Andrzej Kurnatowski

Medycyna i zdrowie

Andrzej Kurnatowski urodził się 23 lipca 1927 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 12 lutego 2020 roku w Łodzi. Był to wybitny polski lekarz, specjalizujący się w patomorfologii, a jego kariera zawodowa sprawiła, że zyskał znaczącą reputację w środowisku medycznym.

W trakcie swojej działalności Kurnatowski pełnił wiele kluczowych ról, w tym profesora Akademii Medycznej w Łodzi. Jego zaangażowanie w rozwój akademicki uczelni jest nie do przecenienia.

W latach swojej pracy był dziekanem Wydziału Lekarskiego oraz prorektorem ds. nauczania i wychowania. Wyróżniony tytułem doctor honoris causa Akademii Medycznej w Łodzi w 2008 roku, Kurnatowski pozostawił po sobie trwały ślad w polskiej medycynie.

Życiorys

Andrzej Kurnatowski, znany naukowiec, przyszedł na świat w 1927 roku w Warszawie. Jego ojciec był prawnikiem, a matka wykonywała zawód lekarza dentysty. W 1939 roku, w czasie wybuchu II wojny światowej, ukończył szkołę podstawową. W okresie okupacji kontynuował naukę w zaciszu domowym. W wieku 14-16 lat podjął pracę w Łodzi w niemieckiej fabryce. Od jesieni 1943 roku do końca wojny ukrywał się w okolicy Warszawy, przybierając inne nazwisko, ponieważ jego rodzice zostali deportowani do obozów koncentracyjnych.

Po ukończeniu matury w Łodzi w 1946 roku rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Łódzkiego, który w 1949 roku przekształcono w Akademię Medyczną. Dwa lata później, w 1952 roku, uzyskał dyplom lekarza.

Już na etapie studiów Kurnatowski związał się z Katedrą Anatomii Patologicznej. Od 1948 roku aż do końca studiów pełnił funkcję wolnego słuchacza, a w 1950 roku został młodszym asystentem. Swoją pracę podjął pod okiem prof. Aleksandra Pruszczyńskiego, który był organizatorem i kierownikiem Katedry Anatomii Patologicznej na nowo utworzonym uniwersytecie. Pruszczyński specjalizował się w badaniach z zakresu patomorfologii onkologicznej oraz wątroby, serca, naczyń i zespołu nadciśnienia.

Pełniąc funkcje akademickie, Kurnatowski zdobywał kolejne stopnie naukowe w następujących latach:

  • 1959 – uzyskanie stopnia doktora,
  • 1963 – habilitacja,
  • 1972 – tytuł profesora nadzwyczajnego,
  • 1983 – tytuł profesora zwyczajnego.

W 1973 roku objął stanowisko kierownika Zakładu Anatomii Patologicznej w Instytucie Patologii, który w 1992 roku przekształcono w Katedrę i Zakład Patomorfologii. Prowadził wykłady oraz ćwiczenia dla studentów Wydziału Lekarskiego i Oddziału Stomatologicznego, był również promotorem siedmiu prac doktorskich i opiekunem pięciu prac habilitacyjnych. Kurnatowski nawiązał liczne kontakty naukowe z zagranicznymi ośrodkami badawczymi, odwiedzając Uniwersytet w Lejdzie (gdzie spędził 5 miesięcy w ramach programów wymiany studentów) oraz szereg placówek patomorfologicznych w takich krajach jak Wielka Brytania, Szwecja, Norwegia, Paryż, Budapeszt, Bratysława i Belgrad.

W ciągu 25 lat Kurnatowski był członkiem Senatu AMŁ, kierując przy tym komisją opracowującą pierwszy statut uczelni. W latach 1972-1981 sprawował funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego, a w latach 1985-1987 był prorektorem ds. nauczania oraz pierwszym zastępcą rektora. Jako przewodniczący Łódzkiego Komitetu Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia, którą to funkcję pełnił przez 17 lat, przyczynił się do znacznego zwiększenia liczby łóżek w szpitalach i domach pomocy społecznej w Łodzi oraz województwie, o czym informowały lokalne media.

Pełnił również funkcję krajowego specjalisty ds. patologii przez 17 lat. Był zaangażowany w wiele stowarzyszeń, w tym w:

  • Europejskie Towarzystwo Patologów,
  • Radę Główną Nauki i Szkolnictwa Wyższego (trzy kadencje, przewodniczący Komisji Dydaktyki),
  • Radę Wyższego Szkolnictwa Medycznego (wiceprzewodniczący),
  • Łódzki Oddział Polskiego Towarzystwa Anatomopatologów (przewodniczący przez kilka kadencji; członek Zarządu Głównego),
  • Polskie Towarzystwo Patologów (tutaj otrzymał tytuł członka honorowego),
  • Łódzkie Towarzystwo Naukowe,
  • Włocławskie Towarzystwo Naukowe (członek założyciel).

