Jan Stamieszkin, który przyszedł na świat 27 maja 1920 roku w Warszawie, to postać historyczna, która pozostawiła swój ślad w polskim wojsku. Zmarł 20 listopada 1971 roku, również w stolicy Polski, co podkreśla jego silne związki z miastem, w którym się wychował i działał.
Znany jako generał brygady Ludowego Wojska Polskiego, Stamieszkin odegrał istotną rolę w formowaniu i rozwijaniu struktur wojskowych w Polsce po II wojnie światowej.
Życiorys
Jan Stamieszkin rozpoczął swoją drogę edukacyjną w warszawskim gimnazjum humanistycznym, które ukończył w 1937 roku. Następnie podjął studia z zakresu biologii w Wolnej Wszechnicy Polskiej. W momencie wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku, wstąpił na krótko do milicji radzieckiej. Później, do 1941 roku, kontynuował naukę na Lwowskim Instytucie Medycznym. Pod koniec czerwca 1941 podjął decyzję o wstąpieniu do Armii Czerwonej, gdzie objął stanowisko dowódcy plutonu sanitarnego. Zaledwie kilka miesięcy później, w sierpniu 1941, został felczerem wojskowym, jednak świeżo zaangażowaną osobą w tę funkcję, ponieważ był ranny jesienią 1941 roku w walkach toczonych na Ukrainie.
W 1942 roku ukończył szkołę Auto-Moto, co skierowało go do 35 zmechanizowanego pułku 1 Brygady I Zmechanizowanego Korpusu. Na zakończenie II wojny światowej miał już tytuł porucznika i dowodził plutonem zmechanizowanym. Po wojnie, w latach 1946–1947, wrócił do nauki we Lwowie, a następnie osiedlił się w Warszawie, gdzie wstąpił do Wojska Polskiego. Jego kariera w Siłach Powietrznych rozpoczęła się od pozycji oficera, kiedy podjął studia w szkole oficerskiej w Dęblinie oraz odbył staż w 5. Szturmowym Pułku Lotniczym w Bydgoszczy.
W 1949 roku zmienił swoje kompetencje na oficera politycznego, przejmując różnorodne obowiązki, w tym zastępcę komendanta Technicznej Szkoły Wojsk Lotniczych ds. politycznych w Zamościu. Na koniec roku 1950 objął stanowisko zastępcy dowódcy 5 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego w Warszawie. W następnych latach, od 1954 do 1955 roku, przeszedł kurs akademicki w Akademii Sztabu Generalnego WP w Rembertowie i skończył studia w ASG w 1956 roku.
Jan Stamieszkin pełnił rolę szefa sztabu w 5 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego, a od 1957 roku zajmował stanowisko w Dowództwie Lotnictwa Operacyjnego w Poznaniu. W latach 1959-1961 był zastępcą szefa, a następnie, od 1961, szefem sztabu Dowództwa Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju. Od lipca 1962 roku działał jako szef sztabu i zastępca dowódcy Wojsk Obrony Powietrznej Kraju.
W październiku 1963 roku został awansowany na stopień generała brygady, a formalności związane z nominacją miały miejsce w Belwederze, gdzie przewodniczący Rady Państwa Aleksander Zawadzki wręczył mu akt mianowania w obecności ministra obrony Mariana Spychalskiego. Niestety, w lipcu 1967 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska na skutek antysemickiej czystki w Wojsku Polskim. Ostatecznie w kwietniu 1968 roku, po przejściu na emeryturę z powodu złego stanu zdrowia, przeszedł do rezerwy.
Jan Stamieszkin odszedł z życia publicznego, kończąc swoją karierę spoczywając na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A14-3-3).
Życie prywatne
Jan Stamieszkin był osobą, która osiedliła się na stałe w stolicy Polski, Warszawie.
W życiu osobistym był żonaty z Haliną Zawadzką, która urodziła się w 1916 roku i zmarła w 1971 roku.
Ich związek zaowocował dwójką dzieci – córką oraz synem.
Odznaczenia
Jan Stamieszkin, uznawany za znakomitego działacza, został uhonorowany wieloma odznaczeniami, które potwierdzają jego wkład w rozwój kraju i społeczności. Wśród najważniejszych wyróżnień znajdują się:
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1964),
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1964),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1958),
- Złoty Krzyż Zasługi (1949),
- Medal 10-lecia Polski Ludowej,
- Order Czerwonej Gwiazdy (ZSRR, trzykrotnie),
- i inne.
Przypisy
- Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. III: M-S, Toruń 2010 r., s. 508
- Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Roman Borzęcki | Stanisław Szablewski | Andrzej Samsonowicz | Ryszard Grosset | Michał Gedeon Radziwiłł | Jan Stefańczak | Janusz Gaładyk | Wacław Ulass | Bronisław Regulski | Stanisław Karnibad | Tadeusz Śmigielski | Stefan Inis | Franciszek Sapieha (1772–1829) | Roman Starzyński | Leon Wrzosek | Sławomir Żakowski (generał) | Leszek Krzemień | Stanisław Krawczyk (pułkownik) | Kazimierz Cetnarowicz | Marian MostowiecOceń: Jan Stamieszkin