Sławomir Biskupski

---

Życiorys

Rodzice Sławomira Biskupskiego to Stefan Biskupski herbu Szreniawa, mający w posiadaniu majątek Miecze koło Grajewa, oraz Helena, córka uznanego chirurga-ginekologa, doktora Teodora Prostwiłł-Boryssowicza, który nosił herb Dryja.

W swojej edukacji Biskupski uczęszczał do Liceum im. Tadeusza Czackiego w Warszawie, wybierając nauki na wydziale matematyczno-fizycznym. Interesował się lotnictwem, co skłoniło go do budowy modeli samolotów. W 1936 roku postanowił zorganizować wraz z kolegami szkolne czasopismo poświęcone tematyce lotniczej, które nosiło nazwę „Ikar”. Pasjonując się lataniem, zdobył licencję pilota szybowcowego, uzyskując kategorię A. Ukończenie szkoły wyznaczone na 25 maja 1939 roku, pozwoliło mu na wejście w dorosłe życie. Ostatnie letnie dni przed wybuchem II wojny światowej spędził na obozie Junackich Hufców Pracy.

Planowany kierunek studiów – Politechnika Warszawska – został zamknięty przez niemieckich okupantów. Latem 1940 roku, szkoła samochodowo-lotnicza przy ulicy Narbutta 86, dawnej Szkole Wawelberga, uzyskała zezwolenie od Niemców na kształcenie absolwentów gimnazjów. Sławomir Biskupski ukończył tę instytucję, nazwanej Państwową Szkołą Budowy Maszyn II st. (Staatliche Fachschule für Maschinenbau), po dwóch latach nauki, zdobywając tytuł technika budowy maszyn. Na jesieni 1942 roku Niemcy również zgodzili się na otwarcie Państwowej Wyższej Szkoły Technicznej (Staatliche Höhere Technische Fachschule) z polskim językiem wykładowym, której celem było kształcenie inżynierów do zagospodarowania terenów wschodnich Związku Sowieckiego. Sławomir ukończył tę uczelnię w 1944 roku.

Jednocześnie przez cały ten czas pracował jako pomocnik kreślarza w warszawskiej filii Ost-Energie AG, niemieckiej firmy zajmującej się dystrybucją gazu ziemnego, co dawało mu pewne zabezpieczenie przed aresztowaniem i wywózką na roboty przymusowe do Niemiec.

W trakcie okupacji, Sławomir Biskupski zaangażował się w działalność konspiracyjną. Jako żołnierz Armii Krajowej (ps. Tomek), przeszedł przez tajną szkołę podchorążych, zdobywając stopień kaprala oraz tytuł podchorążego. Został dowódcą sekcji w plutonie IV kompanii B-3 batalionu „Bałtyk”, który miał realizować działania na terenie Górnego Mokotowa, w obrębie ulicy Narbutta na północy i terenów Wyścigów Konnych na południu.

27 lipca 1944 roku, gubernator warszawskiego dystryktu, Ludwig Fischer, wydał polecenie, aby setki tysięcy Polaków zjawiły się następnego dnia do pracy przy budowie umocnień. W odpowiedzi na to, dowództwo AK obawiało się, że eliminacja najbardziej aktywnych mieszkańców stolicy może nastąpić. Pułkownik Chruściel (ps. Monter) ogłosił alarm, jednak, gdy mieszkańcy zignorowali wezwanie Niemców, alarm został odwołany. Sekcja kierowana przez Sławomira Biskupskiego zebrała się w domu jego rodziców przy ulicy Wiśniowej. Nocne bombardowanie przez sowieckie siły zmusiło ich do schronienia się w piwnicy, gdzie uniknęli spotkania z żołnierzami SS.

