Tadeusz Leśniak, urodzony 9 sierpnia 1896 roku w Warszawie, był majorem piechoty Wojska Polskiego, który znacząco wpisał się w karty historii naszego kraju. Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie między 4 a 7 kwietnia 1940 roku w Katyniu, gdzie stał się jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej.
Ta brutalna zbrodnia, będąca wynikiem działań sowieckich władz, pozostawiła po sobie niezatarte ślady w polskiej pamięci narodowej. Pamięć o Tadeuszu Leśniaku oraz innych, którzy stracili życie w tym tragicznym wydarzeniu, wciąż jest pielęgnowana.
Życiorys
Tadeusz Leśniak był synem Jana oraz Kazimiery z domu Trzcińska. Jego edukacja miała miejsce w Bachmucie, gdzie uczęszczał do 6-klasowego gimnazjum. W grudniu 1915 roku, w czasie gdy był jeszcze poddanym rosyjskim, został powołany do Armii Imperium Rosyjskiego. Już 4 lipca 1916 roku przeszedł przeszkolenie w II Szkole Chorążych mieszczącej się w Odessie. Po zakończeniu tego etapu, służył w 271 i 246 pułku piechoty, biorąc udział w walkach w 1917 roku na froncie rosyjsko-niemieckim.
Trudne warunki, z jakimi się zetknął, zmusiły go do opuszczenia pułku w grudniu tego samego roku ze względu na prześladowanie. Po tym incydencie spędził czas w Bachmucie aż do listopada 1918 roku, kiedy to wielokrotnie podejmował próby dołączenia do I Korpusu Polskiego pod dowództwem generała Józefa Dowbor-Muśnickiego. Niestety, po przybyciu do Bobrujska okazało się, że Korpus został rozwiązany.
W dniu 10 listopada 1918, na stopniu chorążego, dobrowolnie wstąpił do Wojska Polskiego i został skierowany do Lublina na kursy oficerskie. Od grudnia 1919 roku rozpoczął swoją służbę w 35 pułku piechoty stacjonującym w Brześciu nad Bugiem, gdzie pełnił różne funkcje.
Rok 1919 przyniósł mu możliwość uczestnictwa w wojnie polsko-sowieckiej w roli podporucznika, walczył w grupie dowodzonej przez majora Władysława Bończy-Uzdowskiego. Jego odwaga została szczególnie dostrzegona podczas walk pod Włodzimierzem, Zimnem i Torczynem, jak również w czasie ofensywy na Łuck. Brał udział w bitwie pod Brodami, Radziwiłłowem i Krupcem, gdzie 4 czerwca 1919 roku został ranny w nogę.
W 1920 roku, dowodząc 4 kompanią karabinów maszynowych, uczestniczył w ofensywie na Kalinkowicze oraz Rzeczycę, a w maju pod Mokrowem jego oddział został zaskoczony przez kawalerię bolszewicką. Dzięki jego strategii i zdecydowanym działaniom, zdołał powstrzymać atak wroga, co skutkowało przyznaniem mu po raz pierwszy Krzyża Walecznych.
„W szczególnie ciężkiej sytuacji jako dowódca plutonu 3 kompanii karabinów maszynowych 35 pp. stojąc ze swym plutonem na wysuniętej pozycji podczas ataku przeważających sił nieprzyjaciela dnia 4 czerwca 1919 został dotkliwie ranny w nogę. Pozostał jednak na pozycji, choć nieprzyjaciel zachodził mu na tyły i cofnął się dopiero po otrzymaniu rozkazu do odwrotu, cofnął się niesiony przez żołnierzy, razem z plutonem kierując nim do końca osobiście”.
Za swoje bohaterskie czyny został odznaczony Krzyżem Walecznych jeszcze dwukrotnie – po raz drugi w 1920 roku i po raz trzeci w 1921 roku za udział w bitwie pod Torczynem i Krupcem. W międzyczasie awansował na porucznika, a później na kapitana, otrzymując awans na stopniu majora przed wybuchem II wojny światowej. W pułku zyskał reputację znakomitego organizatora i gospodarza, a we wrześniu 1939 roku sprawował funkcję drugiego zastępcy dowódcy pułku.
Podczas kampanii wrześniowej, Tadeusz Leśniak pełnił rolę zastępcy dowódcy 35 pułku piechoty. Ostatni raz spotkał się z bliskimi 13 września w Twierdzy Brzeskiej. Następnie prawdopodobnie znalazł się w niewoli sowieckiej w Kowlu lub w rejonie Uściługa. Jak wynika z dokumentów, w październiku 1939 roku był jeńcem obozu putywlskiego, a później przetransportowano go do obozu kozielskiego, skąd wysłał jedyny list do swojego brata Zygmunta.
Między 3 a 5 kwietnia 1940 roku został przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD. Z tragicznych relacji wynika, że pomiędzy 4 a 7 kwietnia 1940 roku zginął z rąk NKWD w lesie katyńskim. Jego identyfikacja miała miejsce w 1943 roku podczas ekshumacji. Został zapamiętany w dokumentach jako Leśniak z numerem 2152, a jego nazwisko zostało ujęte na listach ofiar publikowanych w 1943 roku.
Tadeusz Leśniak pozostawił po sobie żonę oraz córkę. 5 października 2007 roku minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, pośmiertnie awansował go na stopień podpułkownika. Uroczystość ogłoszenia awansu miała miejsce 9 listopada 2007 w Warszawie, w kontekście wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Więcej informacji na temat historii i upamiętnienia można znaleźć na stronie PCK.
Ordery i odznaczenia
W historii Polski, Tadeusz Leśniak, major, był uhonorowany różnorodnymi odznaczeniami wojskowymi. Wśród nich znajdują się:
- Krzyż Walecznych – przyznany trzykrotnie w latach 1920 i 1921,
- Srebrny Krzyż Zasługi – otrzymany 10 listopada 1928,
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – nadany pośmiertnie 1 stycznia 1986.
Przypisy
- „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 05.05.2024 r.]
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- a b c d e УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 456.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 13 z 20.04.1927 r., s. 122.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 63.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 51, 222.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 211, 381.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 227, 439.
- Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa: MSWojsk., 1922, s. 64.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 342.
- a b JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 155.
- JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 608.
- a b c d e f g h i Olech 1992, s. 480.
- Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 10.04.1986 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Wacław Komar | Waldemar Nowakowski (żołnierz) | Stefan Szuba | Adam Leśniewski | Kazimierz Możdżeń | Wacław Bartosiak | Gustaw Gwizdalski | Antoni Olkowski | Karol August Woyde | Andrzej Gawryś | Romuald Paczuski | Sławomir Biskupski | Dariusz Michałowski | Franciszek Sznajde | Karol Michalski | Jan Barszczewski (powstaniec) | Ludwik Kicki | Bogdan Grzeszczak (pilot) | Marek Toczek | Aleksander Jan HaukeOceń: Tadeusz Leśniak (major)