Pałac Na Wyspie

---

Historia

Pałac Na Wyspie to niezwykły zabytek, którego historia sięga czasów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W okresie między 1772 a 1793 rokiem, na życzenie króla, odbyła się rozbudowa istniejącego barokowego pawilonu Łaźni. Projekt ten został przygotowany przez Tylmana van Gameren na rzecz marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, w latach 1683–1689. Prace w stylu klasycystycznym, które miały miejsce w latach 1788–1793, opracował Dominik Merlini, a dekoracje malarskie i rzeźbiarskie wykonali m.in. Marcello Bacciarelli oraz Jan Bogumił Plersch.

Od 1775 roku, pałac stał się letnią rezydencją króla. Już od 1784 roku w sali, która kiedyś pełniła funkcję sypialni, odbywały się obiady czwartkowe organizowane przez monarchę. Główne przyjęcia, w tym tańce i bale, miały miejsce w majestatycznej sali balowej. Piętro budynku zasiedlali Stanisław August Poniatowski i jego kamerdyner Franciszek Ryx, gdzie władca dysponował gabinetem, biblioteką, garderobą oraz sypialnią. Na tym samym piętrze znajdowały się także pomieszczenia dla bibliotekarza oraz osobistego strażnika króla.

Po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego, pałac przeszedł w ręce księcia Józefa Poniatowskiego i jego siostry, księżnej Marii Teresy Poniatowskiej. W 1817 roku, budowla wraz z Łazienkami została sprzedana całą kwotą 1 mln 80 tys. zł carowi Aleksandrowi I. W wyniku przekształceń, jakie miały miejsce w 1846 roku, w zachodnim pawilonie obiektu powstała cerkiew św. Aleksandra Newskiego, zaprojektowana przez Andrzeja Gołońskiego.

W czasie dwudziestolecia międzywojennego, pałac, wraz z przyległym parkiem, był zarządzany przez Państwowe Zbiory Sztuki. W jesieni 1944 roku, podczas okupacji niemieckiej, cenne przedmioty wnętrz zostały wywiezione do III Rzeszy. Po upadku powstania warszawskiego, niemieckie wojska podpaliły wnętrza pałacu, doprowadzając do zniszczenia wielu cennych pomieszczeń, w tym pokoju kąpielowego wyłożonego holenderskimi płytkami oraz Sali Salomona, gdzie zniszczono malowidła Bacciarelliego. Mimo ich planów, Niemcy nie zdołali wysadzić pałacu w powietrze.

Odbudowę tego majestatycznego obiektu, pod czujnym okiem architekta Jana Dąbrowskiego, rozpoczęto po wojnie, a zakończono w 1965 roku. Już w maju 1960 roku udostępniono do zwiedzania parterowe sale po pierwszym etapie renowacji. Chociaż wnętrza zostały w większości zrekonstruowane, nie udało się odtworzyć malowidła Jana Bogumiła Plerscha na plafonie oraz malowideł Marcello Bacciarellego w Sali Salomona. W lutym 1960 roku Marek Kwiatkowski objął stanowisko kustosza pałacu.

Od tego momentu, pałac został włączony w skład Muzeum Narodowego, a od 1995 roku funkcjonuje jako samodzielna instytucja. W latach 2012–2015 przeprowadzono liczne prace renowacyjne, w tym wzmocniono zapadające się tarasy, wymieniając pokrycie dachu oraz instalacje. W ramach remontu odrestaurowano również rzeźby usytuowane na attykach, a w Sali Balowej odsłonięto XVII-wieczne malowidła Jana Bogumiła Plerscha, co znacząco podniosło wartość estetyczną obiektu.

Pomieszczenia

W pałacu na wyspie znajduje się wiele zachwycających pomieszczeń, które tworzą jego niepowtarzalny charakter. Oto lista najważniejszych przestrzeni:

• gabinet portretowy,
• galeria obrazów,
• kaplica,
• pokój bachusa,
• pokój kąpielowy,
• przedsionek,
• przedpokój,
• rotunda,
• sala balowa,
• sala jadalna,
• sala salomona.

---

Oceń: Pałac Na Wyspie

---