Podkomendny Sławomira, strzelec Mieczysław Chackiewicz (ps. Martyna), wspominał mobilizację plutonu i godzinę „W”, w której rozpoczęła się akcja „Burza” w Warszawie:

„Nasz IV pluton dowodzony przez ppor. „Negusa” (Stanisław Potoręcki) mobilizował się w pomieszczeniach szkoły powszechnej przy ulicy Wiktorskiej na Mokotowie. Wyruszyliśmy tam w składzie sekcji t.j. „Mach”, „Marian”, „Martyna”, „Zakapior”, „Mikrut” i dowódca sekcji kpr. pchor. „Tomek” z miejsca wyczekiwania, t.j. z domu moich rodziców przy ul. Freta na Nowym Mieście i bez przeszkód dotarliśmy na miejsce….. „Tomek” zaprowadził nas do sali lekcyjnej, gdzie na stołach leżały rozpakowane paczki z różnorodnym sprzętem wojskowym. Rozdano nam opaski, broń i amunicję. Ja dostałem nowiutki karabin niemiecki „Mauzer” i trochę „wykopaliskowej” amunicji z 1939, „Mach” otrzymał pistolet 9 mm tzw. „hiszpana”, „Marian” pistolet 7mm „Efenkę”, „Tomek” pistolet „Colt”, a „Zakapior” i „Mikrut” po granacie konspiracyjnej produkcji tzw. „sidolówce”….”

Sekcja kierowana przez kpr.pchor. „Tomka” wzięła udział w szturmie na Szkołę Rękodzielniczą (kryptonim Basy) przy ul. Kazimierzowskiej 60 oraz w zdobywaniu budynku przy ul. Woronicza.

Po pewnym czasie, kpr. pchor. „Tomek” został przeniesiony do innej drużyny, gdzie zajął stanowisko dowódcy sekcji w plutonie II. Kpr.pchor Stanisław Barański (ps. Kozak) opisał akcję w nocy z 26 na 27 sierpnia w budynku przy ul. Podchorążych, podczas zdobywania Klasztoru Sióstr Nazaretanek przy ul. Czerniakowskiej 137:

„Kpr. „Tomek” pchor. Sławomir Biskupski podchodzi do drzwi piwnicy i woła po niemiecku: – „Wszyscy wychodzić! Będziecie wolni!”. Nic, cisza. – „Wychodzić, bo rzucimy granaty!” Cisza. „Tomek” odbezpiecza „sidolówkę” i rzuca w głąb. Syk – i po chwili: „Buumm!”. Dym, kurz i wołanie o litość.”

27 sierpnia 1944 roku, „Tomek” odniósł poważne obrażenia od wybuchu pocisku ciężkiego granatnika podczas zgrupowania plutonu II. Wraz z innymi rannymi został przewieziony do szpitala powstańczego zlokalizowanego przy ul. Chełmskiej 19. Zginął 30 sierpnia 1944 roku, gdy zniszczono szpital i zgarnęły go gruzami budowli. To tragiczne zdarzenie miało miejsce mimo oznakowania budynku symbolami Czerwonego Krzyża, kiedy to Niemcy zbombardowali szpital, w którym przebywało ponad 800 osób. W wyniku tego ataku, 130 rannych oraz 170 cywilów i pracowników szpitala straciło życie.

Sławomir Biskupski został pochowany w grobie zbiorowym, a po ekshumacji znalazł swoje miejsce spoczynku na Cmentarzu Powstańców Warszawy w kwaterze Pułku „Baszta”, w rzędzie II, w mogile nr 34.

Upamiętnienie

Na Murze Pamięci, który otacza Muzeum Powstania Warszawskiego, znajdują się wyryte tysiące nazwisk dzielnych powstańców, którzy oddali życie za wolność. Wśród tych czcigodnych imion można natknąć się na nazwisko Sławomira Biskupskiego, które znajduje się w kolumnie 150, na pozycji 4.

Dodatkowo, na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie spoczywa jego symboliczny grób, umiejscowiony w kwaterze 79-6-29/30/31. Jest to miejsce refleksji i pamięci dla wszystkich, którzy pragną oddać hołd jego poświęceniu.

---

Oceń: Sławomir Biskupski

---