Teresa Górska-Żółtowska

---

Życiorys

W 1949 roku Teresa Górska-Żółtowska zdała maturę w Liceum Ogólnokształcącym Sióstr Sacré Coeur w Pobiedziskach, które znajduje się w okolicach Poznania. Następnie, w 1954 roku, obroniła swoją pracę magisterską z zakresu psychologii na Uniwersytecie Warszawskim. Już dwa lata przed tym wydarzeniem rozpoczęła pracę zawodową w Katedrze Psychologii Ogólnej tej uczelni.

Po ukończeniu studiów Teresa Górska-Żółtowska przez trzy kolejne lata (w okresie 1954-1957) pełniła rolę starszego asystenta w Pracowni Psychologii i Fizjologii Pracy. Wkrótce potem znalazła zatrudnienie w Instytucie Biologii Doświadczalnej (IBD) im. Marcelego Nenckiego w Warszawie. Tam pod przewodnictwem Jerzego Konorskiego stworzyła swoją pracę doktorską, zatytułowaną „Znaczenie czynnościowe dróg piramidowych w ruchowych odruchach warunkowych u psów”, którą obroniła w 1965 roku.

W trakcie swojej kariery badawczej prowadziła również badania zagraniczne, między innymi w Queens College of the City University of New York w 1967 roku, Laboratorium Neurofizjologii University of Wisconsin-Madison w latach 1967-1969 oraz 1975, a także w Zakładzie Fizjologii Uniwersytetu w Göteborgu w Szwecji w latach 1982-1983 i 1984-1985. W latach 1973-1974 zarządzała Pracownią Ontogenezy Układów Eferentnych w Stacji Badawczej IBD w Łomnej, a od 1979 do 1988 kierowała Pracownią Wrodzonych Form Zachowania w Zakładzie Neurofizjologii IBD. Następnie, od 1988 do 2002 roku, stała na czele Pracowni Kontroli Zachowania Ruchowego w tym samej jednostce badawczej.

W 1983 roku uzyskała tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1994 roku profesora zwyczajnego. Jej osiągnięcia zostały docenione w 2004 roku, kiedy to otrzymała Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla polskiej nauki. Zmarła 27 listopada 2019 roku. Jej ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 159-6-9/10).

Dorobek naukowy

Badania Teresy Górskiej-Żółtowskiej dostarczyły niezwykle interesujących wniosków, które rzuciły nowe światło na mechanizmy działania układu nerwowego. W szczególności ukazały, że sygnalizacja zwrotna z efektora nie jest absolutnie niezbędna do realizacji prostych reakcji instrumentalnych, ani do formowania ruchowego odruchu warunkowego.

W ramach swoich prac, badaczka miała również okazję szczegółowo zbadać funkcję układu piramidowego, koncentrując się na ruchach kończyn przednich. Jej badania dotyczyły przede wszystkim ruchów części odsiebnych u różnych gatunków, w tym psa, kota i małpy. Umożliwiły one zidentyfikowanie zmian w dynamice ruchów tylnych kończyn, jak również w koordynacji wszystkich kończyn podczas swobodnego poruszania się zwierząt, takich jak koty i szczury, po uszkodzeniach rdzenia kręgowego.

Wybrane prace

Oto wybrane publikacje profesor Teresy Górskiej-Żółtowskiej, które stanowią znaczący wkład w dziedzinie neurobiologii:

• T. Górska, E. Jankowska (1961) The effect of deafferentation on instrumental (Type II) conditioned reflexes in dogs. „Acta Biol. Exper.”, 21, 219-234,
• C.N. Woolsey, T. Górska, A. Wetzel, T.C. Erikson, F.J. Earls, J. M. Allman (1972) Complete unilateral section of the pyramidal tract at the medullary level in Macaca Mulatta. „Brain Res.”, 40, 119-123,
• T. Górska (1974) Functional organization of cortical motor areas in adult dogs and puppies. „Acta Neurobiol. Exp.”, 34, 171-203,
• T. Górska, M. Zalewska-Walkowska (1982) Effect of pyramidal lesions on manipulative movements in the dog. An ontogenetic approach. „Acta Neurobiol. Exp.” 42, 343-367,
• B. Alstermark, T. Górska, A. Lundberg, L.-G. Pettersson (1990) Integration in descending motor pathways controlling the forelimb in the cat. 16. Visually guided switching of target-reaching. „Exp. Brain. Res.”, 80, 1-11,
• T. Górska, T. Bem, H. Majczyński, W. Zmysłowski (1996) Different forms of impairment in the fore-hindlimb coordination after partial spinal lesions in cat. „Acta Neurobiol. Exp.” 56, 177-188,
• T. Górska, A. Grabowska, J. Zagrodzka (1997) Mózg a zachowanie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa,
• T. Górska, B. Chojnicka-Gittins, H. Majczyński, W. Zmysłowski (2007) Overground locomotion after incomplete spinal lesions in the rat: quantitative gait analysis. „J. Neurotrauma”, 24, 1198-1218.

---

Oceń: Teresa Górska-Żółtowska

---