Michał Gedeon Radziwiłł

Wojsko i służby mundurowe

Michał Gedeon Hieronim Radziwiłł, znany również jako książę Radziwiłł, urodził się 24 września 1778 roku w Warszawie, a zmarł 24 maja 1850 roku, również w Warszawie.

Był wysoko postawionym generałem wojsk polskich, który brał udział w kluczowych wydarzeniach historycznych swojej epoki, takich jak insurekcja kościuszkowska oraz wojny napoleońskie. Jego umiejętności dowódcze oraz zaangażowanie w sprawy narodowe czyniły go znaczącą postacią w polskim życiu politycznym i wojskowym.

Radziwiłł pełnił rolę naczelnego wodza w powstaniu listopadowym, co podkreśla jego zaangażowanie w walkę o niepodległość Polski. Dodatkowo, od 1825 roku, był senatorem-wojewodą Królestwa Polskiego (kongresowego), a dwa lata wcześniej, w 1822 roku, sprawował urząd senatora-kasztelana Królestwa Polskiego.

Biografia

Michał Gedeon Radziwiłł, postać o bogatej biografii, zaangażował się aktywnie w wydarzenia historyczne, które miały znaczący wpływ na losy Polski. Jego kariera wojskowa rozpoczęła się od uczestnictwa w insurekcji kościuszkowskiej, co świadczy o jego patriotycznym zaangażowaniu i determinacji w walce o ojczyznę.

W 1806 roku, podjął decyzję o wstąpieniu do Legii Północnej, a już 18 stycznia 1807 roku awansował na pułkownika, obejmując dowództwo tej formacji po generale Zajączku. Uczestniczył w kampanii 1807 roku, a 1 kwietnia 1808 roku, po włączeniu Legii do 5 i 6 pułku piechoty Księstwa Warszawskiego, objął dowództwo 5 pułku piechoty. Jego vojskowe osiągnięcia zostały dostrzegane, ponieważ 11 grudnia 1811 roku został awansowany na generała brygady.

Oprócz tego, brał udział w Inwazji na Rosję w 1812 roku oraz stawiał opór w obronie Gdańska w 1813 roku. W 1815 roku, przyszedł do niego wian na majątek Szpanów pod Równem, który należał do jego żony, Aleksandry. Majątek ten pozostawał w rękach rodziny Radziwiłłów aż do wybuchu II wojny światowej. Jego syn, Karol Andrzej Radziwiłł, odziedziczył to posiadłość.

Radziwiłł, czując zobowiązania wobec Królestwa Kongresowego, został przydzielony do 1 dywizji piechoty jako generał nadliczbowy i awansowany na generała dywizji. Jednakże, jego służba nie trwała długo, ponieważ już 27 grudnia 1815 roku, otrzymał dymisję. W 1828 roku, jako członek Sądu Sejmowego, miał okazję oceniać osoby oskarżone o zdradę stanu.

Podczas powstania listopadowego został powołany do Rady Administracyjnej i 20 stycznia 1831 roku, Sejm przyjął go na naczelnego wodza, a funkcję tę piastował do 26 lutego 1831 roku. Jako senator złożył podpis pod aktem detronizacji Mikołaja I Romanowa w dniu 25 stycznia 1831 roku. Po porażce powstania listopadowego, Michał Gedeon Radziwiłł został zesłany do Jarosławia, gdzie przez kilka lat był więziony przez władze rosyjskie do 1836 roku.

Jego zasługi i działania zostały docenione poprzez liczne odznaczenia, w tym krzyż kawalerski Orderu Virtuti Militari (1808), francuskie krzyże kawalerski i oficerski Orderu Legii Honorowej (1807 i 1813), a także rosyjską komandorię Krzyża Maltańskiego i bawarski Order św. Huberta.

Życie prywatne

Był on synem Michała Hieronima, który pełnił funkcję wojewody wileńskiego oraz był ordynatem na Klecku, Nieświeżu i Ołyce. Jego matką była Helena z Przeździeckich. W 1815 roku ożenił się z Aleksandrą Radziwiłłową, z domu Stecką, herbu Radwan. Wspólnie doczekali się trójki dzieci, a byli to: Michalina (1816-1883), Karol (1821-1886) oraz Zygmunt (1822-1892).

Przypisy

  1. Michał Gedeon Hieronim ks. Radziwiłł na Nieświeżu h. Trąby [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 15.12.2020 r.]
  2. Zbigniew Zacharewicz i Władysław Zajewski: Radziwiłł Michał Gedeon (wg metryki Michał Hieronim Karol). [w:] Polski Słownik Biograficzny t. XXX/1987 [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 13.03.2019 r.]
  3. Andrzej Biernat, Ireneusz Ihnatowicz, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003 r., s. 478.
  4. Dyarusz Sejmu z R. 1830–1831, wydał Michał Rostworowski, T. I, Kraków 1907 r., s. 244.
  5. Xięga Pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830, Lwów 1881 r., s. 47.
  6. Tadeusz Bieczyński, Sąd sejmowy 1827-1829 na przestępców stanu. Urzędowe akta, Poznań 1873 r., s. IX, 50.
  7. Diarjusz Senatu z roku 1830–1831, wydał Stefan Pomarański, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930 r., s. 454.
  8. Stanisław Łoza, Order domowy rycerski pw. świętego Huberta, w: Broń i Barwa, 1935 r. II, nr 3, s. 63.

Oceń: Michał Gedeon Radziwiłł

★★★★★
Średnia ocena:4.48 Liczba ocen:24