Marian Kontkiewicz

---

Życiorys

Marian Kontkiewicz był synem Stanisława oraz Małgorzaty Jadwigi z Jaroszewiczów. Swą edukację rozpoczął w Szkole Realnej w Sosnowcu, a następnie kontynuował naukę na Politechnice Warszawskiej. Kiedy w 1905 roku uczelnia została zamknięta, podobnie jak wielu jego kolegów, udał się na studia poza Warszawę. W 1910 roku osiągnął stopień inżyniera, kończąc studia w Wiedniu.

Po powrocie do stolicy, rozpoczął zatrudnienie w biurze architektonicznym założonym przez Franciszka Lilpopa oraz Karola Jankowskiego. Następnie przez pewien czas pracował w pracowni Juliusza Nagórskiego. W 1913 roku dołączył do Koła Architektów w Warszawie, które zostało założone przez Lilpopa. W spisie członków tego Koła z 1914 roku Marian Kontkiewicz pojawia się jako „architekt wolnopraktykujący”.

Po zakończeniu I wojny światowej, Kontkiewicz pracował jako architekt, uczestnicząc m.in. w projektach dla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Ministerstwa Robót Publicznych oraz Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Odpowiadał tam za stworzenie wydziału budownictwa szkolnego i przygotowywał szereg typowych projektów szkół. Dodatkowo pracował w Banku Gospodarstwa Krajowego i jednocześnie prowadził prywatną praktykę architektoniczną.

Kontkiewicz był znany z tworzenia form architektonicznych w stylu historycznym, z dużym naciskiem na klasycyzm. W swoich projektach często wprowadzał elementy nawiązujące do francuskiej architektury historyzującej, a także do polskiego stylu dworkowego z przełomu XVIII i XIX wieku.

W roku 1913 Marian mieszkał przy ulicy Kaliksta 12 m. 17, natomiast w 1914 roku przeniósł się do własnego domu przy ul. Śniadeckich 23. W chwili przeprowadzki mieszkanie to miało adres Kaliksta 23 i mieściło się na 5. piętrze, znanym jako mieszkanie numer 15. Na poddaszu tego budynku zlokalizowana była jego pracownia architektoniczna, a na trzecim piętrze, w tym samym pionie, mieszkała jego rodzina. Niestety, w ostatnich dniach życia, będąc ciężko chory, przeprowadził się na ul. Lekarską 17.

Życie prywatne Kontkiewicza także zasługuje na uwagę; ożenił się z Janiną z Newlin-Wagnerów, z którą wychował dwóch synów: Ryszarda oraz Andrzeja. Po śmierci spoczął w rodzinnym grobowcu na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 194–II–17/18), obok swojego ojca oraz brata.

Realizacje

Marian Kontkiewicz był znanym architektem, który przysłużył się Warszawie poprzez wiele charakterystycznych realizacji. Warto wspomnieć o kilku jego znaczących projektach, które świadczą o jego talencie oraz wpływie na architekturę stolicy.

• Jedną z jego najbardziej rozpoznawalnych prac jest dom mieszkalny, zwany również Domem Wedingera lub Kamienicą Mariana Kontkiewicza, położony przy ul. J i J. Śniadeckich 23, który powstał w 1913 roku. Jest to przykład wczesnego modernizmu w połączeniu z secesją. Legendy głoszą, że współpracownik architekta, Juliusz Nagórski, starał się przypisać sobie autorstwo tego projektu. Aby rozwiać te wątpliwości, Kontkiewicz umieścił swoje nazwisko na elewacji budynku oraz datę realizacji.
• Kolejną realizacją jest Kamienica Próchnickich, zlokalizowana przy ul. Koszykowej 70, na rogu z ul. Emilii Plater, powstała również w 1913 roku. Niestety jej dekoracje uległy zniszczeniu.
• Wspólnie z Juliusz Nagórskim, zaprojektował pałacyk przy ul. Mokotowskiej 62.
• Jednym z jego znaczących projektów jest gmach Gimnazjum im. S. Staszica, znajdujący się przy ul. Noakowskiego 6 (1914), zrealizowany we współpracy z architektem S. Zaleskim. Przede wszystkim, można zauważyć charakterystyczny trzypiętrowy styl budynku, zwieńczony attyką w stylu polskiego renesansu.
• Kontkiewicz zbudował także domy mieszkalne przy ul. Towiańskiego, obecnie Wieniawskiego, na Żoliborzu, w ramach Kolonii Żoliborz Urzędniczy.
• Wśród jego projektów znajduje się również dom mieszkalny przy Alei 3 Maja 38 oraz ul. Smolnej 15, powstały około 1914 roku, który niestety również został zniszczony.
• W 1914 roku zaprojektował budynek spółdzielni mieszkaniowej „Spójnia” dla urzędników Ministerstwa Reform Rolnych.
• Willa Narutowicza z 1921 roku to kolejna znacząca realizacja architekta.
• Kontkiewicz był także autorem domów mieszkalnych znajdujących się na Kolonii Staszica:
• przy ul. Wawelskiej 16,
• na ul. Nowowiejskiej (zniszczony),
• oraz przy ul. Langiewicza 19/21. Ten podwójny domek z filarkami, zwany „Małym Belwederem”, uchodził za najpiękniejszy dom w Kolonii Staszica. Mimo że nie był to pałacyk, charakteryzował się dwa paradnymi portykami kolumnowymi i dwoma portalami z kartuszami, które były podtrzymywane przez orły lub kury. Niestety od dłuższego czasu popada w ruinę, podczas gdy inne domy z tej okolicy są w dobrym stanie.
• Wśród jego realizacji znajdują się także inne domy przy ul. Filtrowej.
• Budowla Dom Urzędników Banku Gospodarstwa Krajowego przy ul. Polnej 44, na rogu ul. Jaworzyńskiej, oraz gmach szkoły znajdujący się przy ul. Narbutta 33, który później stał się siedzibą Akademii Stomatologicznej. Dodatkowo, zaprojektował dom mieszkalny przy ul. Łowickiej 62 oraz kilka realizacji poza Warszawą.

Marian Kontkiewicz to postać, której dzieła pozostawiły trwały ślad w architekturze Warszawy, a jego prace mogą być przez wiele lat podziwiane na ulicach stolicy.

Nagrody

Marian Kontkiewicz został uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami w swojej karierze. Wśród nich wyróżnia się pierwsza nagroda w prestiżowym konkursie na odbudowę Teatru Narodowego, znanego wtedy jako Teatr Rozmaitości.

---

Oceń: Marian Kontkiewicz

---