Zofia Majewska, właściwie Aniela Gelbard, to osoba, która na trwałe zapisała się w historii polskiej neurologii. Urodziła się 13 stycznia 1907 roku w Warszawie, a zmarła 19 listopada 1997 roku w Gdańsku. Jej życie i dokonania miały istotny wpływ na rozwój neurologii w Polsce, zwłaszcza w kontekście neurologii rozwojowej.
Była nie tylko wybitną lekarką i neurologiem, ale również twórczynią polskiej szkoły neurologii rozwojowej, co stanowi jej znaczący wkład w tę dziedzinę medycyny. Ponadto Zofia Majewska pełniła rolę wykładowcy na Akademii Medycznej w Gdańsku, gdzie zdobyła uznanie jako nauczyciel i mentor dla wielu młodych lekarzy.
Majewska wyróżniała się nie tylko dzięki swoim osiągnięciom w zawodzie, ale także jako pionierka w akademickim świecie, realizując swoje pasje w czasach, gdy kobiety nie miały łatwego dostępu do takiej edukacji. Była pierwszą kobietą w historii tej uczelni, która uzyskała habilitację oraz tytuł profesora, co świadczy o jej wyjątkowych umiejętnościach i determinacji.
Dodatkowo, Zofia Majewska została uhonorowana tytułem doktora honoris causa, co podkreśla jej znaczenie i wkład w rozwój medycyny w Polsce.
Życiorys
Zofia Majewska, znana również jako Aniela Gelbard, przyszła na świat 13 stycznia 1907 roku w Warszawie, w rodzinie o żydowskich tradycjach, która wyznawała nauki ewangelicko-reformowane. Jej ojciec, Henryk, był uznawanym chirurgiem, podczas gdy matka, Helena z Lichtenfeldów, wykonywała zawód dentysty. W 1915 roku rodzina wyjechała w głąb Rosji, gdzie jej ojciec pełnił funkcję lekarza naczelnym Szpitala Czerwonego Krzyża. Po powrocie do Warszawy, który nastąpił po rewolucji październikowej, Aniela rozpoczęła swoją edukację w 1918 roku, uczęszczając do Szkoły Średniej Związku Zawodowego Nauczycieli w stolicy.
W 1924 roku zdecydowała się na dalsze kształcenie w zakresie medycyny i zapisała się na Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego. Po upływie sześciu lat, w 1930 roku, uzyskała tytuł doktora wszechnauk lekarskich. Rozpoczęła swoją karierę zawodową jako wolontariuszka w oddziałach wewnętrznym oraz neurologicznym, którym kierował dr Stefan Mozołowski, w Szpitalu Ujazdowskim. Już w 1932 roku, po zakończeniu praktyk, dołączyła do zespołu Kliniki Neurologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie miała okazję współpracować z prominentnym profesorem Kazimierzem Orzechowskim.
Jej praca w Klinice Neurologii trwała aż do wybuchu II wojny światowej, po którym, z powodu swych żydowskich korzeni, została zmuszona do odejścia. Wówczas zmieniła swoje nazwisko, a do 1943 roku pracowała w oddziale zakaźnym szpitala na Czystem. W tym czasie aktywnie zaangażowała się w tajne nauczanie studentów medycyny. Po likwidacji warszawskiego getta musiała ukrywać się, ponieważ jej matka oraz siostra padły ofiarą hitlerowskiego reżimu w 1944 roku, a ojciec zmarł przed wybuchem konfliktu.
Podczas wojny Zofia doświadczyła brutalnych wydarzeń związanych z upadkiem powstania warszawskiego, co zakończyło się jej deportacją w głąb Rzeszy. Po wojnie, w maju 1945 roku, powróciła do Polski, gdzie podjęła pracę w Klinice Neurologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, któremu przewodził profesor Zygmunt Kuligowski. W następnym roku zaczęła pełnić funkcję starszego asystenta w Klinice Neurologicznej Akademii Lekarskiej w Gdańsku, pod kierunkiem profesora Władysława Jakimowicza.
W 1947 roku uzyskała specjalizację w neurologii, a rok później – habilitację, stając się pierwszą kobietą w historii gdańskiej uczelni, która osiągnęła ten tytuł. Jej praca doktorska dotyczyła rozwoju układu ruchowego dziecka między pierwszym a dziesiątym dniem życia. Następnie udała się na staż specjalizacyjny do Państwowego Instytutu Pediatrii w Leningradzie, gdzie otrzymała stopień kandydata nauk. Po powrocie do kraju, w 1950 roku, zdobyła również specjalizację w neurologii dziecięcej.
W 1950 roku została kierownikiem pierwszego w Polsce Oddziału Neurologii Dziecięcej im. Janusza Korczaka w Klinice Neurologicznej w Gdańsku, a w 1951 roku objęła stanowisko kierownika Katedry i Kliniki Neurologii Akademii Medycznej w Gdańsku. W 1954 roku uzyskała tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1960 roku profesora zwyczajnego, ponownie jako pierwsza kobieta, która zyskała to wyróżnienie w historii Akademii Medycznej w Gdańsku. Po podziale Kliniki Neurologicznej w 1970 roku, prowadziła Klinikę Neurologii Rozwojowej aż do przejścia na emeryturę w 1977 roku.
Zofia Majewska była aktywna w działalności naukowej – uczestniczyła w wielu stażach, zjazdach oraz konferencjach, w tym także tych o zasięgu międzynarodowym. Zajmowała znaczące pozycje w różnych komisjach, w tym w Komisji Neurologii Rozwojowej przy Komitecie Nauk Neurologicznych Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Jej cenny dorobek obejmował 177 publikacji naukowych, z których większość dotyczyła neuropediatrii. Była również promotorką osiemnastu doktoratów i opiekunem ośmiu habilitacji.
wiele wyróżnień, takich jak Krzyż Kawalerski (1954) i Krzyż Oficerski (1956) Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi (1953), Medal 10-lecia oraz Medal 40-lecia Polski Ludowej, a także tytuł „Zasłużony Nauczyciel PRL” oraz dyplom „Przyjaciela Dziecka”, a także honorowe obywatelstwo Gdańska. W 1988 roku, po raz drugi jako pierwsza kobieta, otrzymała doktorat honorowy Akademii Medycznej w Gdańsku.
Od 1948 roku była aktywnym członkiem Polskiej Partii Robotniczej oraz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1952-1953 pełniła także funkcję zastępcy posła na Sejm PRL. Zmarła w Gdańsku 19 listopada 1997 roku, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w polskiej neurologii oraz pediatrii.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Andrzej Kurnatowski | Noemi Wigdorowicz-Makowerowa | Zuzanna Araszkiewicz | Tadeusz Mogilnicki | Wisława Samulska-Skłodowska | Barbara Krupa-Wojciechowska | Wanda Stankiewicz-Szymczak | Maria Kobuszewska-Faryna | Antoni Julian Motz | Maria Miller (lekarka) | Władysław Szenajch | Józef Handelsman | Stefan Bagiński (1892–1969) | Stanisław Wszelaki | Jan Nielubowicz | Akiwa Uryson | Zygmunt Kuligowski | Krystyn Strzelecki | Zbigniew Dworak | Ludwik Antoni PaszkiewiczOceń: Zofia Majewska (neurolog)