W 1997 roku przeszedł na emeryturę, nic jednak nie przerywając swojej aktywności zawodowej.

Tematyka badań i publikacje

Andrzej Kurnatowski jest osobą, której pasją stała się fotografia biograficzna. Posiada imponujący zbiór ponad 500 biogramów dotyczących naukowców, zatytułowany Profesorowie i docenci Akademii Medycznej w Łodzi. Jego zainteresowania badawcze skupiały się głównie na kilku kluczowych obszarach, w tym:

  • onkologii doświadczalnej oraz diagnostyki morfologicznej nowotworów,
  • patomorfologii jamy ustnej,
  • patomorfologii zatruć,
  • patomorfologii chirurgicznej.

Warto podkreślić, że jego badania nad chłoniakiem NK/Ly (łac. Nemeth-Kelner Lymphoma) miały charakter pionierski i zostały opublikowane w Zeitschrift für Krebsforschung und klinische Onkologie oraz w Nature. Praca ta obejmowała cytochemiczne analizy zmian zachodzących w komórkach chłoniaka pod wpływem substancji chemicznych o potencjalnym działaniu przeciwnowotworowym. Wspólnie z zespołem z Instytutu Patologii Uniwersytetu w Lejdzie odkrył także ciała wirusopodobne w tej substancji.

Jako autor lub współautor, Kurnatowski ma na swoim koncie ponad 90 publikacji naukowych, 3 podręczniki akademickie oraz skrypt. W bazie PubMed można znaleźć 29 jego prac, a około 15 pozycji w WorldCat. W 1954 roku był inicjatorem powstania pierwszego polskiego „Atlasu histopatologii ogólnej” wydanego przez PZWL. Pod jego kierownictwem powstał zespół badawczy, który opublikował ponad 600 prac naukowych.

W latach 2003–2004 Kurnatowski opublikował trzy książki, które według recenzenta, prof. Leszka Woźniaka, mają wartość historyczną, która nie przemija. Książki te, obejmujące łącznie ponad 1100 stron, zawierają ponad 500 biogramów łódzkich profesorów i docentów, w tym autobiografię, oraz unikalne portretowe zdjęcia:

  • Profesorowie i docenci Wydziałów Medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1945–1964, 2003, ISBN 83-88940-95-3,
  • Profesorowie i docenci Wydziałów Medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1965–1994, 2004, ISBN 83-88940-86-4,
  • Kolejni profesorowie i doktorzy habilitowani Akademii Medycznej w Łodzi: 1995–2002, ISBN 83-88940-37-6.

Andrzej Kurnatowski jest również uznawanym pasjonatem fotografii biograficznej, mającym na swoim koncie tysiące portretów, z których wiele było prezentowanych na wystawach, m.in. w Pałacu Izraela Poznańskiego, Okręgowej Izbie Lekarskiej w Łodzi, Głównej Bibliotece Lekarskiej w Warszawie oraz w Rzeszowie.

Odznaczenia i wyróżnienia

Prof. Andrzej Kurnatowski otrzymał szereg wyróżnień za swoją aktywność zarówno w sferze zawodowej, jak i społecznej. Wśród przyznanych odznaczeń można wymienić:

  • Krzyż Oficerski OOP,
  • Krzyż Kawalerski OOP,
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej,
  • tytuł Zasłużony Lekarz PRL,
  • tytuł Zasłużony Nauczyciel PRL.

Oprócz tego, otrzymał on również medal za „Zasługi dla Uczelni” oraz odznakę „Zasłużony dla Łódzkiej Akademii Medycznej”. W jego kolekcji wyróżnień znajduje się także „Honorowa Odznaka Miasta Łodzi”, złota odznaka „Za Zasługi dla Województwa Wrocławskiego”, a także odznaka „Za Zasługi dla Województwa Piotrkowskiego” i inne.

W 2008 roku prof. Kurnatowski został uhonorowany tytułem Doktora Honoris Causa przez Uniwersytet Medyczny, co stanowi jedną z najwyższych form uznania w środowisku akademickim.

Oceń: Andrzej Kurnatowski

★★★★★
Średnia ocena:4.47 Liczba ocen:19