Stefan Minc

---

Życiorys

Stefan Minc przyszedł na świat w rodzinie Jakuba i Bronisławy Minców. Jest absolwentem Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie specjalizował się w chemii oraz biologii fizycznej. W 1938 roku uzyskał tytuł magistra filozofii, koncentrując się na chemii. W latach 1935–1938 był zatrudniony w laboratorium badawczym w Tomaszowskiej Fabryce Sztucznego Jedwabiu, a swoje studia kontynuował na Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie.

W marcu 1938 objął stanowisko kierownika laboratorium Farbiarni Sztucznego Włókna, które znajdowało się w Rudzie Pabianickiej, zarządzanej przez Szwajcarską Spółkę Akcyjną. Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, brał udział w obronie stolicy, Warszawy. Pod koniec tego samego roku przebywał w Białymstoku, a później, aż do lutego 1941 roku, był inżynierem chemikiem w Fabryce Sztucznego Włókna w Mohylewie, na terytorium Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. W tym okresie opracował nowatorską metodę produkcji wzmocnionego włókna, co miało znaczenie dla przemysłu oponiarskiego.

W lutym 1941 roku znalazł się na Białoruskiej Akademii Nauk jako starszy asystent w Laboratorium Chemii Koloidów. Gdy nastąpił wybuch wojny radziecko-niemieckiej, ewakuował się do Czelabińska, gdzie rozpoczął pracę w Fabryce Wojskowej nr 34, prowadząc badania dotyczące nitrocelulozy. W 1942 roku zaciągnął się do Armii Czerwonej, a w czerwcu 1943 roku jako ochotnik wstąpił do 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. W październiku doznał ran w trakcie bitwy pod Lenino.

W grudniu 1943 roku został skierowany do Akademii Wojennej Broni Chemicznej w Moskwie, którą ukończył w sierpniu 1944 roku. Następnie brał udział w działaniach bojowych jako członek 1 Korpusu Pancernego LWP, walcząc pod Wrocławiem, Berlinem, Dreznem i Pragą. Po wojnie, 4 marca 1945 roku, wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej, a po pewnym czasie przeszedł w stan spoczynku w stopniu podpułkownika. W lipcu 1945 roku został oddelegowany do pracy na Politechnice Gdańskiej, gdzie jako adiunkt rozpoczął działalność dydaktyczną, stając się jednym z pierwszych wykładowców tej uczelni od 1 października 1945 roku.

Po krótkim czasie, do 1952 roku, awansował na profesora Politechniki Gdańskiej. W latach 1947–1951 pełnił funkcję dziekana Wydziału Chemicznego. W tym okresie nawiązał współpracę z istotnymi instytucjami przemysłu Trójmiasta, takimi jak Stocznia Gdańska, Port morski Gdańsk oraz Port morski Gdynia. Jego osiągnięcia obejmowały również pozyskanie do biblioteki Wydziału Chemicznego 120 tomów periodyku „Chemical Abstracts” z lat 1907–1950.

W 1946 roku otrzymał tytuł zastępcy profesora, a w 1947 roku został profesorem nadzwyczajnym. W 1954 roku awansował na profesora zwyczajnego. Uzyskał tytuł doktora na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej w 1947 roku. Pracował również jako wykładowca w Akademii Medycznej w Gdańsku w latach 1948–1951, a następnie od 1952 do 2003 mieszkał w Warszawie. W latach 1952–1984 był związany z Uniwersytetem Warszawskim, gdzie od 1972 do 1975 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Podstawowych Problemów Chemii Wydziału Chemii.

W kolejnych latach Minc zajmował różne kierownicze stanowiska. Od 1952 do 1954 kierował Zakładem Elektrochemii na Katedrze Chemii Fizycznej, od 1954 do 1959 zarządzał Katedrą Elektrochemii, a od 1960 do 1969 Katedrą Chemii Fizycznej, a następnie pracownią Elektrochemii. Był kluczowym uczestnikiem w tworzeniu samodzielnego Wydziału Chemii w 1955 roku oraz czynnie angażował się w rozbudowę bazy dydaktycznej.

W latach 1955–1965 pracował w Zakładzie Elektrochemii Instytutu Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk, a także pracował w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku w latach 1958–1968, gdzie od 1958 do 1962 był zastępcą dyrektora ds. nauki. Od 1962 do 1966 pełnił funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Oświaty i Szkolnictwa Wyższego, a wcześniej był zastępcą sekretarza Wydziału III Nauk Matematyczno-Fizycznych i Chemicznych Polskiej Akademii Nauk w latach 1952–1958.

Stefan Minc był członkiem Komitetu Nauk Chemicznych Polskiej Akademii Nauk w latach 1954–1968, a także Komitetu Spektroskopii PAN od 1969 do 1980 oraz Polskiego Towarzystwa Chemicznego, w którym działał od 1945 do 2003 roku. Był również członkiem International Society of Electrochemical i Electrochemical Society w USA. Działał w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej od 1948 roku, a wcześniej był członkiem Polskiej Partii Robotniczej w latach 1944–1948.

Inicjował i rozwijał nowoczesne kierunki badań naukowych w Polsce, w tym spektroskopię molekularną, badania roztworów (elektrolitów), chemii radiacyjnej oraz elektrochemii. Od 1953 do 1977 roku był zastępcą redaktora naczelnego „Roczników Chemii”, periodyku Polskiego Towarzystwa Chemicznego. Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 350 publikacji, współautorstwo trzech książek dotyczących badań właściwości elektrochemicznych oraz bioelektrochemii. Był promotorem 44 doktorów.

Stefan Minc zmarł w Warszawie i został pochowany 18 września 2003 roku na cmentarzu Wojskowym na Powazkach, w kwaterze A 41-2-21.

Ordery i odznaczenia

Stefan Minc otrzymał wiele prestiżowych odznaczeń i wyróżnień, które podkreślają jego wkład w życie społeczne i naukowe. Oto lista tych honorów:

• Order Sztandaru Pracy II klasy,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy,
• Krzyż Walecznych (1945),
• Złoty Krzyż Zasługi (27 marca 1947),
• Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (14 stycznia 1955),
• Medal za Zasługi dla Obronności Kraju,
• Odznaka tytułu Zasłużony Nauczyciel PRL,
• Medal Uniwersytetu Warszawskiego (1986).

Wszelkie te odznaczenia świadczą o jego znaczącej roli w historii Polski oraz jego zaangażowaniu w edukację i obronność kraju.

Nagrody

Stefan Minc jest uznawany za wybitnego naukowca, który otrzymał liczne wyróżnienia za swoje osiągnięcia. Poniżej przedstawione są najważniejsze nagrody, które świadczą o jego wkładzie w rozwój nauki:

• Nagroda Państwowa III stopnia za osiągnięcia w dziedzinie elektrochemii i badań nad korozją w roku 1955,
• Nagroda Państwowej Rady do spraw Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej I stopnia w roku 1965,
• liczne nagrody resortowe, w tym I stopnia w latach 1963 oraz 1985.

---

Oceń: Stefan Minc

---