Krzysztof Zdzitowiecki


Krzysztof Zdzitowiecki, znany również pod pseudonimem Pomurnik, to wybitna postać w polskim środowisku alpinistycznym. Urodził się 13 listopada 1939 roku w Warszawie, gdzie spędził swoje młodzieńcze lata.

Jako taternik, alpinista oraz himalaista, Zdzitowiecki zdobył uznanie w kraju i za granicą, a jego osiągnięcia były kluczowe dla polskiego alpinizmu.

Oprócz pasji związanej z górami, prowadził również działalność naukową jako profesor. Jest kierownikiem Zakładu Biologii, Systematyki i Zoogeografii Helmintów w Instytucie Parazytologii Polskiej Akademii Nauk, gdzie przyczynia się do rozwoju wiedzy w dziedzinie biologii.

Taternictwo i alpinizm

W 1958 roku rozpoczął swoją przygodę ze wspinaczką w malowniczych Tatrach. Na początku swojej kariery angażował się w speleologię, a w 1961 roku osiągnął „stare dno” Jaskini Śnieżnej, zanurzając się na głębokość 568 metrów, wspólnie z Januszem Onyszkiewiczem i Bernardem Uchmańskim. Bardzo szybko przeszedł do wspinaczki skałkowej, stając się jednym z wiodących taterników w Polsce.

W 1962 roku razem z Eugeniuszem Chrobakiem, Januszem Kurczabem oraz Andrzejem Heinrichem dokonali przełomowego pierwszego przejścia Filara Kazalnicy Mięguszowieckiej. W tym samym roku, jako pierwsi, przeszli z Andrzejem Mrozem Galerię Gankową drogą Studnički. Samotnie okrążył grań wokół Morskiego Oka, a w zimie zdobył drogę Długosza na Kazalnicy. Ponadto, jako jedyny taternik, przeszedł w polskich Tatrach Wysokich wszystkie drogi opisane w przewodnikach autorstwa Witolda Henryka Paryskiego.

Na przestrzeni drugiej połowy lat 60. jego ambicje wspinaczkowe sięgnęły również poza granice Polski. W Alpach wspiął się na przykład na drogi Dulfera na Fleischbank w masywie Wilder Kaiser w 1964 roku, co było pierwszym polskim przejściem tego szlaku. Wraz z Kazimierzem Głazkiem, przeszedł północno-wschodnią ścianę Finsteraarhornu, korzystając z drogi Hasslera z nowym wariantem. W 1968 roku wraz z Andrzejem Heinrichem i Henrykiem Furmanikiem zdobył północny filar Pointe Young na Grandes Jorasses, a w 1971 roku zdobył północną ścianę Matterhornu, wspinając się z Andrzejem Wiluszem i Zygmuntem Kieńciem przez drogę Bonattiego. Jego osiągnięcia w górach Kaukazu również zasługują na uwagę; w 1978 roku zdobył Uszbę, korzystając z Filaru Schmaderera.

Góry wysokie

W latach 70. Krzysztof Zdzitowiecki często odwiedzał wysokie góry. W 1972 roku, razem z Janem Holnickim-Szulcem oraz Januszem Kurczabem, zainicjował nową drogę, prowadzącą południowo-zachodnią ścianą na Noszak w Hindukuszu. Następnie, w 1974 roku, zdobył Szczyt Komunizmu (dzisiejszy Szczyt Ismaila Samaniego) w Pamirze, korzystając z trudnej drogi Borodkina. W 1978 roku ponownie postawił swoją stopę na szczycie, tym razem korzystając z drogi ukraińskiej.

Jednym z najbardziej emocjonujących epizodów w jego karierze były zdobycia dziewiczych szczytów na Alasce, w Kanadzie oraz na Antarktydzie, w okolicach polskiej stacji badawczej na Wyspie Króla Jerzego. Warto jednak szczególnie wspomnieć o wyprawie na Gaszerbrumy w 1975 roku, która była kierowana przez Wandę Rutkiewicz.

1 sierpnia 1975 roku, Zdzitowiecki, wraz z Januszem Onyszkiewiczem oraz Leszkiem Cichym, zrealizował trzecie wejście na Gaszerbrum II, który osiąga wysokość 8034 m. Warto podkreślić, że zespół ten poprowadził częściowo nową drogę, co czyniło ich pionierami, a jednocześnie byli pierwszym polskim zespołem, który zdobył główny wierzchołek ośmiotysięcznika.

Dziesięć dni później, 11 sierpnia, zespół Zdzitowieckiego zrealizował kolejny sukces: na dziewiczy do tej pory wierzchołek Gaszerbrum III, mierzący 7952 m, weszli razem z Wandą Rutkiewicz, Januszem Onyszkiewiczem oraz Alison Chadwick-Onyszkiewicz. To wydarzenie oznaczało, że najwyższy wcześniej niezdobyty szczyt na świecie został w końcu zdobyty, a w tej historii można było dostrzec przełomowy moment, w którym brały udział kobiety.

Inna działalność

W latach 1977–1979 Krzysztof Zdzitowiecki aktywnie uczestniczył w sześciu ekspedycjach na Antarktydę. W 1977 roku brał udział w zakładaniu Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego. W kolejnych latach jego podróże na ten kontynent miały miejsce w 1995 oraz 2007.

Był również zaangażowany w środowisko wspinaczkowe, będąc członkiem Klubu Wysokogórskiego oraz Polskiego Związku Alpinizmu. W latach 1970–1972 sprawował funkcję prezesa Koła Warszawskiego Klubu Wysokogórskiego. Przez trzy dekady, aż do 1993 roku, pełnił obowiązki instruktora taternictwa.

Zdzitowiecki jest autorem wielu publikacji, w tym artykułów zamieszczonych w „Taterniku”, a także współautorem podręcznika Alpinizm, który został wydany pod redakcją M. Popki.

Osiągnięcia Krzysztofa Zdzitowieckiego zostały uhonorowane odznaczeniami, w tym Brązowym oraz Złotym Krzyżem Zasługi, a także medalami „Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe” w wersji brązowej oraz złotej. Jest on także członkiem honorowym PZA.

Prywatnie jest synem Hanny Zdzitowieckiej, mężem Ewy oraz ojcem dwojga dzieci: Andrzeja i Hanny.

Przypisy

  1. Janusz Kurczab | wspinanie.pl Serwis wspinaczkowy pisze, Z Krzysztofem „Pomurnikiem” Zdzitowieckim rozmawia Janusz Kurczab [online] [dostęp 22.12.2019 r.]
  2. M. J. Minakowski: Genealogia potomków Sejmu Wielkiego. [dostęp 08.06.2009 r.]
  3. Stacja Polskiej Akademii Nauk „Arctowski”. [dostęp 08.06.2009 r.]

Oceń: Krzysztof Zdzitowiecki

Średnia ocena:4.56 Liczba ocen:13