztrzaskane lustro. Upadek cywilizacji zachodniej. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2019. ISBN 978-83-7553-260-9, Brak numerów stron w książce,
- Orlęta Lwowskie. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2019. ISBN 978-83-7553-264-7, Brak numerów stron w książce,
- Kierunek targowica: Polska 2005–2015. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2019. ISBN 978-83-7553-276-0, Brak numerów stron w książce,
- Bunt barbarzyńców. 105 pytań o przyszłość naszej cywilizacji. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2020. ISBN 978-83-7553-304-0, Brak numerów stron w książce,
- Chluba i zguba. Antologia najnowszej publicystyki patriotycznej. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2020. ISBN 978-83-7553-307-1, Brak numerów stron w książce,
- Historia chrześcijaństwa: świętości, upadki, nawrócenia. T. 1. Od narodzin Jezusa do upadku Konstantynopola. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2021. ISBN 978-83-7553-313-2, Brak numerów stron w książce,
- Historia chrześcijaństwa: świętości, upadki, nawrócenia. T. 2. Od XVI do XXI wieku. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2021. ISBN 978-83-7553-318-7, Brak numerów stron w książce,
- Komunizm światowy. Od teorii do zbrodni. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2022. ISBN 978-83-7553-333-0, Brak numerów stron w książce,
- Historia i Teraźniejszość. Podręcznik dla liceów i techników. Klasa 1. 1945–1979. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk, 2022. ISBN 978-83-7553-347-7, Brak numerów stron w książce,
- Orzeł, lew i krzyż. Historia i kultura krajów Trójmorza. Tom 1, Wydawnictwo Biały Kruk 2022, ISBN 978-83-7553-362-0,
- Tyrania postępu (współautor), Wydawnictwo Biały Kruk, Kraków 2023, ISBN 978-83-7553-373-6,
- Bezbożność, terror i propaganda. Fałszywe proroctwa marksizmu, Wydawnictwo Biały Kruk, 2024, ISBN 9788375533996.
Wszystkie wymienione tytuły odzwierciedlają pasję oraz zaangażowanie autora w dogłębne badania historyczne i pedagogiczne. Publikacje te są niezwykle wartościowe i przyczyniają się do poszerzenia wiedzy o historii Polski oraz innych istotnych tematów.
Przypisy
- Wojciech Roszkowski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 02.08.2023 r.] .
- Historyk prof. Wojciech Roszkowski otrzymał nagrodę Patrioty Roku [online], dzieje.pl [dostęp 11.12.2023 r.]
- Ceremonia wręczenia medali „Pro Bono Poloniae” oraz „Pro Patria” dla Wydawnictwa „Biały Kruk” i jego współpracowników - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych [online], kombatanci.gov.pl [dostęp 03.12.2023 r.] .
- Prof. Roszkowski z nagrodą im. Józefa Mackiewicza za „Roztrzaskane lustro”. Gratulujemy!. bialykruk.pl, 12.11.2020 r. [dostęp 11.12.2020 r.] .
- Nagrody Feniks 2020 przyznane. Biały Kruk z czterema statuetkami!. bialykruk.pl, 08.12.2020 r. [dostęp 11.12.2020 r.] .
- Między zarazą a ideologią – prof. Roszkowski w kontynuacji „Roztrzaskanego lustra” odpowiada na 105 pytań o przyszłość naszej cywilizacji. bialykruk.pl, 16.10.2020 r. [dostęp 20.10.2020 r.] .
- Prof. Wojciech Roszkowski, autor „Roztrzaskanego Lustra”, został odznaczony Orderem Orła Białego! Gratulujemy!. bialykruk.pl, 03.05.2020 r. .
- Ordery Orła Białego w Święto Narodowe Trzeciego Maja. prezydent.pl, 03.05.2020 r. .
- Wystąpienie podczas uroczystości wręczenia Orderów Orła Białego. prezydent.pl, 03.05.2020 r. [dostęp 20.10.2020 r.] .
- Znamy laureatów nagród „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” za 2019 rok. wydawca.com.pl, 09.02.2020 r. [dostęp 28.04.2020 r.] .
- „Książka Dekady” dla prof. Wojciecha Roszkowskiego i „Książka Roku” dla prof. Andrzeja Nowaka. bialykruk.pl, 05.02.2020 r. [dostęp 28.04.2020 r.] .
- Zarządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 28.07.2020 r. w sprawie powołania członków Rady Muzeum przy Muzeum Narodowym w Warszawie. Dziennik Urzędowy MKiDN, 28.07.2020 r. [dostęp 29.07.2020 r.] .
- Zofia Grodek: Irena Kostrowicka – zob.: https://ssl-kolegia.sgh.waw.pl/pl/KES/struktura/KHGiS/Strony/Irena-Kostrowicka.aspx [dostęp 27.08.2022 r.] .
- KonradK. Ciesiołkiewicz, Perswazja zamiast dialogu – o dyskusji wokół „HiT-u” [online], camiso.org.pl, 13.08.2022 r. [dostęp 14.08.2022 r.] .
- KarolinaK. Słowik, Dzieci z in vitro są „hodowane”, a papież Jan Paweł II to „następca Jezusa na Ziemi”. Czy jest alternatywa dla podręcznika do HiT-u? [online], wyborcza.pl, 12.08.2022 r. [dostęp 14.08.2022 r.] .
- W podręczniku do HiT o „hodowli” ludzi. „To konkretny atak. Atak, który jest kierowany w dzieci, w rodziców” [online], TVN24 [dostęp 14.08.2022 r.] .
- BeniaminB. Bukowski, Historia a teraźniejszość [online], Więź, 30.09.2022 r. [dostęp 05.10.2022 r.] .
- JosJ. Stübner, „Abendland”, „Lateinische Zivilisation” oder „Zivilisation des Todes”. Zivilisationismus und rechte Untergangsvorstellungen w Polsce, Niemczech i Austrii, „Studia Litteraria et Historica” (10), 2021, DOI: 10.11649/slh.2571, ISSN 2299-7571 [dostęp 18.08.2022 r.] .
- JanJ. Kofman, Wojciech Roszkowski, Roztrzaskane lustro. Upadek cywilizacji zachodniej, „Studia Polityczne”, 47 (3), 2020, s. 167, DOI: 10.35757/STP.2019.47.3.08, ISSN 1230-3135 [dostęp 18.08.2022 r.] .
- MarcinM. Wałdoch, Wojciech Roszkowski, Roztrzaskane lustro. Upadek cywilizacji zachodniej, „Świat Idei i Polityki”, 18, 2019, s. 478 .
- Książka historyczna roku po raz ósmy!. ksiazkahistorycznaroku.pl, 13.11.2015 r. [dostęp 15.11.2015 r.] .
- Piwowar, Braun, Roszkowski – wybrano nową Radę Nadzorczą TVP. polskatimes.pl, 03.03.2011 r. [dostęp 12.02.2013 r.] .
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Stanisław Zakrzewski (historyk) | Czesław Strzeszewski | Jerzy Prokopiuk | Krzysztof Zdzitowiecki | Feliks Kucharzewski | Maksymilian Horwitz | Janusz Korczak | Stefan Minc | Helena Więckowska | Tomasz Bulik | Andrzej Wat | Artur Badyda | Józef Stypiński | Dariusz Stola | Wacław Moszyński | Andrzej Siciński | Krzysztof Rybiński | Józef Marian Sosnowski | Zdzisław Sadowski | Michał GryzińskiOceń: Wojciech Roszkowski