Tadeusz Drewnowski

---

Życiorys

II wojna światowa

Karol Drewnowski, ojciec Tadeusza, był doktorem historii oraz nauczycielem w renomowanym Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Warszawie przed wybuchem II wojny światowej. Jako wizytator Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego, jego wkład w edukację był znaczący. Jego brat Jerzy, urodzony w 1918 roku, stał się po wybuchu konfliktu pierwszym komendantem Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej PLAN. W trakcie brutalnych działań Gestapo wymierzonych w PLAN, Tadeusz Drewnowski, w towarzystwie ojca oraz drugiego brata, Andrzeja, został uwięziony w notoriousznym więzieniu na Pawiaku od 18 stycznia do 13 września 1940 roku, kiedy to Karol i Andrzej zostali tragicznie rozstrzelani w Palmirach 14 czerwca 1940 roku. Po tych dramatach, Tadeusz zaangażował się w działalność konspiracyjną, w ramach Związku Walki Zbrojnej, a później Armii Krajowej.

Wykształcenie

Po zakończeniu wojny, Tadeusz rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Łódzkim. W 1947 roku, zadebiutował jako krytyk w tygodniku „Kuźnica”. W 1949 roku zdecydował się na przenosiny na Wydział Filologiczny Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie równocześnie rozpoczął pracę w Instytucie Badań Literackich PAN. W latach 1950-1951 był asystentem w Katedrze Literatury UW, a swoją pracę magisterską obronił w 1952 roku. Znaczącym osiągnięciem w jego karierze było uzyskanie tytułu naukowego profesora nauk humanistycznych w 1982 roku.

Praca dziennikarska

Tadeusz Drewnowski od 1950 roku aktywnie pracował jako dziennikarz. W latach 1950–1955 był odpowiedzialny za dział krytyki w tygodniku „Nowa Kultura”, a jego reportaż z ZSRR, zatytułowany „Moskiewskie lato”, został opublikowany w 1953 roku. W tym samym czasie z Arnoldem Słuckim zrealizował zbiór wierszy okazjonalnych „Zrodził nas czyn” na X-lecie Związku Walki Młodych. W latach 1956–1961 był członkiem redakcji miesięcznika „Dialog”, a w połowie lat pięćdziesiątych także redaktorem tygodnika „Orka”. W 1960 roku obszedł się do tygodnika „Polityka”, gdzie kierował działem kultury aż do 1982 roku. Jego praca przyczyniła się do znacznego sukcesu pisma. Po ogłoszeniu stanu wojennego opuścił redakcję i skupił się na działalności naukowej. W 1992 roku redagował krótko dodatek „Kultura” do „Polityki”.

