Jan Rabanowski

Polityka i administracja

Jan Rabanowski, urodzony 10 czerwca 1907 roku w Warszawie, to postać wybitna w historii polskiej inżynierii oraz polityki. Jego życie zakończyło się 21 marca 1958 roku, również w Warszawie, gdzie spędził większość swojego życia.

Był polskim inżynierem elektrykiem, który zaangażował się w działalność polityczną. Jako poseł do Krajowej Rady Narodowej, a następnie na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm PRL I kadencji, Rabanowski odegrał istotną rolę w kształtowaniu powojennej Polski. Wkrótce objął stanowisko kierownika resortu komunikacji, poczt i telegrafów w 1944 roku.

W latach 1944–1951 pełnił funkcję ministra komunikacji, gdzie realizował swoje wizje dotyczące rozwoju infrastruktury komunikacyjnej. W trakcie swojej kariery politycznej był członkiem Polskiej Partii Robotniczej, co umożliwiło mu przynależność do Stronnictwa Demokratycznego.

W późniejszych latach odpowiadał za ministerstwo kolei w 1951 oraz za ministerstwo łączności w latach 1956–1958, kontynuując prace nad rozwijaniem sekcji transportowej kraju. Pełnił również funkcję prezesa Głównego Urzędu Pomiarów Kraju w latach 1951–1952 oraz Centralnego Urzędu Geodezji i Kartografii w latach 1952–1956, co potwierdza jego znaczenie w dziedzinie geodezji i kartografii.

Życiorys

Jan Rabanowski urodził się w rodzinie kolejarskiej, w której jego rodzicami byli Józef i Maria. W latach 1927–1932 odbył praktyki jako monter w Polskich Kolejach Państwowych. Po zakończeniu praktyk ukończył studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej w roku 1932. Następnie, od 1934 do 1939, ponownie podejmował pracę w PKP.

W obliczu wybuchu II wojny światowej, w 1939 roku, znalazł zatrudnienie w Ministerstwie Łączności. Już w 1927 roku rozpoczął działalność w Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej „Życie”, a także w Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom. Rok później przystąpił do Komunistycznego Związku Młodzieży Polski. W latach 1940–1943 był na terenie ZSRR, gdzie pracował m.in. jako inżynier w Elektrowni w Nowosybirsku.

W 1943 roku Rabanowski wstąpił do 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. W ramach 1 Armii Wojska Polskiego, od maja do października 1944, pełnił funkcję zastępcy dowódcy 1 Samodzielnego pułku łączności ds. polityczno-wychowawczych w stopniu podpułkownika. Po wojnie przystąpił do Polskiej Partii Robotniczej, a później do Stronnictwa Demokratycznego, gdzie został członkiem Centralnego Komitetu SD oraz prezydium Rady Naczelnej.

Rabanowski pełnił również rolę wiceprezesa Rady ds. Techniki przy prezesie Rady Ministrów. Od 4 listopada do 11 grudnia 1944 roku był kierownikiem resortu komunikacji, poczt i telegrafu w Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego. Po tej dacie, od grudnia 1944 do lutego 1951, piastował stanowisko kierownika resortu oraz ministra komunikacji, a potem od marca do czerwca 1951 był ministrem kolei. W latach 1956–1958 Rabanowski pełnił również funkcję ministra łączności.

W swojej karierze politycznej był posłem do Krajowej Rady Narodowej, a także uczestniczył w pracach Sejmu Ustawodawczego oraz pierwszej kadencji Sejmu PRL. Od lipca 1951 roku do maja 1952 przewodniczył Głównemu Urzędowi Pomiarów Kraju, a później, do czerwca 1956, Centralnemu Urzędowi Geodezji i Kartografii.

Jan Rabanowski był mężem Teresy Haliny, z domu Auerbach, z którą miał córkę Joannę (1946–2015). Ich córka jest matką pisarza Marcina Wichy. Zmarł 25 marca 1958 roku, a jego miejsce spoczynku znajduje się w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A25-Tuje-1).

Ordery i odznaczenia

Jan Rabanowski, w swej długiej karierze, zdobył wiele wyróżnień i odznaczeń, które świadczą o jego wkładzie w rozwój kraju oraz działalności na rzecz społeczeństwa.

  • Order Sztandaru Pracy I klasy,
  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1946),
  • Order Sztandaru Pracy II klasy,
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
  • Medal za Warszawę 1939–1945 (17 stycznia 1946),
  • Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja),
  • Order Zasługi dla Ludu ze Złotą Gwiazdą (Jugosławia, 1946),
  • Krzyż Wielki Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja, 1947),
  • Order 9 września 1944 I stopnia (Bułgaria, 1948).

Przypisy

  1. AndrzejA. Horubała, ''Elegia'' [online], 13.04.2018 r. [dostęp 02.01.2019 r.]
  2. M.P. z 1947 r. nr 74, poz. 490 „w II rocznicę P.K.W.N. w wyróżnieniu zasług na polu pracy nad odrodzeniem państwowości polskiej, nad utrwaleniem jej podstaw demokratycznych i w odbudowie kraju”.
  3. M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43
  4. Podpisanie umowy o przyjaźni i wzajemnej pomocy pomiędzy Polską a Jugosławią [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 77, 19.03.1946 r., s. 1
  5. Delegacja czechosłowacka wyjechała do Pragi [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 71, 12.03.1947 r., s. 1
  6. Symbole braterskiej współpracy [w:] "Gazeta Robotnicza", nr 149, 01.06.1948 r., s. 2
  7. 5 lipca 1945 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zyskał uznanie międzynarodowe.
  8. Do 31.12.1944 jako kierownik resortu komunikacji.
  9. Juliusz Ulrych pełnił urząd ministra komunikacji w rządzie Felicjana Sławoja-Składkowskiego.
  10. Jan Grubecki i Jan Rabanowski pełnili urząd kierownika resortu komunikacji, poczt i telegrafów w nieuznawanym międzynarodowo Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego.
  11. Teraz kilku komunistom wprost polecono w połowie października zapisanie się do Stronnictwa Demokratycznego, mieli być tam okiem i uchem PPR. Chajn się temu opierał, wolałby zostać w PPR, ale go przekonano. Wśród innych „wtyczek” komunistycznych byli sekretarz Prezydium PKWN Jan Karol Wende i Jan Rabanowski, od 01.12.1944 kierownik resortu komunikacji, poczt i telegrafów. Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, ISBN 83-7095-056-6, s. 116–117.
  12. Jan Rabanowski w bazie Cmentarza Wojskowego na Powązkach.

Oceń: Jan Rabanowski

★★★★★
Średnia ocena:4.54 Liczba ocen:14