Kazimierz Możdżeń

---

Życiorys

Kazimierz Możdżeń urodził się 4 marca 1883 roku w Warszawie, w rodzinie Seweryna oraz Janiny z Grzegorzewskich. W pierwszych latach swojego życia oraz okresie młodzieńczym mieszkał w Gruzji. W 1901 roku ukończył szkołę średnią w Tyflisie, a w latach 1902–1903 studiował w Wyższej Szkole Górniczej w Jekaterynosławiu. W kolejnych latach, między 1904 a 1908, kontynuował naukę na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej, gdzie aktywnie angażował się w działalność patriotyczną, przynależąc do Organizacji Wojskowej „Nieprzejednani”, Związku Walki Czynnej oraz Związku Strzeleckiego. Zrezygnował z dalszych studiów i rozpoczął pracę jako technik w Lwowie oraz Stanisławowie.

W dniu 4 sierpnia 1914 roku wstąpił ochotniczo do Legionów Polskich, gdzie służył w 1 kompanii saperów. W czasie kampanii wojennej brał udział w budowie „Reduty Piłsudskiego” pod Kostiuchnówką, a po tzw. kryzysie przysięgowym został internowany w Beniaminowie.

Na początku 1919 roku, 21 sierpnia, ponownie zgłosił się do Wojska Polskiego, gdzie objął dowództwo nad kompanią zapasową 1 batalionu saperów stacjonującą w Warszawie. Później, w miarę zdobywania kolejnych doświadczeń, trafił do szkoły Podchorążych Saperów, gdzie pełnił funkcję szefa inżynierii i saperów na Frontie Wołyńskim. Od 20 kwietnia 1920 do 10 kwietnia 1921 roku kierował Kościuszkowskim Obozem Szkolnym Saperów w Warszawie.

W trakcie Bitwy Warszawskiej miał kluczową rolę jako kierownik Robót Odcinka nr 1 w 10 Grupie Fortyfikacyjnej we Włocławku, prowadząc działania inżynieryjne w bliskim kontakcie z wrogiem. Po zakończeniu działań wojennych, 1 czerwca 1921 roku, został przyporządkowany do 1 pułku saperów. 25 listopada 1922 roku otrzymał przeniesienie z Kościuszkowskiego Obozu do 4 pułku saperów w Sandomierzu, gdzie dowodził pułkiem od 21 grudnia 1922 do 26 maja 1926 roku, pełniąc równocześnie obowiązki komendanta garnizonu Sandomierz.

W 1925 roku, 15 listopada, podjął kształcenie jako słuchacz I Kursu Fortyfikacyjnego, który ukończył 25 października 1926 roku z oceną „bardzo dobry”. Został następnie referentem Kierownictwa Fortyfikacji w Obszarze Warownym „Wilno”. 28 lutego 1927 roku powierzono mu kierownictwo w Obszarze Warownym „Górny Śląsk”. Po likwidacji wielu obszarów warownych w 1929 roku otrzymał nową funkcję, mianowicie kierownictwo w Referacie Fortyfikacyjnym 23 Dywizji Piechoty, a potem w Kierownictwie Fortyfikacji przy tejże dywizji. 29 lutego 1932 roku przeszedł w stan spoczynku.

Po zakończeniu aktywnej służby wojskowej Kazimierz Możdżeń zaczął pracować w Zakładach Amunicyjnych „Pocisk” SA w Rembertowie, gdzie pełnił obowiązki zastępcy kierownika pirotechnicznej stacji doświadczalnej, a następnie kierownika działu. Angażował się także w działalność publiczną jako prezes zarządu oddziału Związku Strzeleckiego oraz jako wiceprezes BBWR w Rembertowie.

W 1934 roku, jako oficer w rezerwie, został wpisany do ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Jego przydział dotyczył Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I, co oznaczało, że był „przewidziany do użycia w czasie wojny”. W 1939 roku mieszkał w Warszawie przy ulicy Haukego 3. Po wybuchu II wojny światowej udało mu się przedostać na Zachód. 14 sierpnia 1940 roku został przydzielony do Stacji Zbornej Oficerów Rothesay na wyspie Bute w Szkocji, a następnie do Wojskowego Instytutu Technicznego w Londynie.

Zmarł 9 maja 1946 roku w Iscoyd Park, znajdującym się w hrabstwie Shropshire, i został pochowany w wojskowej kwaterze na cmentarzu miejskim w Withchurch. W życiu osobistym był żonaty i sprawował opiekę nad pasierbem, Władysławem Marianem Toruniem, który urodził się 5 sierpnia 1924 roku.

Awanse

Kariera wojskowa Kazimierza Możdżenia obfituje w istotne awanse, które odzwierciedlają jego rozwój w siłach zbrojnych. W szczególności prezentują się one następująco:

• awans na podporucznika – 16 kwietnia 1916,
• awans na porucznika – 1917,
• awans na kapitana – 1919,
• awans na majora – 1920,
• awans na podpułkownika – 1922 z dniem 1 czerwca 1919 jako data starszeństwa.

Ordery i odznaczenia

Lista odznaczeń i wyróżnień, które otrzymał Kazimierz Możdżeń, jest wyjątkowo imponująca. Oto szczegółowe informacje na ten temat:

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7474 – przyznany w 1922 roku,
• Krzyż Niepodległości z Mieczami – nadany 20 stycznia 1931 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Krzyż Walecznych – przyznany czterokrotnie: po raz pierwszy w 1921 roku, a następnie w latach 1923, 1923 i 1923,
• Złoty Krzyż Zasługi – przyznany 17 marca 1930 roku „za zasługi w dziedzinie fortyfikacji”,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Odznaka „Za wierną służbę” – nadana 23 lipca 1916 roku.

---

Oceń: Kazimierz Możdżeń

---