Ulica Hoża w Warszawie

Ulice i place

Ulica Hoża to jedna z charakterystycznych ulic w śródmieściu Warszawy, która łączy dwa ważne punkty w miejskiej siatce komunikacyjnej. Jej bieg zaczyna się przy ulicy Mokotowskiej, a kończy na ulicy Chałubińskiego, stanowiąc istotny element głównego traktu handlowego i kulturalnego.

Ulica ta jest świadkiem wielu historycznych wydarzeń oraz miejscem spotkań warszawiaków. W jej pobliżu można znaleźć liczne restauracje, kawiarnie oraz sklepy, co czyni ją popularnym celem dla mieszkańców oraz turystów.

Historia

Ulica Hoża w Warszawie ma długą i interesującą historię, która rozpoczęła się jako prosta droga narolna, znana już przed rokiem 1762. Właściwe wytyczenie pierwszych posesji miało miejsce w 1766 roku, a sama nazwa ulicy została nadana w 1770 roku, inspirowana atrakcyjnymi ogrodami, które znajdowały się po obu jej stronach.

W roku 1792 zabudowa ulicy składała się z prostego drewnianego browaru, kilku dworków, a także pałacyku, który został wzniesiony według projektu Szymona Bogumiła Zuga w 1790 roku. Pałacyk ten należał do kupca o imieniu Klemens Bernaux. Przed rokiem 1819 przy Hożej powstały jeszcze dwa murowane budynki, jednak przez długie lata nie wznoszono tam nowych konstrukcji.

Sytuacja zmieniła się w 1861 roku, kiedy to Leopold Kronenberg uruchomił wzdłuż tej ulicy Fabrykę Wyrobów Tabacznych, równocześnie nabywając dawne budynki pałacowe Bernauxa. Ulica Hoża była także południową granicą Ogród Pomologicznego, który założono w 1870 roku.

W 1875 roku przedłużono ulicę na odcinku od ul. Poznańskiej do ul. Chałubińskiego. W kolejnych latach pojawiły się niewielkie kamienice, projektowane przez uznanych architektów, takich jak Edward Cichocki, Artur Spitzbarth, Maurycy Brauman oraz Aleksander Woyde.

Od roku 1877 przy ulicy funkcjonował zakład sióstr Rodziny Marii, a w latach 90. XIX wieku powstały nowe budynki między ul. Poznańską a ul. Plater, głównie w formie trzypiętrowych kamienic o różnorodnym stylu architektonicznym.

Po tym, jak w 1895 roku przedsiębiorca Frąckiewicz nabył dawny pałac Kronenberga, postanowił na terenie jego sadu wytyczyć nową ulicę Sadową, która dziś nosi nazwisko ks. Ignacego Skorupki. Niedługo później zburzono pałacyk, aby zbudować nowoczesne kamienice wzdłuż ulicy Skorupki, ul. Marszałkowskiej oraz Hożej.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, na Hożej powstało jeszcze kilka ważnych obiektów, takich jak Zakład Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Gmach Szkoły Budowlanej, zaprojektowany przez Alfonsa Graviera. Ulica zaczęła przyciągać mieszkańców, stając się centrum życia miejskiego z kinami, sklepami i cukierniami.

W latach 1921–1927, pod numerem 35, działała sala zebrań warszawskiego zboru Badaczy Pisma Świętego. Natomiast na numerze 55 zlokalizowana była Fabryka Wyrobów z Brązu i Srebra Braci Łopieńskich. W 1950 roku majątek firmy przejęła spółdzielnia Brąz Dekoracyjny, jednak po długiej walce rodzina Łopieńskich odzyskała swoją nieruchomość, a miejsce to przekształcono w apartamentowiec. Mimo tego, niektóre elewacje dawnego budynku zostały uznane za zabytki i zachowane w nowym obiekcie, a część frontowa stanowi dziś zabytkowy mur pierzejowy dressingi z dawnej manufaktury.

Wrzesień 1939 roku przyniósł niewielkie zniszczenia, a podczas niemieckiej okupacji ulicy nadano nazwę Victoriastrasse. Po powstaniu warszawskim, zabudowa Hożej uległa poważnym zniszczeniom, wiele kamienic zostało zburzonych, a ich piękny wystrój fasad zniszczony. Mimo tego Hoża zachowała wiele z eleganckiego klimatu przedwojennej Warszawy.

W grudniu 2008 roku, w wejściu do Domu Prowincjonalnego Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi, zainaugurowano pierwsze w Warszawie okno życia. Od roku 1920 pod numerem 69 znajduje się jeden z gmachów Uniwersytetu Warszawskiego, znany jako Hoża 69. Przez niemal 100 lat funkcjonował tam ważny polski ośrodek naukowy, doceniany przez Europejskie Towarzystwo Fizyczne. Po przeniesieniu Wydziału Fizyki UW na Kampus Ochota, część wewnętrznych ulic w nowym kampusie zaczęto nazywać nieformalnie Nową Hożą.

Ważniejsze obiekty

Na ulicy Hożej w Warszawie znajduje się wiele interesujących obiektów, które zasługują na uwagę. Oto niektóre z nich:

Inne informacje

Warto zwrócić uwagę na kilka interesujących faktów związanych z ulicą Hożą w Warszawie. W miejscu nieistniejącej kamienicy pod numerem 11, obecnie znajduje się Zespół Szkół nr 68, który upamiętnia ważne wydarzenie z historii. Dokładnie 24 lutego 1885 roku urodził się tam Stanisław Ignacy Witkiewicz. Fakt ten jest wyróżniony tablicą, umieszczoną na frontowej ścianie budynku szkoły, przypominającą mieszkańcom o tym niezwykłym twórcy.

Pod kolejny numerem ulokowany jest biurowiec M76, w którym realizowany jest popularny program telewizyjny Dzień Dobry TVN. To miejsce tętni życiem i jest częścią kulturowego krajobrazu stolicy.

Przypisy

  1. Stolica/Fizycy świętują stulecie nauki i odkryć przy słynnej "Hożej" [online], Nauka w Polsce, 10.09.2021 r.
  2. Michał Szaflarski. Chłopiec znaleziony w „oknie życia”. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 09.05.2018 r.
  3. Kontakt. dziendobry.tvn.pl. [dostęp 25.06.2018 r.]
  4. Kalendarz warszawski styczeń-marzec 2009. „Kronika Warszawy”. 142, s. 90, 2009 r.
  5. Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik, 2010 r., s. 50.
  6. Hoża 55 – klucz do prestiżowego adresu – PRNews.pl, [dostęp 03.09.2013 r.]
  7. Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979 r., s. 334.
  8. Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970 r., s. 63.
  9. Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w. Warszawa: Argraf, 2004 r., s. 98.
  10. Stanisław Ufniarski: Międzynarodowe Stowarzyszenie Badaczy Pisma Św. (Świadkowie Jehowy). Kraków: Wydawnictwo Mariackie, 1947 r., s. 37-39.

Oceń: Ulica Hoża w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.62 Liczba ocen:6