Prace edytorskie i literaturoznawcze

W 1954 roku Tadeusz był częścią komitetu redakcyjnego „Utworów zebranych” Tadeusza Borowskiego. Dwa lata później, w 1956 roku, redagował „Pisma wybrane” Michała Bałuckiego. W jego twórczości w serii „Biblioteka analiz literackich” znalazły się tytuły takie jak „Noce i dnie” Marii Dąbrowskiej (1965) oraz „Urząd” Tadeusza Brezy (1967). W 1969 roku opublikował znany tom szkiców i recenzji, które wcześniej ukazywały się w prasie pod tytułem „Krytyka i giełda”, a także szkic o Brezie w serii „Sylwetki współczesnych pisarzy”. W 1971 roku Tadeusz wydał uznawana książkę „Ucieczka z kamiennego świata. O Tadeuszu Borowskim”, za którą w 1972 roku otrzymał nagrodę „Miesięcznika Literackiego”. Doktoryzował się w tym samym roku w Instytucie Badań Literackich. W latach 1975-1977 prowadził wykłady na Uniwersytecie Warszawskim. Dla Państwowego Instytutu Wydawniczego przygotował edycje dzieł Borowskiego, w tym „Opowiadania wybrane” (1971) oraz „Poezje” (1974). W późniejszych latach jego zainteresowanie skupiało się na twórczości Marii Dąbrowskiej, czego efektem było wydanie pracy „Rzecz russowska: o pisarstwie Marii Dąbrowskiej” w 1981 roku, które stało się podstawą do uzyskania habilitacji w 1983 roku. Przygotował także edycje jej opowiadań „A teraz wypijmy…” (1981) oraz autobiograficzne wspomnienia „Tyle hałasu o nic?”, które zdobyły Nagrodę historyczną tygodnika „Polityka”. Po pracy w „Polityce” w 1982 roku, związał się z Zakładem Literatury Polskiej XX wieku jako docent. Jego praca naukowa w latach 80. zaowocowała wydaniem Dzienników Marii Dąbrowskiej w pięciu tomach w 1988 roku, a także monografii „Walka o oddech. O pisarstwie Tadeusza Różewicza” w 1990 roku. W 1991 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego w Instytucie Literatury Polskiej UW, a jego praca emerytalna rozpoczęła się w 1996 roku. W następnych latach kontynuował współpracę, publikując rozszerzone wydania Dzienników, w tym czterotomowe „Dzienniki powojenne 1945–1965” (1996–1997) oraz trzytomowe „Dzienniki 1914–1945” (1998–2000), a także jednostronicowy wybór „Życie moje cudowne…: dzienniki w jednym tomie” (2002) oraz pełne wydanie trzynastotomowe (2009). W 1997 roku, na podstawie przeprowadzanych wykładów, powstała synteza powojennej literatury polskiej „Próba scalenia. Dialogi, wzorce, style”. Opracował także „Niedyskrecje pocztowe: korespondencja Tadeusza Borowskiego” (2001), tom 1 (Poezja wspólnie z Joanną Szczęsną) i 4 (Krytyka). Od 2003 do 2005 roku wydano wszystkie cztery tomy Pism Borowskiego. W 2006 roku Tadeusz wydał tom własnych szkiców „Porachunki z XX wiekiem: szkice i rozprawy literackie” oraz książkę „Wyprowadzka z czyśćca: burzliwe życie pośmiertne Marii Dąbrowskiej.” W 2010 roku, w limitowanym nakładzie 300 egzemplarzy, wydał pierwsze pełne wydanie „Dzienników” Dąbrowskiej z lat 1914–1965, które było unikalne przez swoją formę, jako edycja szczególna – wstępna, bez opracowania edytorskiego i przypisów, z zapisami rozterek emocjonalnych pisarki, szczególnie dotyczących związku z Anną Kowalską. Dwa lata później, w 2012, opublikował wspomnienia „Happy end” oraz „Nawałnice”.

Działalność polityczna i społeczna

Pomiędzy 1947 a 1948 rokiem Tadeusz był członkiem Polskiej Partii Robotniczej (PPR), a od 1948 roku przystąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), z której wystąpił w 1983 roku. W 1953 roku aktywnie uczestniczył jako członek egzekutywy POP PZPR przy Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich. Należał do Związku Literatów Polskich (ZLP), pełniąc w 1983 roku funkcję wiceprezesa. W 1989 roku brał udział w zakładaniu Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (SPP). W 1998 roku do jego dokonań dołączyło członkostwo w polskim PEN-Clubie, gdzie od 1999 roku zasiadał w zarządzie. Był także aktywnym członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz honorowym członkiem Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Ordery i odznaczenia

Tadeusz Drewnowski zdobył szereg prestiżowych odznaczeń i wyróżnień w ramach uznania za swoje osiągnięcia. Poniżej przedstawione są jego szczególne nagrody:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1959 roku,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 19 stycznia 1955 roku,
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, przyznany 2 kwietnia 2013 roku.

Miejsce pochówku

W dniu 19 września 2018 roku nastąpiło uroczyste pochowanie Tadeusza Drewnowskiego. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Wojskowym na Powązkach, konkretnie w kwaterze D-2-6.

---

Oceń: Tadeusz Drewnowski

---