Bronisław Regulski, urodzony 10 marca 1886 roku w Warszawie, był prominentną postacią w historii Wojska Polskiego. Jego życiorys można wzbogacić o szereg istotnych informacji dotyczących zarówno jego kariery wojskowej, jak i osiągnięć inżynieryjnych.
W ciągu swojego życia Regulski zdobył szereg odznaczeń, w tym Order Virtuti Militari, który jest nadawany za heroiczne czyny w obronie ojczyzny. Zmarł 24 września 1961 roku w Londynie, pozostawiając po sobie znaczący wpływ na polską historię wojskowości.
Życiorys
Urodziny Bronisława Regulskiego miały miejsce 10 marca 1886 roku w Warszawie, w rodzinie, której głową był Juliusz, urzędnik kolejowy, a matką Bronisława Kunegunda z Dołęga-Chodakowskich. Bronisław był bliźniakiem Józefa (1886–1973) oraz starszym bratem Janusza (1887–1983), Tadeusza (1896–1971) i Alicji (1907–1975).
W latach 1895–1904 uczył się w gimnazjum realnym w Łowiczu. Po uzyskaniu świadectwa maturalnego podjął studia w Instytucie Politechnicznym w Warszawie. W 1905 roku wyjechał do Belgii, gdzie kontynuował naukę na uniwersytecie oraz politechnice w Liège, kończąc studia w 1913 roku. W tym okresie odbył również obowiązkową służbę wojskową w rosyjskim 4 pułku strzelców jako jednoroczny ochotnik w latach 1911–1912, a 23 grudnia 1912 roku uzyskał stopień chorążego rezerwy piechoty.
Wkrótce po przyjeździe do Polski wybuchła I wojna światowa. 18 lipca 1914 roku Bronisław został zmobilizowany do 4 batalionu taborów w Kobryniu, gdzie objął stanowisko dowódcy 18 kolumny taborowej. W 1915 roku został przydzielony do sztabu 1 Dywizji Kawalerii, a następnie do sztabu 2 Armii. 24 października 1917 roku awansował na dowódcę tego batalionu, uzyskując prawa dowódcy brygady artylerii.
Od 15 grudnia 1917 roku służył w sztabie I Korpusu Polskiego w Rosji jako starszy adiutant. W czerwcu 1918 roku osiągnął stopień porucznika, a 7 lipca tegoż roku został zwolniony z wojska w związku z demobilizacją korpusu. Po tym wydarzeniu podjął pracę w Komisji Wojskowej Rady Regencyjnej jako referent.
25 października 1918 roku dołączył do Wojska Polskiego, potwierdzając stopień podporucznika, który miał od 25 października 1915 roku. Pełnił służbę w Oddziale III Naczelnego Dowództwa, a latem 1920 roku uzyskał awans na kapitana. Uczestniczył w wyprawie kijowskiej, a 23 października 1920 roku mianowano go majorem.
W latach 1921–1924 kontynuował naukę na Kursie Wyższej Szkoły Wojennej, a po jego ukończeniu został przydzielony do Oddziału IV Sztabu Generalnego. W 1924 roku awansował na pułkownika i wziął aktywny udział w szkoleniu kadr wojskowych. W 1926 roku objął stanowisko szefa Oddziału IV Sztabu Generalnego, a w lutym 1928 roku został dowódcą 25 pułku piechoty w Piotrkowie.
W kolejnych latach jego kariera wojskowa rozwijała się dynamicznie, a w 1939 roku, w momencie wybuchu II wojny światowej, Bronisław przedostał się do Rumunii, a później do Francji, gdzie dowodził zgrupowaniem wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Po klęsce Francji przybył do Anglii i pełnił funkcję attaché wojskowego w Londynie aż do 1945 roku, kiedy to awansował na generała dywizji.
Po zakończeniu wojny Bronisław Regulski pracował jako oficer łącznikowy przy brytyjskim Ministerstwie Wojny oraz w firmie „Tazab”. Był również jednym z głównych założycieli londyńskiego „Ogniska Polskiego”. Jego życie tragicznie zakończyło się 24 września 1961 roku w Londynie, gdzie zginął w wypadku samochodowym. Został pochowany na cmentarzu Brompton w Londynie, a jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (B-4-11,12).
