W historii medycyny w Polsce znajduje się wyjątkowa postać, jaką był Krystyn Józef Strzelecki, znany również pod pseudonimami „Krzyżan” i „Zawał”. Urodził się 9 stycznia 1921 roku w Warszawie, a jego życie zakończyło się 16 marca 2008 roku. Strzelecki był nie tylko utalentowanym chirurgiem, ale również majorem rezerwy Wojska Polskiego, co świadczy o jego zaangażowaniu w obronność kraju. Został wyróżniony medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, co podkreśla jego niezwykłe zasługi.
Był synem Cezariusza Strzeleckiego i Anny z domu Klochowicz. Swoją edukację rozpoczął w 1938 roku, kiedy ukończył Gimnazjum i Liceum im. A. Mickiewicza. Następnie podjął studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim, które jednakże przerwały wydarzenia związane z wybuchem II wojny światowej. Już 1 września 1939 roku trafił do szpitala polowego nr 901 w DOK Brześć, gdzie pełnił służbę. W 1941 roku, po pewnym czasie, wznowił studia, które zakończył uzyskaniem dyplomu lekarza w 1946 roku w Poznaniu. Strzelecki osiągnął specjalizację chirurgiczną w 1956 roku.
II wojna światowa
W trakcie II wojny światowej, Krystyn Strzelecki był zaangażowany w działania konspiracyjne, pełniąc rolę dowódcy 2. drużyny w II plutonie batalionu „Parasol”. Jako student IV roku medycyny, na początku 1944 roku, dołączył do sekcji instruktorskiej plutonu, w której razem ze swoją narzeczoną, Lidią Kowalczyk, pseudonim „Akne”, kształcił nowych żołnierzy. Warto wspomnieć, że był również elewem Szkoły Podchorążych Sanitarnych.
Wśród jego osiągnięć wymienia się uczestnictwo w wielu istotnych akcjach, takich jak:
- akcja Wilanów, gdzie dowodził grupą „Ubezpieczenie II”,
- akcja Fruhwirth, w której pełnił funkcję dowódcy,
- akcja Braun, gdzie pełnił rolę obserwatora.
W dniu 15 sierpnia, podczas powstania warszawskiego, wziął ślub z Lidią Strzelecką, znaną pod pseudonimem „Akne”. Jako lekarz, niósł pomoc rannym w walkach, które miały miejsce na Woli, Starym Mieście oraz Czerniakowie. Niestety, podczas działań wojennych, 19 września, odniósł poważne rany na Czerniakowie. Po jego ranieniu, Krystyn został przeniesiony do budynku, w którym wybuchł pożar. W dramatyczny sposób uratowana go jego żona, która rozbroiła niemieckiego żołnierza, zmuszając go do niesienia rannego mężczyzny.
Ostatecznie udało im się dotrzeć do Wisły, gdzie umieścili Krystyna na jednej z ostatnich łodzi odpływających na prawy brzeg, gdzie znajdowało się już Wojsko Polskie. Z obawy, że mąż może wpaść do wody, Lidia w pełnym umundurowaniu wskoczyła w nurt rzeki i płynęła, asekurując go przez cały czas.
Po zakończeniu wojny, Krystyn Strzelecki podjął pracę jako chirurg. Małżeństwo doczekało się córki, Sylwii. Krystyn Strzelecki zmarł i został pochowany 26 marca 2008 roku na Starych Powązkach w Warszawie, w kwaterze 29-6-25.
Ordery i odznaczenia
W ciągu swojego życia Krystyn Strzelecki został uhonorowany wieloma znaczącymi odznaczeniami, które świadczą o jego wyjątkowej odwadze i poświęceniu dla kraju oraz innych. Poniżej znajdują się najważniejsze z nich:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2001),
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie),
- Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (1983, wraz z matką Anną i siostrami Aliną Marią i Barbarą).
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: Tekla Kędzierska, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 28.04.2020 r.]
- a b Powstańcze Biogramy - Krystyn Strzelecki [online], www.1944.pl [dostęp 25.08.2019 r.]
- a b Odznaczenia w Pałacu Prezydenckim / Aktualności rok 2001 / Archiwalne aktualności / Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej [online], www.prezydent.pl, 07.06.2001 r. [dostęp 25.08.2019 r.]
- Marek Getter: Lidia Strzelecka (1920–1989). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XLIV. Polska Akademia Nauk, 2007.
- Tomasz Strzembosz: Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939-1944. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 348-349. ISBN 83-01-04203-6.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Zygmunt Kuligowski | Akiwa Uryson | Jan Nielubowicz | Stanisław Wszelaki | Stefan Bagiński (1892–1969) | Józef Handelsman | Władysław Szenajch | Zofia Majewska (neurolog) | Andrzej Kurnatowski | Noemi Wigdorowicz-Makowerowa | Zbigniew Dworak | Ludwik Antoni Paszkiewicz | Zygmunt Kramsztyk | Aleksander Zamenhof | Stanisław Kapuściński | Wojciech Rowiński | Stefan Kruś | Andrzej Włodarczyk | Jerzy Szapiro | Maksymilian BiroOceń: Krystyn Strzelecki