Franciszek Sznajde

---

Życiorys

Franciszek Sznajde, urodzony 8 października 1790 roku w Warszawie, był znaczącą postacią w historii Polski. W styczniu 1808 roku objął stanowisko podsekretarza w Ministerium Wojny Księstwa Warszawskiego, co zainicjowało jego karierę wojskową. Już 15 kwietnia 1809 roku, rozpoczął służbę jako kadet 2 Pułku Ułanów, a jego udział w kampaniach napoleońskich z lat 1809, 1812 i 1813, w szczególności podczas bitew pod Raszynem, Smoleńskiem i Borodino, miał kluczowe znaczenie dla jego dalszej kariery. W 1813 roku brał udział w obronie Gdańska, co przyniosło mu awans na porucznika.

Po rozpoczęciu służby w 2 Pułku Strzelców Konnych 13 lutego 1815 roku, Sznajde pełnił funkcję instruktora woltyżerki, a w 1817 roku został adiutantem pułku. Z dniem 27 grudnia 1830 roku objął dowództwo Korpusu Żandarmerii. 7 lutego 1831 roku, Michał Gedeon Radziwiłł wydał rozkaz przeformowania Korpusu Żandarmerii w Dywizjon Karabinierów Konnych, specjalny oddział jazdy przeznaczony do działań w terenie. Sznajde prowadził dywizjon w szarży pod Dębem Wielkim 31 marca 1831 roku i w czasie powstania listopadowego, zyskując trzykrotnie awans, a 28 lipca 1831 roku osiągnął stopień generała brygady. Jako dowódca I Brygady Jazdy w 3 Dywizji Jazdy, brał aktywny udział w wyprawie Ramorina przeciwko Rosenowi, odznaczając się w bitwach pod Krynką i Międzyrzeczem.

W nocy z 17 na 18 września 1831 roku, Sznajde wraz z korpusem przekroczył granicę Galicji i po wybuchu powstania emigrował do Francji, osiedlając się w Strasburgu. W tym okresie zaangażował się w działalność społeczną i polityczną, uczestnicząc w pracach Komitetu pod przewodnictwem Józefa Dwernickiego oraz Komisji Funduszy Emigracyjnych w latach 1834-1838, a także w Towarzystwie Historyczno-Literackim. Działał również w Towarzystwie Wychowania Narodowego Dzieci Wychodźców Polskich. Od roku 1846 był członkiem Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. W okresie wiosny ludów zdecydował się na powrót do kraju, gdzie w Krakowie dołączył do Komitetu Narodowego, opracowując plan walk ulicznych.

Po porażce powstania, z jego cieniem widma rzezi galicyjskiej, Sznajde ponownie wyjechał do Francji, gdzie kontynuował działalność w TDP. W 1849 roku przeniósł się do Niemiec, gdzie brał udział jako dowódca sił zbrojnych Palatynatu w tamtejszym powstaniu. Zmarł 13 grudnia 1850 roku w Grenelle koło Paryża i został pochowany na Cmentarzu Montmartre.

Generał Franciszek Sznajde pozostaje ważnym symbolem dla historii Polski, będąc patronem Mazowieckiego Oddziału Żandarmerii Wojskowej oraz Gimnazjum Nr 28 w Warszawie.

Awanse służbowe

Franciszek Sznajde dokonał wielu ważnych awansów w trakcie swojej kariery wojskowej. Jego postępy w stopniach wojskowych były następujące:

• podporucznik 13 listopada 1809,
• porucznik 12 marca 1813,
• kapitan 3 kwietnia 1820,
• major 26 maja 1821,
• podpułkownik 9 marca 1831,
• pułkownik 6 kwietnia 1831,
• generał brygady 28 lipca 1831.

Ordery i odznaczenia

Franciszek Sznajde, znany ze swoich zasług, został uhonorowany ważnymi odznaczeniami wojskowymi. Poniżej przedstawione są kluczowe wyróżnienia, które zdobył w trakcie swojej kariery:

• Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari – przyznany 16 marca 1831,
• Kawaler Orderu Legii Honorowej – tytuł nadany 12 czerwca 1813.

---

Oceń: Franciszek Sznajde

---