Olga Teresa Krzyżanowska, urodzona 10 września 1929 roku w Warszawie, była wybitną polską lekarką, politykiem oraz aktywistką społeczną. W swoim bogatym życiu zawodowym pełniła wiele ważnych ról, które miały znaczący wpływ na naszą rzeczywistość społeczną i polityczną.
Krzyżanowska była posłanką na Sejm w ramach czterech kadencji: X, I, II i III, w latach 1989–2001. Jej praca w parlamencie nie tylko zasługuje na uznanie, ale również wskazuje na jej silne zaangażowanie w sprawy kraju.
Dodatkowo, pełniła funkcję wicemarszałka Sejmu w kadencjach X oraz II, a także była senatorem w V kadencji. Jej wkład w polską politykę oraz służbę zdrowia jest nieoceniony.
Olga Krzyżanowska zmarła 22 czerwca 2018 roku w Gdańsku, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w historii Polski.
Życiorys
W trakcie II wojny światowej Olga Krzyżanowska angażowała się w działalność harcerską, będąc członkinią Szarych Szeregów. W tym okresie posługiwała się pseudonimem „Żabusia”. Jej heroiczne działania przyczyniły się do udziału w powstaniu warszawskim, za co otrzymała Krzyż Walecznych. Po wojnie, w 1952 roku, ukończyła studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku.
Olga rozpoczęła pracę w szpitalu powiatowym w Pucku, a następnie kontynuowała działalność w szpitalu wojewódzkim oraz Akademii Medycznej w Gdańsku. Aż do 1989 roku była kierowniczką Wojewódzkiej Przychodni Przemysłowej w Gdańsku. W 1980 roku przystąpiła do „Solidarności”, gdzie zasiadała w Krajowej Komisji Koordynacyjnej Służby Zdrowia NSZZ „S”.
W latach 1989-2001 pełniła mandat posłanki na Sejm, reprezentując różne ugrupowania polityczne, w tym Komitet Obywatelski, Unię Demokratyczną i Unię Wolności. Pełniła funkcję wicemarszałka Sejmu w X i II kadencji, przewodniczyła Komisji Regulaminowej oraz Komisji Etyki Poselskiej. Była także zastępcą przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych i reprezentowała Sejm w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy w latach 1990-1993.
W 2001 roku, z ramienia komitetu Blok Senat 2001, została wybrana na senatora V kadencji z okręgu gdańskiego, a w trakcie swojej kadencji pracowała w Komisji Emigracji i Polaków za Granicą oraz w Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. W 2004 roku próbowała swoich sił w wyborach do Parlamentu Europejskiego, jednak bez powodzenia. W 2005 zdecydowała się nie ubiegać o reelekcję w wyborach parlamentarnych.
Była także aktywna w różnych organizacjach społecznych. Należała do rady Fundacji im. Stefana Batorego oraz w 2005 roku przystąpiła do Partii Demokratycznej – demokraci.pl. Tego samego roku objęła stanowisko prezesa zarządu Stowarzyszenia Pamięci Narodowej. Olga Krzyżanowska była także współtwórczynią Kongresu Kobiet, w ramach którego od 2011 roku sprawowała rolę „ministra zdrowia” w gabinecie cieni.
Brała również czynny udział w kampaniach wyborczych. Była członkinią komitetu wspierającego Bronisława Komorowskiego podczas wyborów prezydenckich w 2010 i 2015 roku. Po długiej i owocnej działalności w polskim życiu publicznym, 30 czerwca 2018 roku Olga Krzyżanowska została pochowana na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku (rejon IV, taras I, rząd 1a, grób 36).
Życie prywatne
Olga Krzyżanowska była córką generała Aleksandra Krzyżanowskiego, znanego również pod pseudonimem „Wilk”, który dowodził Armią Krajową na Wileńszczyźnie. Jej matką była Janina, co wprowadza nas do kontekstu jej rodzinnych tradycji wojskowych i patriotycznych.