6 stycznia 1935 roku w Warszawie Bronisław ożenił się z Zofią Wacławą Barbarą z Wajchtów (ur. 12 stycznia 1890 roku), wcześniej rozwiedzioną. Jako wyznawczyni ewangelicko-reformowanej, Zofia wzięła ślub z Bronisławem, a ich ceremonię poprowadził ksiądz Paweł Dilis. W wyniku tego małżeństwa Bronisław miał trzy pasierbice oraz pasierba Jana Kazimierza Daszewskiego (1916–1942), kapitana pilota Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, odznaczonego Orderem Virtuti Militari.
Ordery i odznaczenia
Bronisław Regulski, postać o niezwykłym dorobku, otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień, które podkreślają jego wkład w służbę wojskową oraz zasługi na rzecz Polski. Poniżej przedstawiamy szczegółowy wykaz jego najważniejszych odznaczeń:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5236 – 28 lutego 1922,
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 10 listopada 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 7 listopada 1925 „za zasługi na polu zaopatrzenia armji”,
- Krzyż Walecznych po raz pierwszy, w zamian za amarantową wstążkę otrzymaną 1 lipca 1918,
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
- Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1931 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Odznaka „Znak Pancerny” – honorowo 11 listopada 1935,
- Krzyż Komandorski Orderu Korony Rumunii – 4 grudnia 1923 i 31 stycznia 1924,
- Krzyż Komandorski czechosłowackiego Orderu Lwa Białego – 30 stycznia 1926,
- Krzyż Komandorski jugosłowiańskiego Orderu Białego Orła – 8 marca 1926,
- Krzyż Komandorski francuskiego Orderu Legii Honorowej – 1936,
- Krzyż Kawalerski francuskiego Orderu Legii Honorowej nr 30518 – 23 czerwca 1925,
- Order Łaźni III klasy (Wielka Brytania),
- Order Świętego Stanisława 2 stopnia – 30 stycznia 1917,
- Order Świętej Anny 3 stopnia – 26 czerwca 1916,
- Order Świętego Stanisława 3 stopnia – 27 czerwca 1915,
- Medal Zwycięstwa – 20 kwietnia 1925.
Wszystkie te odznaczenia stanowią niezbity dowód na jego niezwykłe zaangażowanie oraz poświęcenie w trudnych czasach dla kraju. Działania Reguskiego wniosły znaczący wkład w kształtowanie siły i niezależności polskiego wojska.
Przypisy
- Grażyna Zabłocka. Józef Regulski. „Podkowiański Magazyn Kulturalny”. 54. Podkowa Leśna: Towarzystwo Przyjaciół Miasta-Ogrodu Podkowa Leśna. [dostęp 07.04.2023 r.]
- Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 373.
- Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 57.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 5.
- Dekoracja generałów orderem Legii Honorowej. „Gazeta Lwowska”. Nr 224, s. 3, 30.09.1936 r.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19.03.1937 r., s. 5.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 11.11.1935 r., s. 125.
- M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 19.03.1931 r., s. 65.
- M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11.11.1938 r., s. 2.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 03.03.1926 r., s. 69.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 12.04.1926 r., s. 107.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28.01.1928 r., s. 19-28.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 41, 160.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18.03.1922 r., s. 226.
- Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 3.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 14.09.1926 r., s. 301.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 02.06.1923 r., s. 365.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 27.10.1920 r., s. 1087.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 15.07.1922 r., s. 506.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22.12.1934 r., s. 245.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 20.04.1925 r., s. 210.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14.02.1929 r., s. 79.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 130 z 09.12.1925 r., s. 708.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stanisław Karnibad | Tomasz Mathea | Tadeusz Wędrowski | Bolesław Andrzej Ostrowski | Jan Stefan Witkowski | Wacław Zawadzki (harcerz) | Artur Maruszewski | Ernest Wiśniewski | Julian Roykiewicz | Dezyderiusz Zawistowski | Wacław Ulass | Janusz Gaładyk | Jan Stefańczak | Michał Gedeon Radziwiłł | Ryszard Grosset | Andrzej Samsonowicz | Stanisław Szablewski | Roman Borzęcki | Jan Stamieszkin | Tadeusz ŚmigielskiOceń: Bronisław Regulski