Wiesław Bończa-Tomaszewski


Wiesław Edward Bończa-Tomaszewski, urodzony 26 lutego 1903 roku w Warszawie, to postać o bogatym dorobku zawodowym i społecznym. Był nie tylko polskim oficerem, ale również doświadczonym dziennikarzem i dyplomatą.

Jego zainteresowania obejmowały również heraldykę oraz falerystykę, co czyni go osobą o wszechstronnych talentach. Mimo, że jego data śmierci pozostaje nieznana, jego wpływ na polską kulturę i historię jest niezaprzeczalny.

Życiorys

Wiesław Bończa-Tomaszewski był synem Aleksandra oraz Wacławy z domu Rucińskiej. Swoją przygodę z harcerstwem rozpoczął już w wieku 13 lat, co niewątpliwie wpłynęło na jego późniejsze decyzje życiowe. W roku 1917 dołączył do Polskiej Organizacji Wojskowej, a następnie wstąpił do I Korpusu Wschodniego, który stacjonował w Bobrujsku. Po powrocie do kraju, został aresztowany przez Niemców. Od roku 1918 służył w Wojsku Polskim, a krótko później, bo w 1919 roku, ukończył szkołę podchorążych.

Ważnym etapem jego kariery wojskowej była obrona Lwowa w 1919 roku, a także udział w wojnie z bolszewikami oraz w III powstaniu śląskim. 1 czerwca 1921 roku uczestniczył w Kursie Dokształcającym Dowództwa Okręgu Generalnego Lwów, należąc do 37 Pułku Piechoty. Dnia 3 maja 1922 roku uzyskał awans do stopnia podporucznika, a jego starszeństwo datowano na 1 czerwca 1919, co oznaczało 576. lokatę w korpusie oficerów piechoty.

W dniu 12 lutego 1923 roku, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Stanisław Wojciechowski przyznał mu awans na porucznika ze starszeństwem z 1 stycznia 1921 oraz 35. lokatą w tej samej jednostce. Bończa-Tomaszewski kontynuował służbę w 37 pułku piechoty w Kutnie, jednak w 1925 roku zakończył działalność wojskową z powodu inwalidztwa wojennego.

Po zakończeniu kariery wojskowej, studiował w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie oraz w Instytucie Nauk Międzynarodowych w Paryżu. Od 1925 roku, związał swoją przyszłość z dziennikarstwem, pracując w takich redakcjach jak „Polska Zbrojna” oraz „Expres Poranny”. W latach 1927-1930 pełnił funkcję korespondenta wojennego w Meksyku oraz Nikaragui. Po tej pracy zajął się badaniem warunków emigracyjnych w Ameryce Środkowej i na Hawajach, współpracując z Polskim Państwowym Urzędem Emigracyjnym, a także publikując w takich tytułach jak „Prasa Polska”, „Messager Polonais”, „Diario de la Marina”, „El Mundo” na Kubie oraz „Excelsior” i „El Universal” w Meksyku.

W latach 1929-1930 działał jako redaktor „Głosu Polskiego” we Francji, a także był zastępcą komendanta Związku Strzeleckiego w takich krajach jak Francja, Belgia oraz Holandia. W 1931 roku powierzono mu stanowisko szefa wydziału propagandy i prasy w Komendzie Głównej Związku Strzeleckiego.

Jego życie osobiste również było istotne, bowiem w 1932 roku ożenił się z Lilianą Tchorzewską i zyskał nową rolę jako attaché prasowy konsulatu generalnego w Peru. W 1933 roku objął stanowisko redaktora naczelnego „Jutra Pracy” oraz kierownika wydziału prasowego w Instytucie Oświecenia Publicznego. Dodatkowo, pełnił funkcję redaktora naczelnego „Przeglądu Przemysłu Farmaceutycznego” oraz „X Muzy”, gdzie był autorem licznych artykułów, które ukazywały się w prasie codziennej oraz periodykach.

W 1939 roku, z powodu wybuchu II wojny światowej, Wiesław Bończa-Tomaszewski zmuszony był do emigracji. Od roku 1941 pełnił rolę attaché prasowego w Polskim Poselstwie w Brazylii, a później został przedstawicielem Ministerstwa Informacji i Dokumentacji rządu londyńskiego. Uczestniczył także aktywnie w działalności Polskiego Instytutu Heraldycznego, będąc radcą oraz członkiem Międzynarodowego Instytutu Heraldycznego, a także członkiem Akademii Papieskiej.

Publikacje książkowe

Wiesław Bończa-Tomaszewski wniósł znaczący wkład w dziedzinę falerystyki, publikując wiele artykułów oraz dwie kluczowe książki w tej tematyce. Oto ich szczegóły:

  • Medal za Długoletnią Służbę. Warszawa, 1938,
  • Kodeks orderowy. Warszawa-Kraków, 1939.

Wybitny współczesny polski profesor, Krzysztof Filipow, który specjalizuje się w tej nauce pomocniczej historii, wyraził swoją opinię na temat tych publikacji:

Inny charakter ma Kodeks orderowy Wiesława Bończy-Tomaszewskiego, który jest ponadto autorem interesującej monografii Medalu Za Długoletnią Służbę. Kodeks orderowy to do dzisiaj jedyne w świecie opracowanie systemu orderowo-odznaczeniowego, obejmujące prawa i przywileje wyróżnionych, tryb nadawania, ceremoniał wyróżniania oraz opis i historię orderów, odznaczeń i odznak nie tylko polskich, lecz całego świata.

Ordery i odznaczenia

Wiesław Bończa-Tomaszewski, dzięki swoim niezwykłym osiągnięciom, został odznaczony wieloma prestiżowymi medalami oraz orderami. Poniżej przedstawiamy listę jego wyróżnień:

  • srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 7 lipca 1926,
  • Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi,
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • Medal 3 Maja,
  • Komandor Orderu Gwiazdy Czarnej (Francja),
  • Kawaler Orderu Krzyża Białego (Estonia),
  • Medal Zasługi Obywatelskiej (Szwecja),
  • Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa),
  • Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja).

Przypisy

  1. Ryszard Świętek. W służbie polskiego wywiadu w Ameryce Północnej i Południowej 1941–1945. „Przegląd Historyczny”. T. LXXIX, 1988, Z. 3/1988. s. 558.
  2. Krzysztof Filipow. Rozwój badań nad falerystyką w Polsce. Stan i perspektywy. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki nr 30/2”, s. 357–370, 1985. Muzeum Historii Polski, Uniwersytet Warszawski.
  3. a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 753–754.
  4. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 217, 393.
  5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 233, 451.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 lutego 1923 roku, s. 93.
  7. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 132.
  8. Spis oficerów 1921 ↓, s. 129, 920, 983.
  9. M.P. z 1926 r. nr 152, poz. 432 „w uznaniu zasług, położonych dla sprawy przyłączenia Górnego Śląska do Rzeczypospolitej Polskiej”.

Oceń: Wiesław Bończa-Tomaszewski

Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:12