W życiu osobistym Olga związana była z Jerzym Krzyżanowskim, profesorem związanym z Polską Akademią Nauk. Ich małżeństwo otworzyło przed nią nowe możliwości. Para doczekała się córki Magdaleny, która kontynuowała rodzinne dziedzictwo.
Odznaczenia i upamiętnienie
Odznaczenia i wyróżnienia Olgi Krzyżanowskiej są znaczące i stanowią wyraz uznania dla jej wyjątkowych osiągnięć w dziedzinie działalności niepodległościowej oraz publicznej. Wśród licznych odznaczeń, które otrzymała, wyróżnia się Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, przyznany jej w 2014 roku za zasługi na rzecz zdrowia publicznego oraz przemian demokratycznych w Polsce. Do innych znaczących wyróżnień należy Krzyż Walecznych oraz Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka”, nadana w 2016 roku. W 2015 roku otrzymała również Medal Księcia Mściwoja II.
Warto podkreślić, że Olga Krzyżanowska została także uhonorowana w przestrzeni publicznej. W 2019 roku jej wizerunek znalazł się na muralu „Kobiety Wolności” zlokalizowanym na stacji PKM Strzyża w Gdańsku. Dodatkowo, w 2021 roku nadano jej imię sali nr 412 w kompleksie budynków Sejmu mieszczącym się przy ul. Wiejskiej 1 w Warszawie. W 2023 roku jej imieniem oznaczono również aleję parkową w parku Tadeusza Mazowieckiego w Warszawie.
Przypisy
- Uchwała nr LXXXVI/2823/2023 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 31.08.2023 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 10297, 15.09.2023 r. [dostęp 16.05.2024 r.]
- Laureaci medalu księcia Mściwoja II. bip.gdansk.pl. [dostęp 01.10.2024 r.]
- Olga Krzyżanowska. brpo.gov.pl, 08.09.2016 r. [dostęp 22.12.2023 r.]
- Izabela Biała: Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki. gdansk.pl, 05.07.2019 r. [dostęp 14.05.2021 r.]
- Uroczystość nadania imienia Olgi Krzyżanowskiej sali nr 412 w bud. „U” Kancelarii Sejmu. sejm.gov.pl, 22.06.2021 r. [dostęp 30.09.2021 r.]
- Olga Krzyżanowska. 1944.pl. [dostęp 26.03.2023 r.]
- W sobotę pogrzeb Olgi Krzyżanowskiej, wicemarszałek Sejmu, lekarki, działaczki „Solidarności”. wyborcza.pl, 29.06.2018 r. [dostęp 30.09.2021 r.]
- Maciej Sandecki: Zmarła Olga Krzyżanowska, była wicemarszałek Sejmu, lekarka, działaczka „Solidarności”. wyborcza.pl, 22.06.2018 r. [dostęp 23.06.2018 r.]
- Olga Krzyżanowska. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 22.05.2019 r.]
- Olga Krzyżanowska. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 21.04.2021 r.]
- Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego. dziennik.pl, 15.03.2015 r. [dostęp 15.03.2015 r.]
- Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16.05.2010 r. [dostęp 15.03.2015 r.]
- Biogram na stronie Senatu (V kadencja). [dostęp 26.04.2014 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Jan Jabłoński (wiceminister) | Stanisław Kostka Zamoyski | Roman Łągwa | Barbara Koziej-Żukowa | Wiesław Bończa-Tomaszewski | Maciej Radziwiłł | Krzysztof Śliwiński | Józef Hersz Dawidsohn | Wojciech Stawiszyński | Hipolit Gliwic | Jan Rabanowski | Aleksander Kawałkowski | Walerian Łukasiński | Franciszka Świetlikowa | Julian Kulski | Aleksander Littich | Aleksander Kowalski (polityk) | Dariusz Witkowski | Kornel Morawiecki | Janusz WilhelmiOceń: Olga Krzyżanowska