Wacław Ulass

Wojsko i służby mundurowe

Wacław Ulass, urodzony 21 sierpnia 1893 roku w Warszawie, był doświadczonym polskim pilotem, który zapisał się w historii jako starszy sierżant Wojska Polskiego. Jego kariera lotnicza rozciągała się od służby w armii carskiej, przez błękitną armię, aż po Wojsko Polskie.

W trakcie swojej służby uczestniczył w wielu znaczących wydarzeniach, w tym w wojnie sowiecko-fińskiej. Jego umiejętności i poświęcenie przyczyniły się do sukcesów w lotnictwie wojskowym. Warto również zauważyć, że był żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, co podkreśla jego zaangażowanie w walkę o niepodległość Polski w trudnych czasach historycznych.

Życiorys

Wacław Ulass, syn Wojciecha oraz Antoniny z rodu Sławek, swoją przygodę z lotnictwem rozpoczął w 1911 roku. To wtedy, w okolicach Warszawy, miał okazję wykonywać loty ślizgowe na mięśniolocie zaprojektowanym przez Leona Możdżyńskiego. Już wkrótce, jako kreślarz w biurze konstrukcyjnym Warszawskiego Towarzystwa Lotniczego Awiata, miał możliwość zapoznania się z nowinkami, takimi jak samoloty Aviatik oraz Etrich Taube. W 1912 roku ukończył naukę w warszawskiej Szkole Przemysłowo-Technicznej inż. Jana Dal-Trozzo.

Po wybuchu I wojny światowej, Ulass zdecydował się na służbę w lotnictwie. Jesienią 1915 roku rozpoczął edukację w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Kaczi, koło Sewastopola, gdzie zdobył dyplom pilota wojskowego w 1916 roku. Wyjątkowym osiągnięciem było wykonanie 3 maja 1917 roku pierwszego lotu odwróconego na świecie samolotem Morane-Saulnier G, pomiędzy latarnią morską Chersonez a portem w Sewastopolu.

Następnie, służył w Oficerskiej Szkole Lotniczej aż do lipca 1917 roku, po czym został przeniesiony do Kronsztadzkiej Eskadry Obrony Piotrogrodu. 18 października 1917 roku dołączył do Oddziału Awiatycznego 1 Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. Po rozwiązaniu korpusu w maju 1918 roku, dotarł do Francji, gdzie kontynuował szkolenie w szkołach lotniczych w Pau, Dijon oraz Voves. Tam pracował jako pilot, transportując samoloty z fabryk do jednostek wojskowych. Przyłączył się do armii Józefa Hallera, a w 39. Eskadrze Breguetów, powrócił do Polski.

Po demobilizacji w 1920 roku, pozostał w rezerwie, związując się z Eskadrą Ćwiczebną 1 pułku lotniczego. W latach dwudziestych XX wieku Ulass aktywnie działał w Zarządzie Głównym Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, a także w Departamencie Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji oraz w Zarządzie Miejskim Warszawy. W ZG LOPP pełnił funkcję kierownika referatu Wystaw Ruchomych, zajmując się promocją lotnictwa.

Współpraca z Aeroklubem Warszawskim również miała istotne znaczenie w jego karierze jako pilota sportowego. Wyjątkowe osiągnięcie miało miejsce we wrześniu 1923 roku, gdy na szybowcu Ikub 1a wziął udział w I Konkursie Ślizgowców w Białce k. Nowego Targu. Tam, jako pierwszy na świecie, zrealizował nocny lot szybowcem, który trwał 1 minutę i 40 sekund, a w klasyfikacji ogólnej zajął drugą lokatę, zdobywając nagrodę Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

W 1925 roku był jednym z trzech sędziów podczas II Krajowych Zawodów Szybowcowych w Gdyni. W latach 1928–1933 piastował stanowisko zawiadowcy portu lotniczego Warszawa-Mokotów, a także zajmował się organizacją portów lotniczych w Bydgoszczy oraz Katowicach, a także reorganizacją portów w Lwowie i Poznaniu. Z kolei w maju 1936 roku był częścią zespołu pilotów, którzy oblatywali jedyny polski wodnoszybowiec MT-1.

W lipcu 1935 roku na Winnej Górze w Biegonicach prowadził szybowcowy Ogólnopolski Obóz Przysposobienia Wojskowego. W czasie kampanii wrześniowej był pilotem Eskadry Łącznikowej 1 pułku lotniczego, wykonując 11 lotów, a 12 września 1939 roku został zestrzelony w rejonie Mińska Mazowieckiego. Przez Węgry, Jugosławię oraz Grecję dotarł do Francji. Ze względu na wiek nie mógł uczestniczyć w działaniach operacyjnych, zatem zgłosił się do służby w lotnictwie Finlandii, gdzie brał udział w Ośrodku Uzupełnień 2 pułku lotniczego (Täydennyslentorykmentti 2, T-LentoR 2) w Parola. Po zakończeniu wojny radziecko-fińskiej, 31 marca 1940 roku, został zdemobilizowany.

Po dwóch latach pobytu w Szwecji, ewakuowano go do Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymał numer służbowy RAF 703037 i został przydzielony do dywizjonu 300. Jego działalność obejmowała także pracę w komisji zajmującej się wsparciem rodzin pilotów, którzy zostali ranni, zaginęli bądź polegli podczas czyichś działań bojowych.

Po demobilizacji w 1947 roku powrócił do Polski. Pierwszy czas był zatrudniony w Wojskowym Przedsiębiorstwie Budowlanym, a później przeniósł się do Instytutu Mechaniki Precyzyjnej. W 1958 roku przeszedł na emeryturę, ale nie przestał być aktywnym pilotem, pozostając w Aeroklubie Warszawskim oraz w Warszawskim Klubie Seniorów Lotnictwa. W grudniu 1965 roku, z rąk Klubu Seniorów Lotnictwa APRL, otrzymał pamiątkową plakietkę za swoje osiągnięcia w dziedzinie lotnictwa.

W ciągu swojej kariery Ulass zgromadził imponujące 2117 godzin w powietrzu, latając na 32 typach samolotów. Zmarł 23 listopada 1969 roku w Warszawie w Domu Rencisty im. Rodziny Matysiaków, gdzie mieszkał od lutego 1966 roku. Został pochowany na cmentarzu rzymskokatolickim na Bródnie (kwatera 42K-2-29).

Odznaczenia

Wacław Ulass zdobył wiele znaczących wyróżnień, które podkreślają jego osiągnięcia w dziedzinie lotnictwa. Wśród jego odznaczeń można wymienić:

  • odznakę Pilota,
  • Medal Lotniczy – przyznany mu trzykrotnie,
  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Odznakę Zasłużonego Działacza Lotnictwa Sportowego, którą otrzymał w 1966 roku.

Oceń: Wacław Ulass

★★★★★
Średnia ocena:4.76 Liczba ocen:18